Madde Detay
Mehmet Asaf Borsacı
Muhasib-i Şu’un, Sansar, Sinek, Neşide Asaf, Konsolitçi, Turhan Deli
(d. 20 Ekim 1874 / ö. 1961)
Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Mehmet Asaf 1874'te İstanbul’da doğdu. Sırasıyla Mahalle Mektebi, Numune-i Terakki, Beyazıt Rüştiyesi ve Vefa İdadisi'nde okudu. 1899'da Galata Borsası'nda konsolit alımına başladıktan sonra Konsolitçi Asaf adıyla anılmaya başladı. 1900'da gazeteciliğe ilk adımını attı (Işık, 2007:731). Hayatı boyunca muhalefeti benimsese de bazı yazılarıyla padişahın ve sadrazamın takdirlerini kazanır. 1908’den sonra Mevlanzâde Rıfat’ın Serbestî gazetesinde İttihat ve Terakki Partisi’ni ilk eleştiren yazıları yazdı. 1910’da bazı gençlerle çıkardığı İnsaniyet gazetesindeki “Caka ve Tahakküm” başlıklı yazısı üzerine öldürülmesine karar verildiğini Ömer Seyfettin’den öğrendiği için bir süre saklandı. Sonrasında yakalanıp mahkemeye sevk edildi ve sürgünleBursa’ya gönderildi. Altı ay sonra İstanbul’a dönebildi. Millî Mücadele aleyhinde de yazılar yazan Mehmet Asaf, gerçeği anlayınca Serbestî gazetesinin adını Vahdet şeklinde değiştirerek siyasi hayatını bitirdi (Cunbur, 2002: 316-317). 1931'de muhalif milletvekili sıfatıyla TBMM'ye girmek için Atatürk’e bir mektup yazdığı konusunda çeşitli rivayetler vardır (İnuğur, 1999: 88).
İlk şiiri 15 Mayıs 1900'deTerakki'de (İhsan Işık dergi, Müjgan Cunbur gazete demiştir. Metne ulaşılamamıştır.) yayımlanan Mehmet Asaf, Tarik, Sabah, İkdam, Saadet, Mâlûmât, Servet, Gayret, Serbestî gazetelerinde, Kadınlar Dünyası, Cingöz, Gıdık, Zümrüt-i Anka ve Ayna dergilerinde yazılar yazdı. 1930’da mizah dergisi Boşboğaz'ı çıkardı (Cunbur, 2002: 316-317; Işık, 2007: 731). Şiir, roman ve hikâye türünde eserler veren Mehmet Asaf’ın şairliği Divan edebiyatı geleneği çerçevesindedir ve Muallim Naci’nin etkisi altındadır. Gazel, nazire, kaside ve tahmis çerçevesinden dışarı çıkamayan sanatçı, Rıza Tevfik’in şiir alanında benimsediği yolu da dener ve âşık tarzı şiirler ve nefesler yazar. Roman yerine küçük hikâye demenin daha uygun olduğu eserlerinde aşk kırgınlıklarını işlemiştir.Folklorik açıdan oldukça güçlü olan metinlerde, millî ve mahalli özelliklere oldukça yer verilir (Çapanoğlu, 1961: 11-12).
Kaynakça
CUNBUR, Müjgan, “Borsacı, Mehmet Asaf”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, 2002, Cilt: 2, s. 316-317.
ÇAPANOĞLU, Münir Süleyman, Seksen Yıllık Gazetecimiz Âsaf Konsilitçi, Sinan Matbaası, İstanbul 1961.
IŞIK, İhsan, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi 2. Cilt, Elvan Yay., Ankara 2007.
İNUĞUR, M. Nuri, Türk Basınında “İz” Bırakanlar, Der Yayınları, İstanbul 1999.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. MEHMET SOĞUKÖMEROĞULLARIYayın Tarihi: 28.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 28.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Dilara | Matbaa-i Tahir Bey / Malumat Kütüphanesi / İstanbul | 1320 | Roman |
| Begimin Edebiyata Merakı | Cemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul | 1334 | Tiyatro |
| Sinirli Bey | Cemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul | 1334 | Tiyatro |
| Benli Leyla | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | 1922 | Roman |
| Cilveli Rana | Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1341 | Hikâye |
| Fındıkçı Nigar | Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1341 | Hikâye |
| İkisi de Gebe | Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1341 | Hikâye |
| Kuş Dili Gelini | Cemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1341 | Hikâye |
| Kaymaca Kulübü | Cemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul | 1927 | Roman |
| Üçü Bir Yatakta | Cemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1927 | Hikâye |
| Kocamın Kocası | Cemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul | 192? | Hikâye |
| Bihterle Muhlis | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | ? | Hikâye |
| Lamia’nın Sergüzeşti | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | ? | Roman |
| Sinirli Hanım | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | ? | Tiyatro |
| Zavallı Baba | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | ? | Hikâye |
| Abanoz Kızının Defteri | Aydınlık Basımevi / İstanbul | 1938 | Roman |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Muzaffer Tayyip Uslu | d. 1922 - ö. 3 Temmuz 1946 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | REFÎK, Hacı Murâd Ağa-zâde Mustafa Refîk Bey | d. 1829 - ö. 1900 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Gökhan Erarslan | d. 20 Ağustos 1982 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | BAHAYİ | d. 1874 - ö. 1925 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | ESED, Esed Rızayev | d. 1874 - ö. 1951 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | ÖMER, Ömer Lütfi Veli | d. 1874 - ö. 1957 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | SADIK SULTANOV | d. 1896 - ö. 1961 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | HULKÎ | d. 1880 - ö. 1961 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | Naim Şaban | d. 1935 - ö. 1961 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Rüstem Gürler | d. 1953 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Beyhan Eröz | d. 1958 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 12 | Ayşen Bayazıt Melik | d. 26 Nisan 1966 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 13 | Enis Behiç Koryürek | d. 27 Mart 1893 - ö. 18 Ekim 1949 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | Abdullah Cevdet | d. 9 Eylül 1869 - ö. 29 Kasım 1932 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | Yahya Saim Ozanoğlu | d. 1894 (1898) - ö. 3 Temmuz 1962 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | MEHMET/AĞLAYAN ÂŞIK, Mehmet Çetin | d. 01.02.1950 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | Mehmet H. Doğan | d. 28 Haziran 1931 - ö. 17 Şubat 2008 | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | MEHMET, Mehmet Özbek | d. 1933 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |