Madde Detay
Mehmet Asaf Borsacı
Muhasib-i Şu’un, Sansar, Sinek, Neşide Asaf, Konsolitçi, Turhan Deli
(d. 20 Ekim 1874 / ö. 1961)
Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Mehmet Asaf 1874'te İstanbul’da doğdu. Sırasıyla Mahalle Mektebi, Numune-i Terakki, Beyazıt Rüştiyesi ve Vefa İdadisi'nde okudu. 1899'da Galata Borsası'nda konsolit alımına başladıktan sonra Konsolitçi Asaf adıyla anılmaya başladı. 1900'da gazeteciliğe ilk adımını attı (Işık, 2007:731). Hayatı boyunca muhalefeti benimsese de bazı yazılarıyla padişahın ve sadrazamın takdirlerini kazanır. 1908’den sonra Mevlanzâde Rıfat’ın Serbestî gazetesinde İttihat ve Terakki Partisi’ni ilk eleştiren yazıları yazdı. 1910’da bazı gençlerle çıkardığı İnsaniyet gazetesindeki “Caka ve Tahakküm” başlıklı yazısı üzerine öldürülmesine karar verildiğini Ömer Seyfettin’den öğrendiği için bir süre saklandı. Sonrasında yakalanıp mahkemeye sevk edildi ve sürgünleBursa’ya gönderildi. Altı ay sonra İstanbul’a dönebildi. Millî Mücadele aleyhinde de yazılar yazan Mehmet Asaf, gerçeği anlayınca Serbestî gazetesinin adını Vahdet şeklinde değiştirerek siyasi hayatını bitirdi (Cunbur, 2002: 316-317). 1931'de muhalif milletvekili sıfatıyla TBMM'ye girmek için Atatürk’e bir mektup yazdığı konusunda çeşitli rivayetler vardır (İnuğur, 1999: 88).
İlk şiiri 15 Mayıs 1900'deTerakki'de (İhsan Işık dergi, Müjgan Cunbur gazete demiştir. Metne ulaşılamamıştır.) yayımlanan Mehmet Asaf, Tarik, Sabah, İkdam, Saadet, Mâlûmât, Servet, Gayret, Serbestî gazetelerinde, Kadınlar Dünyası, Cingöz, Gıdık, Zümrüt-i Anka ve Ayna dergilerinde yazılar yazdı. 1930’da mizah dergisi Boşboğaz'ı çıkardı (Cunbur, 2002: 316-317; Işık, 2007: 731). Şiir, roman ve hikâye türünde eserler veren Mehmet Asaf’ın şairliği Divan edebiyatı geleneği çerçevesindedir ve Muallim Naci’nin etkisi altındadır. Gazel, nazire, kaside ve tahmis çerçevesinden dışarı çıkamayan sanatçı, Rıza Tevfik’in şiir alanında benimsediği yolu da dener ve âşık tarzı şiirler ve nefesler yazar. Roman yerine küçük hikâye demenin daha uygun olduğu eserlerinde aşk kırgınlıklarını işlemiştir.Folklorik açıdan oldukça güçlü olan metinlerde, millî ve mahalli özelliklere oldukça yer verilir (Çapanoğlu, 1961: 11-12).
Kaynakça
CUNBUR, Müjgan, “Borsacı, Mehmet Asaf”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, 2002, Cilt: 2, s. 316-317.
ÇAPANOĞLU, Münir Süleyman, Seksen Yıllık Gazetecimiz Âsaf Konsilitçi, Sinan Matbaası, İstanbul 1961.
IŞIK, İhsan, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi 2. Cilt, Elvan Yay., Ankara 2007.
İNUĞUR, M. Nuri, Türk Basınında “İz” Bırakanlar, Der Yayınları, İstanbul 1999.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. MEHMET SOĞUKÖMEROĞULLARIYayın Tarihi: 28.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 28.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Dilara | Matbaa-i Tahir Bey / Malumat Kütüphanesi / İstanbul | 1320 | Roman |
Begimin Edebiyata Merakı | Cemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul | 1334 | Tiyatro |
Sinirli Bey | Cemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul | 1334 | Tiyatro |
Benli Leyla | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | 1922 | Roman |
Cilveli Rana | Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1341 | Hikâye |
Fındıkçı Nigar | Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1341 | Hikâye |
İkisi de Gebe | Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1341 | Hikâye |
Kuş Dili Gelini | Cemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1341 | Hikâye |
Kaymaca Kulübü | Cemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul | 1927 | Roman |
Üçü Bir Yatakta | Cemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul | 1927 | Hikâye |
Kocamın Kocası | Cemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul | 192? | Hikâye |
Bihterle Muhlis | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | ? | Hikâye |
Lamia’nın Sergüzeşti | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | ? | Roman |
Sinirli Hanım | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | ? | Tiyatro |
Zavallı Baba | Kütüphane-i Sudi / İstanbul | ? | Hikâye |
Abanoz Kızının Defteri | Aydınlık Basımevi / İstanbul | 1938 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ŞEYH SEYYİD MEHMED EMÎN EFENDİ (EYYÛBÎ) | d. ? - ö. 1628/1629 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | GAVSî, Ahmed | d. ? - ö. 1697 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Nurdan Beşergil | d. 1971 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ÂGÂHÎ, Veliyüddin | d. 1874 - ö. 1916 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | NESİP | d. 1874 - ö. 1944 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Samih Rifat | d. 16 Nisan 1874 - ö. 3 Aralık 1932 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | NOVRUZ KARATEHLELİ | d. 1921 - ö. 1961 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Hasan Ali Yücel | d. 17 Aralık 1897 - ö. 26 Şubat 1961 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Peyami Safa | d. 2 Nisan 1899 - ö. 15 Haziran 1961 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Mustafa Duman | d. 15 Şubat 1946 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Nihat Genç | d. 1956 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Abbas Gökçe | d. 1927 - ö. 20 Aralık 2014 | Meslek | Görüntüle |
13 | Hamdi Üçok | d. 1900 - ö. 30 Nisan 1979 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Asım İsmet Kültür | d. 1898 - ö. 5 Eylül 1960 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ahmet Refik (Altınay) | d. 1880 - ö. 11 Ekim 1937 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Mehmet Akif İnan | d. 12 Temmuz 1940 - ö. 6 Ocak 2000 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Mehmet Selahattin Erdem | d. 1 Ağustos 1923 - ö. 10 Ağustos 2004 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Mehmet Kıyat | d. 13 Eylül 1940 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |