Madde Detay

Edirne’de doğdu. Asıl adı İbrahim’dir. Harrat-zâde sanıyla meşhur oldu. Babası, aslen Acem olup Yavuz Sultan Se­lim zamanında İran’dan gelerek Edirne’ye yerleşti. Cevrî, devrin ileri gelen âlimlerinden dersler aldı. Önce Bostan Efendi’den başladığı öğrenimini, onun ölmesiyle Anadolu Kazaskeri Abdülkerim-zâde’den tamamlayarak mülazım oldu. Başta Rumeli olmak üzere çeşitli yerlerde kadılık yaptı (Kılıç 2010: 496, Sungurhan 2009: 220). 994/1585 yılında Edirne’de öldü. “Cevrîye rahmet eyleye Allâh” mısraı ölümüne tarih olarak düşürülmüştür (Kaf-zâde Fâ’izî vr. 41b).

Zarif, nüktedan, hoş sohbet biri olarak bilinen Cevrî’nin herhangi bir eserinin olup olmadığı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Ancak şair, etkileyici ve hoş şiirleriyle, özellikle de murabbalarıyla tanınmıştır (Solmaz 2005: 253, Sungurhan 2009: 220).

Adıgüzel, Niyazi (2008). Edirneli Ahmed Bâdî’nin Riyâz-ı Belde-i Edirne Adlı Eserinin Tezkire Kısmı. Doktora Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi.

Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C. 2. İstanbul.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Gelibolulu Âlî, Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Akçağ Yay.

Kaf-zâde Fâ’izî. Zübdetü’l-Eş’âr. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı, Belediye 11. vr. 41b.

Kazancıgil, Ratip (hzl.) (1996). Abdurrahman Hıbrî, Enîsü’l-Müsâmirîn, Edirne Tarihi, 1360-1650. İstanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 1. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Riyâzî. Riyâzu’ş-Şu’arâ. Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, 06 Hk 1275. vr. 34b.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.

Sungurhan Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin A. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html 

Şemseddin Sâmî (1314). Kâmûsu’l-Âlâm. C. 3. İstanbul: Mihran Matbaası.

Murabba

Gelmek çü müyesser degül ol serv kenâre

Sendeyse tahammül göremem sabr u karâre

Kâdir de degülsin bilürem terk-i diyâre

Âvâre gönül n’eyleyeyin sana ne çâre

Günden güne arturmadasun nâle vü zârun

Gûş eylemez ol serv-kad u lâle-‘izârun

Bir yerde ise yok iki gün sabr u karârun

Âvâre gönül n’eyleyeyin sana ne çâre

Bir mertebede firkat ile zâr u nizâram

Kâdir degülem ol sanemün kûyına varam

Tokunmaz iken şimdi benim başuma çârem

Âvâre gönül n’eyleyeyin sana ne çâre

Bin var gam-ı cânâne ile sînede dâgun

Envâ’-ı hevâlarla tolu cevf-i dimâgun

Şimden gerü n’itmek gerek olmış olacagun

Âvâre gönül n’eyleyeyin sana ne çâre

Yâr olamadun gitdi ben bu bagrı kebâba

Başunda hevâlar seni döndürdi habâba

Terk eyleyüben Cevrî’yi düşdün mey-i nâba

Âvâre gönül n’eyleyeyin sana ne çâre

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 1. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 497-98.)