CİVÂNÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bazı kaynaklara göre Tırhalalı bazılarına göre ise Edirnelidir. Kadı-zâde olarak bilinir. Edirne’de Kemâl Paşa-zâde’den mülazım olduktan sonra çeşitli yerlerde kadılıklarda bulunmuştur. Âşık Çelebi Kemâl Paşa-zâde’nin çok iyilik ve yardımını gördüğünü kaydetmektedir. Son olarak Vize kadısı iken, Sicill-i Osmanî’ye göre 950/1543/44’den sonra ölmüştür. Kınalı-zâde Hasan Çelebi, şiirlerinin güzel olduğunu ve latîfe söylemede usta olduğunu kaydettiği Civânî’nin Kili’de kadıyken söylediği bir gazeline Hâşimî’nin, Gulâmî’nin ve kendinin yazdığı nazirelerden örnekler verir. Âşık Çelebi, şairin mahlasına uygun olarak yaptığı nitelemelere göre şair “civân”lara düşkün, hoş yaradılışlı, zevk ehli ve latîfe söyleyen bir şair imiş. Civânî’nin Pervâne Bey Mecmuası’nda yedi, Mecma’u’n-Nezâ’ir’de üç gazeli bulunmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Cunbur, Müjgan (2002). “Civânî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 2. Ankara: AKM Yay. 468.

Ergun, Sadeddin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C.1.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No. 406, vr. 131a, 190b, 317b…

Şemseddîn Sâmî (1314). Kâmûsu’l-A’lâm. İstanbul: Mihrân Matbaası.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). "Civânî". C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 80.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 06.09.2013
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

Eserlerinden Örnekler

  Gazel

 Çerh ayırmasun beni gün yüzlü mâhumdan benüm

 Yoksa göge boyanur dûd-ı siyâhumdan benüm

 Görinen hurşîd sanmañ kubbe-i eflâkde

 Od yanar başında çerhüñ nâr-ı âhumdan benüm

 Sînemi karşu siper itdügüm oldıysa günâh

 Geçsün ey kaşı kemân tîrüñ günâhumdan benüm

 Merd-i ışkum dakdı bir zerrîn otaga başına

 Şu’le-i âhum ki çıkmışdur külâhumdan benüm

 Âteş-i ruhsârına bakdugumı gördi tabîb

 Hükm idüp mecnûnlıgum bildi nigâhumdan benüm

 Men’ idüp komaz atı ayagına ruh komaga

 Ben bu zulm ü cevri ummazdum o şâhumdan benüm

 Eşk ile âhum zemîn ü âsmânı kapladı

 Şâh-ı ışkam yir ü gök toldı sipâhumdan benüm

 Ben Civânî’yem tarîk-i ışkı itdüm ihtiyâr

 Dönüşüm yok ey tarîkat pîri râhumdan benüm

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]. 1731.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SÂDIK, Edirnelid. 1831 - ö. 1854 ds.Doğum YeriGörüntüle
3DÜRRÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5SÂDIK, Edirnelid. 1831 - ö. 1854 ds.Doğum YılıGörüntüle
6DÜRRÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8SÂDIK, Edirnelid. 1831 - ö. 1854 ds.Ölüm YılıGörüntüle
9DÜRRÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11SÂDIK, Edirnelid. 1831 - ö. 1854 ds.MeslekGörüntüle
12DÜRRÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SÂDIK, Edirnelid. 1831 - ö. 1854 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15DÜRRÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17SÂDIK, Edirnelid. 1831 - ö. 1854 ds.Madde AdıGörüntüle
18DÜRRÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle