Behiç Duygulu

(d. 1933 / ö. 2 Nisan 1985)
yazar, yayıncı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İzmir’in Ödemiş ilçesinde doğdu. Naime Hanım ile İbrahim Bey’in oğludur. Ödemiş Ortaokulunu bitirdikten sonra düzenli bir eğitim olanağı bulamadığı için 1961 yılında, Aydın Lisesini dışarıdan bitirdi. 1950’de Ödemiş’te kurduğu Duygulu Kitabevi’ni işleterek yaşamını sürdürdü. Eşini kaybetmesi ve işlerinin bozulmasından sonra 1975 yılında İstanbul’a giderek kitap dağıtımcılığı yaptı. İstanbul’da Turna adlı bir yayınevi kuran Behiç Duygulu, bu sahada uzun süre faaliyet gösteremeden 2 Nisan 1985’te vefat etti.

Edebiyat yaşamına nesir-şiir ve deneme türlerindeki yazılarıyla adım atan Duygulu, daha sonra tamamen hikâyeye yöneldi. Kaynak, Yeditepe, Dost, Varlık ve Yeni Ufuklar dergilerinde yayımladığı öykülerinde Ege’nin gündelik hayatından aldığı konuları, yalnızlıklarına gömülmüş kişilerin iç dünyalarını yalın ve sade bir dille anlattı. İşlediği konularla, ele aldığı tiplerle iç içe olmanın getirdiği rahatlığa düşmeden sağlam bir anlatım tekniğine varma çabası içinde oldu. Tahir Alangu onun, “taşralı psikolojisini yeni bir açıdan, yerli renk gerçekçilerinden uzakta yepyeni bir anlatışla kurmayı başardığını” belirtti. Öykülerini Ağlama N’olur (1961), Sırtlan Bayırı (1963) ve Gölgede Gezintiler (1970) adlı üç kitapta toplayan Behiç Duygulu daha çok bireyi konu alan bir yazar olarak görüldü. Öykülerinde bireyin çeşitli ruhsal durumlarını, insan-doğa ilişkilerini ya da doğa sevgisini yansıttı. İşlediği konulara uygun olarak seçtiği kişiler mutsuzlukla mutluluğu bir arada yaşayan daha çok mutsuz olmayı yeğler görünen kişilerdir. Buna bağlı olarak öykülerinde çoğunlukla mutsuzluk, tedirginlik, sıkıntı, karşılıksız aşkın yarattığı içe kapanma, bezginlik, ölüm duygusu, yalnızlık ve aşktan kaçış gibi duyguları işledi. Öykülerinin melankolik, karamsar ve sıkıntılı kişilerinin yaratımında özyaşam deneyimlerinden faydalandığı görüldü. Ayrıca Alagu’ya göre de o, “hikâyeyi, kendi hayatıyla birlikte, kendi çıkarına yaşıyordu”. Kimi öykülerinde doğa betimlemelerine ağırlık veren Behiç Duygulu, bir söyleşisinde “yazarlık ustalığı ve emeği” üstünde durarak kendisini, okuyucuyu pek göz önüne almayan bir yazar olarak tanıttı. Ölümünden hemen önce basıma hazırlanan “Elmalar Kızarırken” kitabını basamadan yaşamını yitiren yazarın, ölümünden yıllar sonra Necati Güngör’ün derlediği, hem yayınlanmış hem de ölümünden hemen önce yayına hazırladığı kitabından örnekler Öyküler kitabında yer aldı.

Kaynakça

"Behiç Duygulu". https://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=1177, [erişim tarihi: 24.10.2019].

Yalçın, Murat [Ed.] (2011). "Duygulu, Behiç". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: YKY, s. 356.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MACİT BALIK
Yayın Tarihi: 28.10.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Ağlama N'olurYeditepe / İstanbul1961Hikâye
Sırtlan BayırıYeditepe / İstanbul1963Hikâye
Ak ÖrdekKovan Kitabevi / İzmir1966Çeviri
Gölgede GezintilerYeditepe / İstanbul1970Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂKİF, Hasan Âkifd. 1882 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Zeynep Güner Batımord. 05 Nisan 1966 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Yücelay Sald. 06 Şubat 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4TATAROĞLU, Ali Rıza Öztürkd. 1933 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Özdilek Erdemd. 27 Nisan 1933 - ö. 14 Nisan 1999Doğum YılıGörüntüle
6Gülten Akınd. 23 Ocak 1933 - ö. 4 Kasım 2015Doğum YılıGörüntüle
7FERHAD ESBANOĞLUd. 1948 - ö. 1985Ölüm YılıGörüntüle
8İhsan Nuri Olgund. 1910 - ö. 6 Şubat 1985Ölüm YılıGörüntüle
9NEVZAT, Nevzat Gençd. 1899 - ö. 28.02.1985Ölüm YılıGörüntüle
10Ertuğrul Şevket Avaroğlud. 1909 - ö. 18 Kasım 1987MeslekGörüntüle
11Nuhan Nebi Çamd. 05 Haziran 1974 - ö. ?MeslekGörüntüle
12M. Uluğ Turanlıoğlud. 1913 (1912) - ö. 12 Temmuz 2002MeslekGörüntüle
13Bülent Sönmezd. 28 Ekim 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14K., Tarık Dursund. 26 Mayıs 1931 - ö. 11 Ağustos 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İffet Halim Oruzd. 1904 - ö. 20 Ağustos 1993Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Behiç Akd. 01 Ocak 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Aziz Behiç Serengild. 1907 - ö. 1962Madde AdıGörüntüle
18Enis Behiç Koryürekd. 27 Mart 1893 - ö. 18 Ekim 1949Madde AdıGörüntüle