FERDÎ, Rasim

(d. ?/1854 - ö. ?/1907-1909?)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi Rasim, mahlası Ferdî olan şair, Bektaşi’dir. Ferdî, Tekirdağ’da 1854 tarihinde doğmuştur. Hayatı hakkında kapsamlı bir bilgi yoktur. Rüştiye tahsilinden sonra Üsküdarlı Kazım Paşa’nın maiyetinde bulunmuştur. Erzurum’da tapu müdürü iken öldü. Ölüm tarihi H. 1325/ M. 1907’dir (Oy 1995: 122; Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi 1979: 192). Ergun ise, Ferdî’nin H. 1325 (M.1909) tarihinde vefat ettiğini belirtir (1944: 344).

Ferdî’nin iki nefesi, Hilmi Yücebaş’ın Tekirdağlı Şairler isimli eserinde kayıtlıdır. Bir dörtlüğü şöyledir: “Gelin biz gidelim Nutkî Baba’ya/ Anın nutku hey dost Hak kelâmıdır/ Gel niyaz edelim ol hâkipâya/Verdiği selamı Hak selamıdır.” (1979: 192). Aydın Oy’un Yüzyıllar Boyunca Tekirdağlı Şairler ve Yazarlar adlı eserinde bir nutuk iki nefes olmak üzere üç şiiri yer almaktadır. Üçünde de Ferdî mahlasını kullanmıştır. Hece ölçüsü ve sade bir dille yazan Ferdî’nin şiirlerinde Alevi-Bektaşi neşesi dikkati çeker. İki nefesinin tapşırma dörtlüğü söyledir: “İmam-ı Hüseyin aşkına bizler/Kurban olmak için canımız özler/ Ferdiyâ erenler izini izler/ Didâr-ı erenler Kerbelâ mıdır.” “ Biz gidelim erenlerin yoluna/ Çıkmayalım hem de sağ u soluna/ Meded! Mürüvvet kıl Ferdî kuluna/İmam-ı Hüseyin yolu aşkına.” (Oy 1995: 123-124).

Kaynakça

Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. 2. İstanbul: Kenan Matbaası.

Kocatürk, Vasfi Mahir (1968). Tekke Şiiri Antolojisi. Ankara: Edebiyat Yay.

Oy, Aydın (1995). Yüzyıllar Boyunca Tekirdağlı Şairler ve Yazarlar. İstanbul: Tekirdağ Valiliği Yay.

Yücebaş, A. Hilmi (1939). Tekirdağlı Şairler. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası.

“Ferdî” (1979).​ Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 3. İstanbul: Dergâh Yay. 192.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 05.12.2014
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Nutuk

Vardım kırklar meydanına

Gel otur be can dediler

Yüz sürüp ayaklarına

Doğru gel canan dediler

 

Niyaz edip dâra durdum

Mürüvvet kapusun urdum

Derdimin dermanın sordum

Bu meydan derman dediler

 

Kurdular erkân ü yolu

Kim demiştik ezel “belî”

Verdiler ol cemde eli

Pirden bu ihsân dediler

 

Pirden nasibimi aldım

Rehberim n’olduğun bildim

Tiğıbentle niyaz kıldım

Yol budur ey can dediler

 

Kırklar tası dolu geldi

Renlere hep sunuldu

Ferdî’ye bu nutuk oldu

Nûş edip de kan dediler

Oy, Aydın (1995). Yüzyıllar Boyunca Tekirdağlı Şairler ve Yazarlar. İstanbul: Tekirdağ Valiliği Yay. 122-123.

 

Nefes

Erenlerin kıldan ince yolları

İnce yoldan geçen cana aşk olsun

 

Her seher açılır gönce gülleri

O güllerden deren cana aşk olsun

 

Ayn-ı cemin gören canlar bayılır

Mest ü methûş olup derhal ayılır

 

Nutkî Baba demi nurdan sayılır

O demlerden içen cana aşk olsun

 

Vaiz çıkar yüksek kürsü üstüne

Cennetleri verir kendi dostuna

 

Kılıç sallar müminlerin kastına

O demlerden içen cana aşk olsun

 

Muhibbâna seng-i tânı vururlar

İp çekip pâyine hayli sürerler

 

Gözlüyü gözsüzler nice görürler

Bu rumuzu seçen cana aşk olsun

 

Nutki Baba aslı gürûh-ı Naci

Nur-ı cemâlinden gönlüm sirâci

 

Ferdi durmaz ister vâdolan tâcı

Tâcı dikip biçen câna aşk olsun

Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. 2. İstanbul: Kenan Matbaası. 344.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RİF'AT, Hacı Memiş-zâded. 1844 - ö. 1912Doğum YeriGörüntüle
2CEMÂLÎ BABAd. 1836/7 - ö. 1915Doğum YeriGörüntüle
3ÇORLULU ÂŞIK, İbrahim Ağad. ? - ö. 1850?Doğum YeriGörüntüle
4HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlud. 1854 - ö. 1907Doğum YılıGörüntüle
5GULÂMÎ, Sivaslıd. 1854 - ö. 1886Doğum YılıGörüntüle
6ZİYÂ, Yûsuf Ziyâd. 1854 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
7HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlud. 1854 - ö. 1907Ölüm YılıGörüntüle
8GULÂMÎ, Sivaslıd. 1854 - ö. 1886Ölüm YılıGörüntüle
9ZİYÂ, Yûsuf Ziyâd. 1854 - ö. 1918Ölüm YılıGörüntüle
10HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlud. 1854 - ö. 1907MeslekGörüntüle
11GULÂMÎ, Sivaslıd. 1854 - ö. 1886MeslekGörüntüle
12ZİYÂ, Yûsuf Ziyâd. 1854 - ö. 1918MeslekGörüntüle
13HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlud. 1854 - ö. 1907Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14GULÂMÎ, Sivaslıd. 1854 - ö. 1886Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ZİYÂ, Yûsuf Ziyâd. 1854 - ö. 1918Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HESTE, Abdulla Ahun Şerîf Ahun Oğlud. 1854 - ö. 1907Madde AdıGörüntüle
17GULÂMÎ, Sivaslıd. 1854 - ö. 1886Madde AdıGörüntüle
18ZİYÂ, Yûsuf Ziyâd. 1854 - ö. 1918Madde AdıGörüntüle