Madde Detay
GÜLŞANÎ, Hafız
(d. ?/1879 - ö. ?/1918)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Hafız olan âşık, 1878'de Yozgat Sorgun’un Dedik kasabasında doğmuştur. Dalmızrak Oğullarından Osman Ağa’nın oğludur. Üç yaşında geçirdiği çiçek hastalığından sonra görme yetisini kaybetmiş ve civarda Kör Hafız olarak anılmıştır. Civarın zengin ailelerinden birine mensup olan Gülşanî, babasının odasına gelerek sanatını icra eden âşıkları dinleme ve tanıma imkânı bulur. Odasında her kış âşık karşılaşmaları düzenleyen, ödüller veren Osman Ağa, çocuğunun hayatının tek tesellisi olarak saza ve âşıklığa heves etmesine izin verir. Böylece, odalarına gelen âşıklardan saz çalıp şiir söylemeyi öğrenen Gülşanî, zaman zaman onlarla atışmalar da yaparak sanatını ilerletir. 1918'de vefat eder (Işıtman 1977: 7929-7930).
Gülşanî’nin söylediği şiirlerden bazıları kendi köyünde bugün de ezgili olarak okunmaktadır. Elimizde üç şiiri bulunan Gülşanî, okuryazar olmaması, bir mesleğinin bulunmaması, saz çalması ve şiir söylemeyi âşıklardan öğrenmesi ile Yozgatlı şairler hakkında yapılacak genellemenin dışına çıkan birkaç simadan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Hakkındaki çok az bilgiye ve eldeki üç şiirine bakarak, Gülşanî’nin “âşıklık” geleneği içerisinde yetişen istisnai şairlerden biri olduğunu söylenebilir.
Kaynakça
Işıtman, Mahmut (Mart 1977). “Âşık Gülşanî”. Türk Folklor Araştırmaları. 17 (332): 7929-7930.
Oğuz, M. Öcal (1994). Yozgat’ta Halk Şairliğinin Dünü ve Bugünü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZYayın Tarihi: 11.01.2014Güncelleme Tarihi: 07.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Gözlerin süzerek hopcivan geldi
Gayet güzellikte hürdane imiş
Gelince ruyumdan bir buse aldı
Ağzında dişleri dürdane imiş
Mecnun oldum yâr cemalin görünce
Seni görüp muradıma erince
Selvi fidan gibi boyları ince
Âferin doğuran merdane imiş
Gün-be-gün artmakta hem şöhretimiz
Bulunan ahbaplar eylesin methimiz
Dalmızrak oğludur aslî zatımız
Gülşanî Dedik’te bir tane imiş
Işıtman, Mahmut (Mart 1977). “Âşık Gülşanî”. Türk Folklor Araştırmaları. 17 (332): 7929-7930.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 11.01.2014Güncelleme Tarihi: 07.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Gözlerin süzerek hopcivan geldi
Gayet güzellikte hürdane imiş
Gelince ruyumdan bir buse aldı
Ağzında dişleri dürdane imiş
Mecnun oldum yâr cemalin görünce
Seni görüp muradıma erince
Selvi fidan gibi boyları ince
Âferin doğuran merdane imiş
Gün-be-gün artmakta hem şöhretimiz
Bulunan ahbaplar eylesin methimiz
Dalmızrak oğludur aslî zatımız
Gülşanî Dedik’te bir tane imiş
Işıtman, Mahmut (Mart 1977). “Âşık Gülşanî”. Türk Folklor Araştırmaları. 17 (332): 7929-7930.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020Eserlerinden Örnekler
Koşma
Gözlerin süzerek hopcivan geldi
Gayet güzellikte hürdane imiş
Gelince ruyumdan bir buse aldı
Ağzında dişleri dürdane imiş
Mecnun oldum yâr cemalin görünce
Seni görüp muradıma erince
Selvi fidan gibi boyları ince
Âferin doğuran merdane imiş
Gün-be-gün artmakta hem şöhretimiz
Bulunan ahbaplar eylesin methimiz
Dalmızrak oğludur aslî zatımız
Gülşanî Dedik’te bir tane imiş
Işıtman, Mahmut (Mart 1977). “Âşık Gülşanî”. Türk Folklor Araştırmaları. 17 (332): 7929-7930.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Koşma
Gözlerin süzerek hopcivan geldi
Gayet güzellikte hürdane imiş
Gelince ruyumdan bir buse aldı
Ağzında dişleri dürdane imiş
Mecnun oldum yâr cemalin görünce
Seni görüp muradıma erince
Selvi fidan gibi boyları ince
Âferin doğuran merdane imiş
Gün-be-gün artmakta hem şöhretimiz
Bulunan ahbaplar eylesin methimiz
Dalmızrak oğludur aslî zatımız
Gülşanî Dedik’te bir tane imiş
Işıtman, Mahmut (Mart 1977). “Âşık Gülşanî”. Türk Folklor Araştırmaları. 17 (332): 7929-7930.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | DEMLÎ/DELİ MOLLA, Hasan Coşkun | d. 1887 - ö. 20.01.1965 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | KAPLANİ, Hasan Kaplan | d. 02.04.1958 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | GÜLBAHÇE, Salim Gülbahçe | d. 1958 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MEHMET, Mehmet Yakıcı | d. 1879 - ö. 26.01.1950 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | RA'ÛF BEY, Leskovikli | d. 1879 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Raşit Duranoğlu | d. 1879 - ö. 12 Aralık 1963 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | SABÎHA NÛRUNNİSÂ HANIM | d. ? - ö. 1918 ds. | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | HIFZI, Recep Hıfzı | d. 1893 - ö. 1918 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | EDÎB Emîn Bey, Karahanoğlu Emîn Bey, Erzurumlu | d. 1894 - ö. 1918 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | EFKARÎ, Nebi | d. 1866 - ö. 1915 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | DERTLİ, İbrahim | d. 1772 - ö. 1845 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | ZİYA, Yusuf | d. 1858 - ö. 1921 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | TEVHİDÎ, Kenan Bilgaç | d. 01.10.1960 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | GAYSÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | ÖKSÜZ MADAN | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |