Madde Detay
HİLMÎ, Elmastıraş-zâde Mustafa Hilmî
(d. 1256/1840 - ö. 1298/1881)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
21 Receb 1256/18 Eylül 1840’ta İstanbul’da doğdu. Divan-ı hümayun kalemi memurlarından Elmastıraş Ahmed Bey’in oğludur. Bu nedenle Elmastıraş-zâde Mustafa Hilmî olarak tanındı. İyi bir öğrenim gördü. Bezm-i Âlem Valide Sultan tarafından 1849’da yaptırılan Dârü’l-Ma’ârif’te okuyup diploma aldı. Mahrec-i Aklam’da okudu. Bilahare özel olarak tahsile devam etti. Rüsumat Emanetine girdi. Tütün, İçki ve Evrak-ı Sahiha Müsevvidliğinde çalıştı. Rüsumat Emanetine girinceye kadar yoksul bir yaşam sürdü. Şefik Paşa tarafından himaye gördü. 1298/1881’de kırk bir yaşlarında vefat etti. Kuzguncuk’ta Nakkaş Kabristanı’na defnedildi.
Eserleri şunlardır:
1. Dîvân: Osmanlı Müellifleri’nde biri basılmış, diğeri basılmamış iki Dîvân’ı olduğu ifade edilir (Tatcı vd. 2000: 148). Dîvân-ı Belâgat-unvân-ı Hilmî başlığını taşıyan Dîvân’ı 1274/1857’de taşbasması ile basıldı. 62 sayfadır. Dîvân’da 15 kaside, 62 gazel, 1 müstezad, 5 tarih manzumesi, 4 şarkı, 2 muhammes, 1 tahmis, 3 müseddes, 2 mesnevi, 7 kıt’a, 14 beyit ve 9 manzume vardır. Dîvân, 1993 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
2. Te’sîr-i Aşk yâhud Zahhmetsiz Ölüm: Mensur tiyatro.
3. Bahtiyâr yâhud Son Gürlüğü: Manzum tiyatro.
Musikiye de vakıf olup epeyce bestesi vardır. Dîvân’ı 18 yaşında tertip etmiş olması dikkat çekicidir.
Kaynakça
Kurnaz, Cemal, Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nailî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay.
Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay.
Tatcı, Mustafa, Cemal Kurnaz (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Üstünova, Kerime (1993). Hilmi Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. MEHTAP ERDOĞANYayın Tarihi: 05.11.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 05.11.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HÂLET, Mehmed Sa'îd Efendi | d. 1760 - ö. 1822 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | AFVÎ, Yakub | d. 1678 - ö. 1736-37 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Reha Çamuroğlu | d. 20 Ağustos 1958 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KAHRÎ | d. 1840 - ö. 1900 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Namık Kemal | d. 21 Aralık 1840 - ö. 2 Aralık 1888 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | OSMAN, Murgullu | d. 1840 - ö. 1901 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ŞEM’Î, Mehmed Efendi | d. 1808 - ö. 1881-82 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ES'AD, Fahrî-zâde Es'ad Efendi | d. ? - ö. 1881 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | PERİŞAN, Vartan | d. 1820 - ö. 1881 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | VEFÂ, Ahmed Vefâ | d. 1868 - ö. 1900 | Meslek | Görüntüle |
11 | ÂKİF, Hasan Âkif | d. 1882 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Bülent Güldal | d. 15 Ağustos 1954 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | CEDÎDÎ, Diyarbakırlı | d. ? - ö. 1829 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ÂSAF, Diyarbakırlı | d. 1820 - ö. 1859 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | SÂFÎ, Ahmed Sâfî, Tokatlı | d. 1824 - ö. 1873 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ÂRİF ALÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HÂFIZ, Hâfız Efendi | d. ? - ö. 1533-34 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HÜRREMİ/SEFİL SEYYİD, Veliyettin Çelebi | d. 1867 - ö. 1940 | Madde Adı | Görüntüle |