HİSARÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
Divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hisarî'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi bulunmamaktadır. Eserlerinden eldeki tek örnek, "şehir oğlanı" hakkında yazdığı "Der-Medh-i Şehr Oğlanı" başlıklı gazeldir.

Şehrî, "İstanbullu, taşradan gelmeyip İstanbul'da doğmuş büyümüş olan" demektir. Kelime, köprüaltı çocuğu, şehirli, iyi eğitim görmüş, hilekâr, düzenbaz, anlamlarına gelir. Zengin kesimin çocuklarındaki ahlâkî bozulmayı ifade için de kullanılmıştır. İstanbul çocuklarına "muhallebici" denmiş, "şehir oğlanı" daha ağır bir tahkir sayılmıştır.Sözlüklerdeki açıklamalara uygun olarak Divan Edebiyatı'nda şehir oğlanı tabiri İstanbul çocuğu, zeki, becerikli, çapkın, sokak çoçuğu gibi kavramların karşılığı olarak işlenmiştir. Elde tek gazeli bulunan Hisarî'nin bu konuyu bir gazelinde işlemesi de ayrıca dikkat çekicidir.

Kaynakça

Çavuşoğlu, Mehmed (1985). "Bir Divan Neşri Üzerine Notlar (Edith Ambros, Candid Penstrokes : "The Lyrics of Me'âlî, an Ottoman Poet of the 16th Century, Berlin 1982)". Erdem. I (3): 815.

Danışman, Zuhurî (1985). Koçi Bey Risalesi. Ankara. 49.

Develi, Hayati (1998). XVIII. Yüzyıl İstanbul'a Dair Risale-i Garîbe. İstanbul. 92.

Hisarî. "Der-hakk-ı Şehir Oğlanı". Mecmûa. Ankara Millî Kütüphane. Yz. A 875, yk. 2a.

Onay, Ahmet Talat (1994). Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı .(hzl. Cemâl Kurnaz). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 393-394.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 15.10.2019
Güncelleme Tarihi: 21.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Der-hakk-ı Şehir Oğlanı

Şehr oğlanı reftâra gelip itse hırâmı

Sahn-ı çemenin serv-i hırâmânına benzer

Meh-rûlarının hüsn-i cihântâbı husûsâ

Devr-i feleğin mihr-i dırahşânına benzer

Bir kerre nigâh itse eyler sayd dil-i zârı

Dâm-ı nigehi zülf-i perîşânına benzer

Güftâr-ı füsûn-perver ile hokka dehânı

Dür ü güherün kân-ı firâvânına benzer

Ebnâ-yı Sitanbûl belî nısf-ı alemdir

Kim sözleri nâm-ı dür-i dendânına benzer

Dendânı dür ü gevher-i deryâ-yı melâhat

Lal-i lebi hem lal-i bedahşânına benzer

Bir meclise vâsıl oluban eylese işret

Ol işretin ol bülbül-i nâlânına benzer

Kalmaz girü elbette virür hasma cevâbın

Her lafzı hemân hancer-i bürrânına benzer

Mehd içre belâğatle figân eyleyen etfâl

Hâric olanın nutk-ı sühendânına benzer

Şehr oğlanını tâ bu kadar medhe ne bâis

Besbelli Hisârî şehir oğlanına benzer

(Hisarî. "Der-hakk-ı Şehir Oğlanı". Mecmûa. Ankara Millî Kütüphane. Yz. A 875, yk. 2a.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MÜSTAKÎM, Mehmed Müstakîm Efendid. ? - ö. 1708-10Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
2İZÂKÎ, İzâkî Çelebid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
3MEHMED, Kasım-zâde Şeyh Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1718-19Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
4ŞEMSÎ, Şemsî Çelebi, Urlu Şemsî, Divane Şemsîd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
5TÂHİR, Mahmûd Efendi-zâde Mehmed Tâhir Efendid. ? - ö. 1781-82Madde AdıGörüntüle
6SEBKATÎ, I. Mahmudd. 2 Ağustos 1696 - ö. 13 Aralık 1754Madde AdıGörüntüle