İBRÂHÎM, Yalvaçlı İbrâhîm Efendi

(d. ?/? - ö. 1293/1876)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adı İbrâhîm’dir. Yalvaç’ın Hisarardı köyünde doğdu. İbrâhîm Yalvacî sanıyla tanındı. Babasının adı Muhammed’dir. Karaağaçlı Rüşdî Ahmed Efendi ile zamanın birçok değerli bilginlerinden öğrenim gördü. Harem-i Şerîf’te bazı yapıların onarımına memur edildi. 1293/1876 yılında vefat etti. Köyünde yaptırmış olduğu medrese ve caminin bahçesine defnedildi.

Eserleri şunlardır:

1. Risâle-i Ahbârû Billezî.

2. Usûlü’l-Müşâvere fî Emvâci’l-Muhâvere.

3. Garâ’ib-i İ’lâl ve’l-İştikâk maa Şerh-i Emsile: İstanbul’da 1262/1846 yılında basılmış Arapça gramer kitabıdır.

4. Hâşiye-i Dîbâce-i Dürrü’n-Nâcî: Esîrüddin Mufaddal b. Ömer Ebherî’nin Dürrü’n-Nâcî isimli eserine yazılmış hâşiyedir. 1283/1866 yılında İstanbul’da basılmıştır. Eserin 1 ve 7. sayfaları arasında İbrâhîm Yalvacî’nin hâşiyesi bulunmaktadır.

5. Mecmû’atü’l-Kübrâ mine’l-Kasâ’idi’l-Fuhrâ: Eserde, Busîrî’nin meşhur Kasîde-i Bürde’sinin metni ve tercümesi bulunduğu gibi, yine İbrâhîm Yalvacî’ye ait olduğu anlaşılan Arapça kasideler de yer almaktadır. Arapça kasidelerin arasında şaire ait Türkçe beyitlere de rastlanmaktadır. Osmanlı Müellifleri’nde İbrâhîm Yalvacî’nin eserleri arasında sayılan Hâşiye-i Kasîde-i Bürde, bu eserin mündericatındadır. Eser, farklı tarihlerde birkaç defa İstanbul’da basılmıştır.

Kaynaklarda üstün hatiplik yeteneğinden ve şiir kabiliyetinden övgüyle bahsedilmektedir (Tatcı vd. 2000: 244; Kıyıcı yty: 48).

Kaynakça

İbrâhîm b. Muhammed el-Yalvacî (1315). Mecmû’atü’l-Kübrâ mine’l-Kasâ’idi’l-Fuhrâ. İstanbul: Şirket-i Sahafiyye-i Osmâniyye Matbaası.

Kıyıcı, Mahmut (yty.). Ispartalı ve Ispartaya Hizmet Etmiş Büyük Adamlar. Isparta : GÖLTAŞ Kültür Yay.

Tatcı, Mustafa, C. Kurnaz (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tâhir, Osmanlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Basımevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HAKAN YEKBAŞ
Yayın Tarihi: 25.05.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

“Kasîde-i Bürde” Tercümesinden

Zikr ettiginden midir yârân-ı zî-Selem’i

Mezc eyledin dîdeden ceri eden âba demi

Yâ yel mi esdi sana cânib-i Kâzıme’den

Yâ gecede berk urup nûrlandırır İdam’ı

Gözlerine n’oldı ki vazgeç desen yaş döker

Ayıl desen gönülde artar gamı elemi

Âşık sanır mı bunu kim aşkı nihân ola

Şâhid iken çeşm-i ter hem kalb-i muztarımı

Aşk olmasa göz yaşın atlâla dökmez idin

Bî-h’âb olup anmaz idin Bân ile Alem’i

(İbrâhîm b. Muhammed el-Yalvacî (1315). Mecmû’atü’l-Kübrâ mine’l-Kasâ’idi’l-Fuhrâ. İstanbul: Şirket-i Sahafiyye-i Osmâniyye Matbaası. 18.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1PERTEVÎ/FEVZÎ/RIZÂ, Hacı Ali Rızâ Efendid. 1830 - ö. 1902Doğum YeriGörüntüle
2ÂRİFÎ, Helvacı-zâde Mehmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1622-23Doğum YeriGörüntüle
3KUDDÛSÎ, Yalvaçlıd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
4PERTEVÎ/FEVZÎ/RIZÂ, Hacı Ali Rızâ Efendid. 1830 - ö. 1902Doğum YılıGörüntüle
5ÂRİFÎ, Helvacı-zâde Mehmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1622-23Doğum YılıGörüntüle
6KUDDÛSÎ, Yalvaçlıd. ? - ö. 19. yy.Doğum YılıGörüntüle
7PERTEVÎ/FEVZÎ/RIZÂ, Hacı Ali Rızâ Efendid. 1830 - ö. 1902Ölüm YılıGörüntüle
8ÂRİFÎ, Helvacı-zâde Mehmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1622-23Ölüm YılıGörüntüle
9KUDDÛSÎ, Yalvaçlıd. ? - ö. 19. yy.Ölüm YılıGörüntüle
10PERTEVÎ/FEVZÎ/RIZÂ, Hacı Ali Rızâ Efendid. 1830 - ö. 1902MeslekGörüntüle
11ÂRİFÎ, Helvacı-zâde Mehmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1622-23MeslekGörüntüle
12KUDDÛSÎ, Yalvaçlıd. ? - ö. 19. yy.MeslekGörüntüle
13PERTEVÎ/FEVZÎ/RIZÂ, Hacı Ali Rızâ Efendid. 1830 - ö. 1902Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ÂRİFÎ, Helvacı-zâde Mehmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1622-23Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KUDDÛSÎ, Yalvaçlıd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16PERTEVÎ/FEVZÎ/RIZÂ, Hacı Ali Rızâ Efendid. 1830 - ö. 1902Madde AdıGörüntüle
17ÂRİFÎ, Helvacı-zâde Mehmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1622-23Madde AdıGörüntüle
18KUDDÛSÎ, Yalvaçlıd. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle