KÂDİRÎ, Îsâ Fakîhoğlu

(d. ?/? - ö. 917 civarı/1512 civarı)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Edirnelidir. Asıl adı Îsâ’dır. II. Murâd zamanında Edirne’de kadılık ve defterdarlık yapan Îsâ Fakîh’in oğludur. Îsâ Fakîh’in, Edirne’nin önde gelen âlimlerinden olduğu, Edirne’de adına bir medrese bulunduğu ve bir mahalleye de adının verildiği bilinmektedir. Şair, babasının lakabına istinaden Îsâ Fakîhoğlu diye tanınmıştır. Medrese eğitimini tamamladıktan sonra müderrisliğe başlamıştır. II. Bâyezîd devrinin sonlarında Edirne’de müderris iken genç yaşta vefat etmiştir. Latîfî (1314: 271), şairin ömrü vefa etmediği için şiirlerini tedvin edemediğini, üstelik bunların çok da yaygınlaşıp şöhret bulamadığını belirtmiştir. Kâdirî’nin, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde ve Pervâne Bey Mecmû’ası’nda çok sayıda şiiri tespit edilmiştir. Latîfî (1314: 271); annesi ve babası sevdiğini bir başkasına vermeye kalkınca şairin, durumu şikâyet makamında II. Bâyezîd’e “Ey şehenşeh ki âsitânunda / Cümle-i müşkilât olur münhal” matlalı arz-ı hâli sunduğuna ve padişahtan yardım talep ettiğine dair bir nükteyi de tezkiresine kaydetmiştir. Gerek tezkirecilerin ifadelerinden gerekse nazire mecmualarındaki şiirlerinden Kâdirî’nin, devrinde beğenilen ve ilgi gören bir sanatkâr olduğu anlaşılmaktadır. Sehî (1325: 92), Kâdirî’nin hayâlengiz, parlak ve benzersiz gazeller yazdığını belirtmiştir. Latîfî (1314: 271) de onun el değmemiş düşünceler ve özgün hayaller icat etmeye kâdir bir şair olduğunu işaret etmiştir. 

Kaynakça

Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.

Fâizî. Zübdetü’l-Eş’âr. Milli Kütüphane. Yz. A 679. vr. 89a.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 25.08.2013].

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 110a, 122b, 157a…

Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 04.10.2013
Güncelleme Tarihi: 05.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Çeşme-i çeşmüm kenârında koyalı kadd yâr

Bir nihâl-i tâzedür baglanmış etrâfında hâr

 

Cânumı odlara yandurdı hevâ-yı zülf-i yâr

Dökdi yüzüm suyını topraga çeşm-i eşk-bâr

 

Dil görüp çâh-ı zenahdânunda hattundan eser

Didi kim ol mûr kılmış âşyânında karâr

 

Cân u dil sînemde sensüz nice ârâm eylesün

Yâr içün âsân olur ışk ehline terk-i diyâr

 

Göz yaşından Kâdirî ol hak-i pâyı sakla kim

Bir şehün atı ayagından kalupdur yâdigâr

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 25.08.2013]. 570.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞEYHÎ, Hayreddîn Efendid. ? - ö. 1608Doğum YeriGörüntüle
2HIBRÎ, ABDURRAHMAN HIBRÎd. 1603 - ö. 1676Doğum YeriGörüntüle
3SÂGARÎ, Kazzâz Alid. ? - ö. 1523/24Doğum YeriGörüntüle
4ŞEYHÎ, Hayreddîn Efendid. ? - ö. 1608Doğum YılıGörüntüle
5HIBRÎ, ABDURRAHMAN HIBRÎd. 1603 - ö. 1676Doğum YılıGörüntüle
6SÂGARÎ, Kazzâz Alid. ? - ö. 1523/24Doğum YılıGörüntüle
7ŞEYHÎ, Hayreddîn Efendid. ? - ö. 1608Ölüm YılıGörüntüle
8HIBRÎ, ABDURRAHMAN HIBRÎd. 1603 - ö. 1676Ölüm YılıGörüntüle
9SÂGARÎ, Kazzâz Alid. ? - ö. 1523/24Ölüm YılıGörüntüle
10ŞEYHÎ, Hayreddîn Efendid. ? - ö. 1608MeslekGörüntüle
11HIBRÎ, ABDURRAHMAN HIBRÎd. 1603 - ö. 1676MeslekGörüntüle
12SÂGARÎ, Kazzâz Alid. ? - ö. 1523/24MeslekGörüntüle
13ŞEYHÎ, Hayreddîn Efendid. ? - ö. 1608Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HIBRÎ, ABDURRAHMAN HIBRÎd. 1603 - ö. 1676Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SÂGARÎ, Kazzâz Alid. ? - ö. 1523/24Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ŞEYHÎ, Hayreddîn Efendid. ? - ö. 1608Madde AdıGörüntüle
17HIBRÎ, ABDURRAHMAN HIBRÎd. 1603 - ö. 1676Madde AdıGörüntüle
18SÂGARÎ, Kazzâz Alid. ? - ö. 1523/24Madde AdıGörüntüle