KEMTERÎ, İbrahim Alkan

(d. 1945 / ö. -)
âşık, işçi
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İbrahim Alkan, 1945'te Sivas'ın Divriği ilçesine bağlı Karşıcık köyünde doğmuştur. Şiirlerinde Kemterî mahlasını kullanan âşığın ailesi Tunceli Dersim’dendir. Dedesi Karyaganlı Ali Haydar, Sivas Divriği’nde Karşıcık köyünü kurarak buraya yerleşir. Babasının adı Ali, annesinin adı Gülsüm’dür. İbrahim Alkan, ilkokulu köyünde bitirir. Amcası Esat, Ankara’da yaşadığı için annesiyle Ankara’ya gelip yerleşirler (Turan 2008: 259). Kemterî, askerlik dönüşünde amcasının kızının kızı Gülseren Hanım ile evlenir. Eşine olan sevgisini Kerem ile Aslı’nın sevgisine benzettiğinden eşine her daim “Aslı” diye seslenir. Mehtap adında bir kızları, Ufuk adında da bir erkek çocukları olmuştur. Geçim sıkıntısı, hayatın zorlukları yüzünden Alkan ve eşi Almanya’ya gitmek için iş ve işçi bulma kurumuna yazılır. Önce eşi, ardından da İbrahim Alkan Almanya’ya gider. Ancak kızları Mehtap'ın genç yaşta burada vefat etmesiyle Almanya Alkan ailesi için tam anlamıyla acı vatana dönüşür. Âşık Kemterî, hâlen Almanya’da yaşamaktadır. Berlin’de Hacı Bektaş Veli Kültür Cemiyetinin Başkanı olarak görev yapmaktadır (Turan 2008: 261).

İbrahim Alkan’ın hayatında İstanbul önemli bir mekân olmuştur. Alkan, küçüklüğünde Bulut Dede’nin yaptığı, hayran olduğu sazların benzerleriyle Daimî ustanın dükkânında karşılaşmıştır. Bu karşılaşma Alkan’ın hayatında dönüm noktası teşkil etmiştir. Alkan, Daimî’nin dükkânından saz almak ister, ancak usta tarafından “Bir baltaya sap ol, bir meslek öğren, sana saz maz yok.” denilerek kovulur. Ancak Alkan’ın yoğun ısrarları üzerine usta onun bu sevdadan vazgeçmeyeceğini anlayarak ona sazı satmıştır. Alkan, sazı aldıktan sonra işine gitmek yerine Daimî ustanın yanına giderek elini öper ve onun yanında çalışma isteğini belirtir. Bu arada Bulut Dede’nin dersleri sürerken Sivaslı Hasan Turan ile tanışır. Onun sayesinde de sazı ilerletir (Turan 2008: 260).

İbrahim Alkan, Daimî Usta’nın yanında pek çok âşığı tanıma fırsatı bulur. Âşıklar çalışları, söyleyişleriyle Alkan’a model teşkil eder. Bu zaman zarfında Âşık Mahzunî, Nesimî Çimen, Hüseyin Çırakman, İsmail İpek, Âşık Haydar, Âşık Yoksuli, Ali Kızıltuğ, Şekip Şahadoğru, Kul Ahmet, Muhlis Akarsu gibi pek çok âşıkla irtibat hâlinde olmuştur. Alkan’a mahlâsı olan “Kemterî" yedi âşık tarafından verilmiştir. Bu âşıklar arasında başta Mahzunî Şerif olmak üzere Hüseyin Çırakman, Âşık Düşkünî, Âşık Divane, Çorumlu Âşık Haydar, Şekip Şahadoğru, Âşık Divane vardır (Turan 2008: 260). Âşık Kemterî şiirlerinde ağırlıklı olarak evlat acısını, vatan özlemini, Almanya'da yaşadığı sıkıntıları ve toplumsal sorunları işler (Turan 2008: 264-272).

Kaynakça

Turan, Fatma Ahsen (2008). "İbrahim Alkan (Kemteri)". Sazın ve Sözün Sultanları: Yaşayan Halk Şairleri-I. Ed. Fatma Ahsen Turan vd. Ankara: Gazi Kitabevi. 259-279.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. Z.GÖRKEM DURAN GÜLTEKİN
Yayın Tarihi: 26.03.2019
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ERTUĞRUL/İMAMOĞLU, Ertuğrul Ataçd. 14.04.1965 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2RASİM, Rasim Kılıçeld. 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MEHMET DOĞANd. 1933 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ŞEVKET GÜHERİd. 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Nazlı Erayd. 28 Haziran 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ZAHİD ASLANOĞLUd. 01.08.1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ZEYNEL/ZEYNELÎ/GARİP ZEYNEL/DERTLİ ZEYNELÎ/DELİ ZEYNEL, Zeynel Sarıd. 01.01.1961 - ö. 24.06.2005MeslekGörüntüle
8RÜŞTÜ, Rüştü Tecerd. 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
9MEDİNE, Medine Kayapınard. 1935 - ö. ?MeslekGörüntüle
10NÛRİ BABA/İLHAMİ/İLHAM, İlhami Uçard. 28.02.1908 - ö. 14.07.1992Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11MUSTAFA FEVZİ BİN NUMANd. 1871 - ö. 02.08.1924Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12BEKİR SITKI EFENDİd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13GUBÂRÎ, Kireççi-zâde Mahmud Çelebid. ? - ö. 1556Madde AdıGörüntüle
14VECDÎ, İsmail Vecdî Efendid. ? - ö. 1844Madde AdıGörüntüle
15MUHAMMED/MEHMED BİN ÂŞIK SELMÂNÜ'L-LÂZKÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle