Mehmet Semih

Mehmet Semih Uzman
(d. 19 Şubat 1952 / ö. 25 Mayıs 2013)
Mizah Yazarı, Hikâyeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğmuştur. Babası Cumhuriyet döneminin ilk gazetecilerinden Emin Refik Uzman’dır (Homur Mizah Grubu, Cumhuriyet Gazetesi). İlkokulu beş ayrı okul değiştirerek 1965 yılında (Mehmet Semih, 1977: 110) bitirdikten sonra Fındıklı Ortaokulu’na başlamıştır (Tekin, 1999: s. 424; Necatigil, 2007: s. 289; Ed. Yalçın, 2010: s. 698). Babasının ölümü üzerine çalışmak zorunda kalan yazar, öğrenimini yarım bırakarak düzeltmenlik, ciltçilik, sekreterlik, spor yazarlığı, reklamcılık gibi işlerde çalışmıştır.

1967 yılında Ekspres gazetesinde ilk yazısı yayımlanan Mehmet Semih Cumhuriyet, Yelken, Akbaba, Gıcık, Yeni Toplum, Edebiyat Cephesi, Limon, Milliyet Sanat, Sanat Olayı, Tan, Sıfır, Dolmuş, Gümgüm, Vatan, Politika, Yeni Asır gibi gazete ve dergilerde yazmıştır. Gelişim Larousse ve Ana Britannica ansiklopedilerinde basın ve mizah maddelerini hazırlamıştır (Necatigil, 2007: 289; Ed. Yalçın, 2010: 698).

1976’da Bulgaristan’da düzenlenen Uluslararası Mizah Hikâyeleri Yarışması’nda Dünyanın En Haksız Yere Dayak Yiyen Adamı Selahattin Bey adlı hikâyesiyle birinci olmuştur ve Altın Kirpi birincilik ödülünü ve Şvistov Kenti Özel Ödülü’nü almıştır. 1977’de Karikatürcüler Derneği’nin yazışmalarını yürütmüştür (Homur Mizah Grubu). 1979 yılında Ulusal Nasreddin Hoca Gülmece Öykü Yarışması’nda II. Mansiyon’u, 1985 yılında ise birincilik ödülünü kazanmıştır (Ed. Yalçın, 2010: 698). Mehmet Semih 25 Mayıs 2013 Cumartesi günü bir süredir tedavi gördüğü Şişli Etfal Hastahanesi’nde vefat emiştir. 27 Mayıs Pazartesi günü Zincirlikuyu Camii’nden cenazesi kaldırılmıştır. (Homur Mizah Grubu, Mizah Haber).

Yazar, Sanat Dergisi’yle röportajında ilkokul üçüncü sınıftan itibaren edebiyatla ilgilenmeye başladığını, sonraları da birçok edebî şahsiyetle iletişim hâlinde olduğunu belirtmiştir. İrfan Yalçın ve Erdoğan Başol’un kendisini sürekli desteklediğini anlatmıştır.

Mehmet Semih, birkaç kez oyun yazmayı denemiş ve üç Karagöz oyunu yazmıştır. Tiyatro eseri yazmanın zor olduğunu düşünen yazar, yayımlanan şiirleri olmasına rağmen 1972’de de şiir yazmayı bırakarak yalnızca öykü yazmayı tercih emiştir. Mizahı sevmesi ve mizahın etkin olduğunu düşünmesi üzerine mizah hikâyeleri yazan Mehmet Semih’e göre çağının çelişik ve kokmuş yanlarını ortaya çıkaran, çelişik düzenin tâ kendisi olan gülmece; iğneleyici, öğretici, eğitici olmalıdır ve gülmece yazarları da bu çelişkiyi ortaya çıkarmalıdır (Mehmet Semih, 1977: 109-123). Genellikle zıtlıklar üzerine kurduğu hikâyelerinde boş abartıları, saf insanların kurnaz insanlar yüzünden yaşadıklarını, sömürüleni, aldatılanı, dairede çalışmasına rağmen geçim sıkıntısı yaşayan memurları, suçsuz suçluları ele almıştır.

Mehmet Semih, 1970’li yıllardan itibaren yazmaya başladığı mizah hikâyelerinin yanı sıra mizah edebiyatı üzerine de düşünmüş ve bu konuda antolojiler hazırlamıştır. Yazar, antolojileriyle mizahi eserler veren yazar ve şairleri bir araya toplayarak Cumhuriyet dönemi mizah edebiyatına katkıda bulunan şahsiyetlerin tespit edilmesini, Türk mizahının tarihsel gelişiminin anlaşılmasını kolaylaştırmış ve böylece Türk mizah edebiyatına önemli bir katkı sağlamıştır.

Kaynakça

Homur Mizah Grubu. http://homur.blogspot.com.tr/2013/05/mizah-yazar-arkadasmz-mehmet-semih-i.html. 26 Mayıs 2013 Pazar. Erişim Tarihi: 20.12.2017.

Işık, İhsan. (2006). Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi Cilt 6. Ankara: Elvan Yayınları. ss. 2447-2448.

Mehmet Semih . (1977). “Söyleşiler”. Dünyanın En Haksız Yere Dayak Yiyen Adamı Selâhattin Bey. İstanbul: TekinYayınevi. ss. 109-123.

Necatigil, Behçet. (2007). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları. s. 289.

Tekin, Arslan. (1999). Edebiyatımızda İsimler ve Terimler. İstanbul: Ötüken Neşriyat. ss. 424.

Yalçın, Murat (Editör). (2010). “Mehmet Semih”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi Cilt II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 698.

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/424072/Mizah_yazari_Mehmet_Semih_oldu.html. 26 Mayıs 2013. Erişim Tarihi: 20.12.2017.

http://mizahhaber.blogspot.com.tr/2013/05/mizah-yazari-mehmet-semihi-yitirdik.html. 26 Mayıs 2013. Erişim Tarihi: 20.12.2017.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. AYDAN ENER SU
Yayın Tarihi: 13.03.2019
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dünyanın En Haksız Yere Dayak Yiyen Adamı Selâhattin BeyTekin Yayınevi / İstanbul1977Hikâye
Türk Mizah Hikâyeleri AntolojisiBilgi / Ankara1980Hikâye
Gözlüklü BeyefendiYazko / İstanbul1982Hikâye
Türk Şiirinde Hiciv, Taşlama, YergiMiyatro / İstanbul1982Antoloji
Hurda KralıYazko / İstanbul1983Hikâye
Umutla Yaşıyoruz EfendimYazko / İstanbul1983Hikâye
Türk Taşlama ve Hiciv AntolojisiMiyatro Yayınları / İstanbul1983Antoloji
Mahallede Dedikodu VarYazko / İstanbul1984Hikâye
Türk Edebiyatında Mahlaslar, Takma Adlar, Tapşırmalar ve LakaplarAnahtar Kitaplar / İstanbul1993Diğer
Fotolu Vergi MüellifiYazko / İstanbul1994Hikâye
Türk Gülmece Öyküleri AntolojisiYön Yayıncılık / İstanbul1994Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1EDÂYÎ, Kazzaz Bekir Çelebid. ? - ö. 1575-76Doğum YeriGörüntüle
2Mina Urgand. 01 Mayıs 1915 - ö. 15 Haziran 2000Doğum YeriGörüntüle
3Özlem Aytekd. 19 Aralık 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Yavuz Bildikd. 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5TEKİN, Mehmet Tekind. 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6KARAGÜLLE, Ethem Karagülled. 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7EŞELİOĞLU/ÖKSÜZ MEHMET, Mehmet Taşteped. 1922 - ö. 2013Ölüm YılıGörüntüle
8NİHAT, Nihat Koçakd. 01.01.1972 - ö. 20.03.2013Ölüm YılıGörüntüle
9Ata Karatayd. 13 Haziran 1926 - ö. 25 Mart 2013Ölüm YılıGörüntüle
10MERAL ÇELENd. 2 Ocak 1934 - ö. -MeslekGörüntüle
11Kemal Talat Karacad. 1902 - ö. 1944MeslekGörüntüle
12Kemal Özerd. 09 Mart 1935 - ö. 30 Haziran 2009MeslekGörüntüle
13Behçet Necatigild. 14 Nisan 1916 - ö. 13 Aralık 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ahmet Kotd. 01 Ekim 1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mehmet Seydad. 15 Ağustos 1919 - ö. 13 Temmuz 1986Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Tarık Gülmend. 12 Temmuz 1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Memet Fuatd. 16 Şubat 1926 - ö. 19 Aralık 2002Madde AdıGörüntüle
18Mehmet Cimid. 1931 - ö. ?Madde AdıGörüntüle