MESTÎ

(d. ?/? - ö. 900-905 ?/1495-1500 ?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Edirnelidir. Kaynaklarda adından söz edilmesine rağmen hakkındaki bilgiler çok azdır. Mestî, özellikle yüz güzelliği ile meşhurdur. Nitekim tezkirelerde de şairliğinden çok bu yönüyle anılmaktadır. Latîfî (1314: 309), şairin Mestî mahlasını mestane gözleri olduğu için aldığını söylemektedir. II. Bâyezîd devri (1482-1512) ortalarında, Mehmed Süreyyâ’ya (1311: 364) göre de sonlarında, henüz genç yaştayken vefat etmiştir. Pek çok şair hakkında verdiği bilgiler diğer kaynaklarla çelişen Sicill-i Osmânî’deki bu kayda itibar edilmeyecek olursa, Mestî’nin 1495-1500 yılları arasında öldüğü tahmin edilebilir. Necâtî’nin “Yalınız ben degülüm her kişi dîvâne durur / Sen perî-rû vü melek-manzara Mestî Çelebi” beytini şair Mestî için yazdığı da kaynaklarda zikredilmektedir. Latîfî Tekiresi’nde şairle ilgili başka nükteler de vardır. Kınalı-zâde Tezkiresi’nde ise şairin Necâtî ile ilişkisi öne çıkarılmakta ve biyografik olarak Latîfî’ye ilave edilebilecek bir bilgiye yer verilmemektedir. Genç yaşta ölen Mestî’nin bir eseri bilinmemekle birlikte Eğridirli Hacı Kemal’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde 1, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde 6 ve bazıları mükerrer olmak üzere Pervâne Bey Mecmû’ası’nda 7 şiiri bulunmaktadır. Latîfî (1314: 309), “rindâne eş’ârı ve mestâne güftârı vardur” diyerek Mestî’nin şiirlerini beğendiğini belirtmektedir. 

Kaynakça

Abdurrahman Hıbrî. Enîsü’l-Müsâmirîn. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi. TY. 451. vr. 84b.

Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.

Eğridirli Hacı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. No. 5782. vr. 10a.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.08.2013].

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.IIAnkara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1989). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. C. 1. Ankara: TTK Yay.

Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.

Mehmed Süreyyâ (1311). Sicill-i Osmânî. C. 4. İstanbul.

Peremeci, Osman Nuri (1940). Edirne Tarihi. İstanbul.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 324b, 352a, 386a.

Şemseddîn Sâmî (1316). Kâmûsu’l-A’lâm. C. 6. İstanbul.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi  (1986). C. 6. “Mestî”. İstanbul: Dergâh Yay. 289. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 01.10.2013
Güncelleme Tarihi: 04.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Her kaçan kim yüzüme lutf idüp ol yâr basar

Ayagı tozı virür gözlerüme kuhl-ı basar

 

Didüm ey gonçe-dehen gülden ise tâze yüzün

Nâz ile güldi didi kim dahı nâzük dahı ter

 

Sana cân virdügiçün kuluna hışm eyleme kim

A benüm begcegizüm n’eylesün ölsün mi sever

 

Kanda kim şerbet-i la’l-i lebün anılsa şehâ

Edebinden eriyüp suya döner şehd ü şeker

 

Sûfiye sadr-nişîn olmaga mescid var ise

Mesti’yem bana dahı gûşe-i mey-hâne yiter

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.08.2013]. 821.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NECÎB, Necîb, Damad-zâde Mehmed N. Efendid. ? - ö. Şubat-Mart 1703Doğum YeriGörüntüle
2ÂZERÎ, Bostan-zâde İbrahim Âzerî Efendid. ? - ö. Ekim 1647Doğum YeriGörüntüle
3SABÂYÎ, Seyfullah Çelebid. ? - ö. 1600Doğum YeriGörüntüle
4NECÎB, Necîb, Damad-zâde Mehmed N. Efendid. ? - ö. Şubat-Mart 1703Doğum YılıGörüntüle
5ÂZERÎ, Bostan-zâde İbrahim Âzerî Efendid. ? - ö. Ekim 1647Doğum YılıGörüntüle
6SABÂYÎ, Seyfullah Çelebid. ? - ö. 1600Doğum YılıGörüntüle
7NECÎB, Necîb, Damad-zâde Mehmed N. Efendid. ? - ö. Şubat-Mart 1703Ölüm YılıGörüntüle
8ÂZERÎ, Bostan-zâde İbrahim Âzerî Efendid. ? - ö. Ekim 1647Ölüm YılıGörüntüle
9SABÂYÎ, Seyfullah Çelebid. ? - ö. 1600Ölüm YılıGörüntüle
10NECÎB, Necîb, Damad-zâde Mehmed N. Efendid. ? - ö. Şubat-Mart 1703Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ÂZERÎ, Bostan-zâde İbrahim Âzerî Efendid. ? - ö. Ekim 1647Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12SABÂYÎ, Seyfullah Çelebid. ? - ö. 1600Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13NECÎB, Necîb, Damad-zâde Mehmed N. Efendid. ? - ö. Şubat-Mart 1703Madde AdıGörüntüle
14ÂZERÎ, Bostan-zâde İbrahim Âzerî Efendid. ? - ö. Ekim 1647Madde AdıGörüntüle
15SABÂYÎ, Seyfullah Çelebid. ? - ö. 1600Madde AdıGörüntüle