Metin Celâl

Yaşar Sayaner, Ahmet Yılmaz, Mehmet Çağlayan
(d. 13 Mart 1961 / ö. -)
Şair, Yazar, Çevirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Soyadı Zeynioğlu'dur. Ankara'da doğdu. Müberra Hanım ile ziraat mühendisi Âkif Vural Bey'in. İstanbul Göztepe Aryamerh Lisesini bitirdi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi Petrol Mühendisliği Bölümünde başladığı (1978-1981) yükseköğretimini yarıda bırakıp İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Basın Yayın Yüksekokuluna devam etti (1982-1985). Çeşitli gazete ve dergilerde redaktörlük ve yazı işleri müdürlüğü yaptı. Aralık 1989-1992 yıllarında Heinrich Böll bursuyla Almanya'da kaldı (2001:566). Parantez Yayınevi'nde yönetici olarak çalıştı. İmge/Ayrım (1984, 3 Sayı), Yeryüzü Konukları (1984, 1 Sayı), Poetika (1985, 4 Sayı), Fanatik (1989, 4 Sayı) ve Sombahar (1990-1996, 35 Sayı) ve Özgür Edebiyat (2007-2013) dergilerinin yayın kurullarında yer aldı (2001:566). Hâlen Parantez Yayınlarının yöneticisidir. Edebiyat ve İlim Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (EDİSAM) başkanlığı da yapan Celâl Türkiye Yazarlar Sendikası ve Pen Yazarlar Derneği üyesi, Türkiye Yayıncılar Birliği genel sekreterliği ve başkanlığı görevlerinde bulundu. İstanbul'da yaşıyor.

İlk deneme yazısı "Yol Ayrımı" 1980'de ODTÜ Edebiyat Kulübü Bülteni'nde çıktı. Yeni Olgu, Oluşum, Edebiyat '81, Varlık, Türk Dili, Sanat Olayı, Günümüzde Kitaplar, Cönk, Gösteri, Broy, Yeni Düşün, Üç Çiçek, Fanatik, Öküz ve Düşler, E gibi edebiyat dergilerinde yayımlanan şiir ve yazılarıyla tanınan Metin Celâl'in, Güneş, Evrensel, Özgür Gündem, Yeni Yüzyıl, Cumhuriyet ve Radikal gibi gazetelerde şiir ve yazıları yayımlandı (Altınkaynak, 2007:432). Uzun yıllar (Eylül 2018'e kadar) Cumhuriyet gazetesinde köşe yazıları ve Cumhuriyet Kitap'ta "Okuduğum Kitaplar" köşesini yazdı. Hâlen Hürriyet Kitap-Sanat’ta kitap eleştirileri yazıyor. Anılarını Bir Şiirdi Geçen Yıllar (2022) ve Hep Yaşadığımı Hatırlatıyorum Kendime (2025) adıyla kitap haline getirdi. 

1980 kuşağının imgeci şairleri arasında yer alan Metin Celâl aynı zamanda yazdığı kuramsal ve eleştirel yazılarla da bu şiir anlayışının yaygınlaşmasında önemli rol oynar (Asiltürk, 2006:61). Şiirde içerikten çok söyleyiş güzelliğine ve estetiğe önem veren şair, 1970'lerde ve 1980'lerde şiiri ideolojik araç olarak gören, şiire estetik bir gözle bakmayan, şiirin kendine özgü sorunlarıyla ilgilenmeyen şairleri eleştirmiş ve kendi şiirini estetik bakış üzerine, şiirimizin geçmişiyle hesaplaştığı kadar geçmişin birikiminden de faydalanmak üzerine kurma düşüncesindedir (Asiltürk, 2006:62).

Metin Celâl'in şiirinde aşk, erotizm, ayrılık, hüzün gibi temaları ince bir duyarlılıkla, yer yer hüzünlü ama bir o kadar da ironik bir dille ele aldığı görülür (Asiltürk, 2006:62). Kendi döneminin "toplumcu gerçekçi" şairleri tarafında "bireyci" olmakla suçlanan Metin Celâl, hayatın sıradan akışı içinde sıkılan bireyin kendine çıkış aramasını şiirlerinde işlerken bireyin öne çıkarılmasını estetik bakıştan ve imgeden faydalanarak şiirini kurar (Asiltürk, 2006:62).

İlk kitabı Adım Ölüm'den (1986) itibaren kendini kolay ele vermeyen bir imge sisteminden yana olan şair, günlük hayata dair unsurları ve konuşma dilini başarıyla kullanır. Yalın imgelerle dolu şiirlerinde duyarlı, hüzünlü bir dil vardır. Kendi kuşağı içinde şiir eleştirileriyle de dikkat çeken şair, poetik donanıma önem vermesine ve şiir tarihimize geniş bir açıdan bakabilecek donanıma sahip olmasına rağmen şiirlerinde poetik bilgilere rastlanmaz, bilgiyi içselleştirimiş şekilde kullanır (Asiltürk, 2006:63).

Kaynakça

Altınkaynak, Hikmet (2007). "Metin Celal". Türk Edebiyatında Yazarlar ve Şairler Sözlüğü. İstanbul: Doğan Kitap. 432.

Asiltürk, Bâki (2006). 1980 Kuşağı Türk Şiirinin Poetikası. İstanbul: Toroslu Kitaplığı.

"Metin Celâl" (2001). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.2. İstanbul: YKY. 566.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: HÜRDÜNYA ŞAHAN
Yayın Tarihi: 20.12.2018
Güncelleme Tarihi: 05.07.2025

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Bir Küçük Bulutİmge Yayınları / İstanbul1983Hikâye
Adım ÖlümÇizgi Yayınevi / İstanbul1986Şiir
Kendi Kendini TatminÇizgi Yayınevi / İstanbul1989Şiir
KonformistKorsan Yayınları / İstanbul1993Şiir
Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Şiiri AntolojisiPapirüs Yayınları / İstanbul1996Şiir
Çağdaş Türk Edebiyatında 199 Şairden 199 ŞiirOğlak yayınları / İstanbul1998Şiir
Çocuk Şiirleri AntolojisiBulut Yayınları / İzmir1998Şiir
Atatürk Şiirleri AntolojisiKavram Yayınları / İstanbul1998Şiir
Çağdaş Türk Edebiyatı Öykü Antolojisi IBulut Yayınları / İzmir1998Hikâye
Çağdaş Türk Edebiyatı Öykü Antolojisi IIBulut Yayınları / İzmir1998Hikâye
Küçük Hayat BağlarıGendaş Yayınları / İstanbul1999Şiir
Herkes Kendine YabancıÇizgi Yayınları / İstanbul1999Şiir
Yeni Türk ŞiiriÇizgi Yayınevi / İstanbul1999Eleştiri
Ne Güzel Çocuklardık BizGendaş Yayınları / İstanbul2000Roman
Türk Edebiyatından Aşk Şiirleri AntolojisiAlfa Yayınları / İstanbul2001Şiir
Gitmek ZamanıGendaş Yayınları / İstanbul2001Roman
Türk Edebiyatından Öykü AntolojisiAlfa Yayınları / İstanbul2001Hikâye
Seni Sevdiğimi BiliyorsunEverest Yayınları / İstanbul2005Roman
Şiir Ustalardan ÖğrenilirEverest Yayınları / İstanbul2006Deneme
Sır Tutabilir misin? Mevlâna'dan Kıssacık ÖykülerCarpe Diem Yayınları / İstanbul2009Hikâye
Fazladan Bir HayatEverest Yayınları / İstanbul2010Roman
Mevlâna'dan Sırlı HikâyelerCarpe Diem Yayınları / İstanbul2017Hikâye
Bir Şiirdi Geçen YıllarÇolpan Kitap / İstanbul2022Anı
Hep Yaşadığımı Hatırlatıyorum KendimeÇolpan Kitap / İstanbul2025Anı
Bu Son OlsunEverest / İstanbul2025Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ahmet Uluşand. 1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Korhan Kayad. 26 Nisan 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Emrah Polatd. 1974 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Hayati Otyakmazd. 15 Eylül 1961 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Hakan Cemd. 08 Ağustos 1961 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SİNEMÎ, Ali Cavit Coşkund. 1961 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Günel Altıntaşd. 08 Ocak 1937 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Çetin Boğad. 1951 - ö. ?MeslekGörüntüle
9HÂSİB, Mehmedd. ? - ö. 1717-18MeslekGörüntüle
10Nezihe Arazd. 11 Mayıs 1922 - ö. 25 Temmuz 2009Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Neriman Calapd. 14 Kasım 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12M. Kadri Görald. 05 Ocak 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Ahmet Vefik Paşad. 1818 - ö. 1 Nisan 1891Madde AdıGörüntüle
14FADİME YILMAZd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15YAŞAR REYHANİd. 1934 - ö. 10.12.2006Madde AdıGörüntüle