NİGÂHÎ

(d. ?/? - ö. 940/1533/34)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bazı kaynaklara göre Aydınlı, bazılarına göre İstanbulludur. Tahsilini tamamlama fırsatını bulamayarak kâtip oldu. Sultan Divanî (Divane Mehmed Çelebi) İstanbul’a geldiğinde ona intisap ederek Mevlevî oldu. Sonradan abdâllara katılarak Melâmîlik yoluna giren şair 940/1533/34’de öldü. Kaynaklarda sıkıntılı bir ömür sürdüğü de kayıtlıdır. Sehî Bey, şair hakkında sadece “hoş-tab’dur” demekle yetinir. Latîfî Nigâhî’nin kendini beğenen, gururlu bir kimse olduğunu, “kibir uğursuzdur” sözüne uygun olarak zamanla dimağına halel gelip kaşlarını ve kirpiklerini kesmek suretiyle Kalenderîlere karıştığını, hatta “Hattın tırâş iderse ta’n itmenüz Nigâhî / Ehl-i kalemse n’ola dîvâne-râ kalem nîst” diyerek kendi hâlini ortaya koyduğunu söyler. Latîfî şiirlerinin az olmasına ve zor bulunmasına rağmen şairliğindeki incelikle tanındığını ifade etmektedir. Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde iki, Pervâne Bey Mecmuası’nda üç şiiri bulunmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Ali Enver (1309). Semâ’-Hâne-i Edeb. İstanbul: Âlem Matbaası.

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ. Ankara: AKM Yay.

Genç, İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994).  Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]

Köksal, M. Fatih (2006). “Nigâhî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 613.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

“Nigâhî” (1990). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 55.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No. 406, vr. 356a, 550b, 582a.

Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul: Matbaa-i Âmidî.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 09.09.2013
Güncelleme Tarihi: 30.10.2020

Eserlerinden Örnekler

 Rişte-i cân ola her târı eger pîrehenüñ

 Ditreye üstüñe tâ olmaya âzürde tenüñ

 Kilk-i kudret ki yazarken rakam-ı ruhlaruñı

 Noktadur kim varak-ı hüsnüñe tammış dehenüñ

 Ne revâ ben ayaguñ öpemezin bâd-ı sabâ

 Gire koynına seher sen nâzük bedenüñ

 Kûh-ı mihnetde gehî tîşe gehî seng-i sitem

 Veh ki başına neler geldi görüñ Kûh-ken’üñ

 Husrev-i mülk-i sühen eyleye tahsîn baña

 Ey Nigâhî eger işitse bu nazm-ı hasenüñ

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli NazmîMecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013])


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NAKİYYE, Hadîce Nakiyye Hanım, Nakiyye Hanımd. 1845-46 - ö. 1899Doğum YeriGörüntüle
2SÜREYYÂ BEY, Mehmed Süreyyâd. 1845 - ö. 1909Doğum YeriGörüntüle
3AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendid. ? - ö. 1734-35Doğum YeriGörüntüle
4NAKİYYE, Hadîce Nakiyye Hanım, Nakiyye Hanımd. 1845-46 - ö. 1899Doğum YılıGörüntüle
5SÜREYYÂ BEY, Mehmed Süreyyâd. 1845 - ö. 1909Doğum YılıGörüntüle
6AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendid. ? - ö. 1734-35Doğum YılıGörüntüle
7NAKİYYE, Hadîce Nakiyye Hanım, Nakiyye Hanımd. 1845-46 - ö. 1899Ölüm YılıGörüntüle
8SÜREYYÂ BEY, Mehmed Süreyyâd. 1845 - ö. 1909Ölüm YılıGörüntüle
9AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendid. ? - ö. 1734-35Ölüm YılıGörüntüle
10NAKİYYE, Hadîce Nakiyye Hanım, Nakiyye Hanımd. 1845-46 - ö. 1899MeslekGörüntüle
11SÜREYYÂ BEY, Mehmed Süreyyâd. 1845 - ö. 1909MeslekGörüntüle
12AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendid. ? - ö. 1734-35MeslekGörüntüle
13NAKİYYE, Hadîce Nakiyye Hanım, Nakiyye Hanımd. 1845-46 - ö. 1899Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SÜREYYÂ BEY, Mehmed Süreyyâd. 1845 - ö. 1909Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendid. ? - ö. 1734-35Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NAKİYYE, Hadîce Nakiyye Hanım, Nakiyye Hanımd. 1845-46 - ö. 1899Madde AdıGörüntüle
17SÜREYYÂ BEY, Mehmed Süreyyâd. 1845 - ö. 1909Madde AdıGörüntüle
18AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendid. ? - ö. 1734-35Madde AdıGörüntüle