Madde Detay

Asıl adı Muhyiddin’dir. İznik’te doğdu. Hz. Muhammed soyundan gelen seyyidlerdendir. Âşık Çelebi, seyyidliğinin sadece halkın yakıştırmasından ibaret olduğunu ifade etmektedir (Âşık Çelebi: 138a). Latîfî’nin bildirdiğine göre ekâbir hatunlarından birine intisap ettiği ve ona hoca olduğu için “Nikâbî” mahlasını almıştır (Latîfî: 343). Medrese tahsilini tamamladıktan sonra kazasker Muhyiddin Çelebi el-Fenârî’den mülazım oldu ve kadılığa başladı. Keşan kadısı iken eşkiya tarafından öldürüldü. Ölüm tarihi kaynaklarda 940/1533/34, 941/ 1534/35, ve 947/1540/41 olmak üzere üç farklı şekilde geçmektedir. Nail Tuman 940 tarihinin doğru olduğunu ifade etmektedir. Âşık Çelebi, şair Kurbî’nin yakın arkadaşı olduğunu kaydeder. Sehî Bey, fazıl, kâmil ve güzel huylu bir kimse olduğunu belirtir. Sehî ve Latîfî onunu şiirini değerlendirirken övücü ifadeler kullanırlar. Sehî güzel şiirler yazan Nikâbî’nin özellikle gazellerinin benzersiz ve “yakıcı” olduğunu söyledikten başka şiirlerinde atasözü kullanması özelliğinden de söz eder. Latîfî, mahlasına uygun şiirleri olduğunu söylerek manası örtülü şiirler yazdığını ifade eder. Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde yedi, Pervâne Bey Mecmuası’nda on üç şiiri bulunmaktadır.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ. Ankara: AKM Yay.

Çiftçi, Cemil (1997). Maktul Şairler. İstanbul: Kitabevi.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994).  Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]

Köksal, M. Fatih (2006). “Nikâbî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 622-623.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

Müstakîm-zâde Süleymân Sa’deddîn. Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Neseb ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. Süleymaniye Kütüphanesi, Hâlet Ef. No. 628, vr. 426b.

“Nikâbî”(1990). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 61.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No. 406, vr. 22a, 124b, 128

Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul: Matbaa-i Âmidî.

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83502/beyani----tezkiretus-suara.html [erişim tarihi: 20.03.2013]

Şemseddîn Sâmî (1314). Kâmûsu’l-A’lâm. İstanbul: Mihrân Matbaası.

 GAZEL 

 Hâk-i pây-i yâr içün turmaz yiler bâd-ı seher

 Kendüyi göstermez ammâ sürmeyi gözden çeker

 Ben surâhî gibi meclisde nice kan yutmayam

 Döne döne la’l-i nâbuñ sâkiyâ sâgar öper

 Kara bagruña çek anı elde iken fursatı

 Ol kemân-ebrû elüñden ok gibi bir gün çıkar

 Sakın âhumdan disem göñlüñe katı gelmesün

 Tîr-i âhum ey kemân-ebrû ider taşdan güzer

 Zerrece te’sîri yok ol âftâbuñ kalbine

 Nâr-ı âhum ey Nikâbî gerçi taşı nerm ider

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]. 567)