NÛRÎ, Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendi

(d. Safer 1029/Ocak/Şubat 1620 - ö. 21 Muharrem 1100/15 Kasım 1688)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balat şeyhi ismiyle meşhur olan Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendi 1029 Safer/1619-1620 yılı Ocak- Şubat ayında İstanbul’da doğdu. Eyüp türbedarı Abdulhâlık Efendi’nin torunu, Koca Mustafa Paşa Tekyesi şeyhi Seyyid Mehmed Emin Efendi’nin oğludur. Balat’da Ferruh Kethuda Tekyesi şeyhi şair Vahyî ve Mehmed Emin Efendi’nin babasıdır. Hüsn-i hatta sülüs ve nesih yazıya ilgi duyan Hasan Nurî Efendi, babasının arkadaşlarından Yusuf Sinan Efendi’nin oğlu Kadı Abdülkerim Efendi’den hüsnühat dersleri aldı. Müderris olup Koca Mustafa Paşa şeyhi Necmeddin Hasan Efendi’nin kız kardeşiyle evlendi. Hasan Nurî Efendi, babası 1029/1619- 1620 yılında hacda vefat ettiğinde şeyhlik makamına geçen kız kardeşinin oğlu Kirameddin Efendi’ye bağlanarak Halvetîlik yoluna girdi. Aklî ve naklî ilimlerde eğitimini tamamladıktan sonra Şeyh Kirameddin Efendi yerine şeyhlik makamına geçti. 1074/1663-1664 yılında Balat’ta Ferruh Kethuda Tekyesi şeyhi oldu. Bu vazifede iken vebaya yakalandı. 21 Muharrem 1100/15 Kasım 1688 tarihinde yetmiş yaşında iken vefat etti. Vefatına “magni” (1100) kelimesi tarih düşürülmüştür. Kabri Eyüp’te Yavdud denen yerdedir.

Sağlam bir imla ve güzel bir yazıya sahip olduğu, kendi hattıyla birçok eser yazdığı nakledilir. Nûrî mahlasını kullanan Hasan Nurî Efendi’nin güzel ilahileri, hoş sözleri ve tasavvufî şiirleri vardır.

Kaynakça

Aktan, Ali, vd. (hzl.) (1995). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetu’l-Âsâr Min Fevâ’idi’i-Eş’âr). İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III -Şeyhi Mehmed Efendi. İstanbul: Çağrı Yay.

Şemseddin Sami (1996). Kamusu’l-a’lâm. Ankara: Kaşgar Neşriyat.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HÜSEYİN GÖNEL
Yayın Tarihi: 18.12.2014
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Senün esrârını keşf ide bir dil
O dili zü’l-fikâr ile iki dil

Rûy-ı pâkinde ol siyeh hâl
Hîç olmaz söz itmeden hâl

(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 1104.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Nahit Sırrı Örikd. 22 Mayıs 1895 - ö. 18 Ocak1960Doğum YeriGörüntüle
2MEDHÎ, Haydar-zâde Medhî Çelebid. ? - ö. 1563\'ten önceDoğum YeriGörüntüle
3MEYLÎ/Koca Meylî, Aşcıbaşı-zâde Mehmed Meylî Çelebid. ? - ö. 1708-11Doğum YeriGörüntüle
4HAMDÎ, Ahmed Hamdî Çelebid. 1620-21 - ö. 1703-04Doğum YılıGörüntüle
5SÂDIK, Ebu’s-Suûdzâde Mehmed Sâdık Efendid. 1620 - ö. Şubat 1672Doğum YılıGörüntüle
6HÂFIZ, Postd. 1620? - ö. 1694Doğum YılıGörüntüle
7SUN’Î, Debbağ-zâde, Sun'ullah Sun'î Efendid. ? - ö. 1688Ölüm YılıGörüntüle
8TÂBÎ, Dervîşd. ? - ö. 1688-89Ölüm YılıGörüntüle
9FÂİK, Yancaklı /Balıklı Abdullah Bey-zâde Fâik Efendid. ? - ö. 1688-89Ölüm YılıGörüntüle
10Tâlib, Şeyh Mehmed Tâlib Dede Efendid. ? - ö. 1689MeslekGörüntüle
11MAHMÛD, Şeyh Mahmûd Efendi bin Abdülbâkî Efendid. ? - ö. 1531-32MeslekGörüntüle
12PESENDÎ ALİ DEDE, Kütahyalıd. 1813 - ö. 1913MeslekGörüntüle
13NİYÂZÎ-İ MISRÎd. 1618 - ö. 1694Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MÂLÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1674Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SEDÎDÂd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ŞEHÎDÎ, Derviş Seyyid Hüseyin Şehîdî Efendid. ? - ö. 1671-72Madde AdıGörüntüle
17SÜNBÜL, Şeyh Yusuf Sünbül Sinan Efendid. ? - ö. 1529Madde AdıGörüntüle
18MÂHİR, Mehmed Mâhir Eşref Beyd. ? - ö. 1847-48Madde AdıGörüntüle