Madde Detay

Osman Efendioğlu, 1936 yılında Rize'nin Taşköprü köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Hasan Efendioğlu, annesi ise Sakine Hanım'dır. 1940 yılında ilkokula başlamış; o dönemde kendi köylerinde okul olmadığı için şu anda da ikamet ettiği köylerine yakın Yiğitler köyündeki ilkokula gitmek zorunda kalmıştır. Efendioğlu, 1951 yılında Nazmiye Hanımla evlenir. Bu evlilikten Havva, Hüseyin ve Hasan adında üç çocuğu olur.

İlkokulu bitirdikten sonra babasının yanında "kasarcılık"la çalışma hayatına girmiş, daha sonra şoför muavini olmuştur. 1954 yılında ağır vasıta ehliyeti alan Osman Efendioğlu, uzun yıllar şoförlük yapar (Çelik 1997: 161). Sonrasında Yiğitler köyünde "Efendioğlu Kırtasiye" adıyla bir kırtasiye dükkânı açar. Hâlen bu kırtasiyeyi işletmektedir.

Şiirlerinde Efendioğlu, Osman ve Osman Efendioğlu mahlaslarını kullanır. Şairliğe küçük yaşlarda atma türkülerle başlayan Efendioğlu'nun yeteneğini ilkokul yıllarında öğretmeni keşfeder ve ona müsamerelerde, dini bayramlarda atma türkü söyletir. 1985 yılında İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Halk Eğitim Merkezi'nin düzenlediği atma türkü yarışmasına katılarak 39 şair arasından birinci seçilmiştir. Bunun yanı sıra yapılan yarışmalarda birinci ve ikincilikleri bulunmaktadır. Çeşitli yerel ve ulusal televizyon programlarına şair olarak çağırılmış, Rize'nin yerel televizyonlarından olan Kaçkar TV'de Osman Efendioğlu ile Atma Türkülerimiz programının sunuculuğunu yapıp aynı zamanda programda atma türkü icralarında bulunmuştur (Küçükyıldız 2016: 135, 136).

Efendioğlu, günümüzde özellikle çırağı olarak nitelendirdiği Ahmet Çakar'la birlikte düğün, şenlik, festival vb. etkinliklerin yanı sıra özel gün ve haftalarda atma türküler söylemekte, geleneği her fırsatta gelecek kuşaklara aktarmayı kendisine görev bilmektedir. Tanışmaları 1985 yıllarına dayanan Osman Efendioğlu ile Orhan Naci Ak, birçok ilçe ve kasabaya giderek geçmişte yaşamış veya halen yaşamakta olan yaşlı şairleri bularak unutulmakta olan türküleri derleme faaliyetlerine girmişlerdir. Bu faaliyetin sebebi; öncelikle yetenekli şairleri keşfedip kaybolmaya yüz tutmuş atma türküleri derlemek, sonrasında yayın hâline getirmektir.

Söylediği sayısız atma türkünün dışında yazdığı birçok şiiri ve ağıtları da bulunan şairin ayrıca atasözü mahiyetinde özlü sözleri vardır. Şairin irticalen türkü söyleme yeteneğinin yanında ezberi de güçlüdür. Hafızasındaki birçok türküyü her fırsatta dile getirmeyi kendisine düstur edinmiştir. 2008 yılında şiirlerinin bir kısmı Şiirlerle Rize Meltemleri adıyla yayımlanmıştır. Efendioğlu, atma türkü geleneğini en iyi yaşayan ve aktaran kişi sıfatıyla 2015 yılında, UNESCO kriterleri çerçevesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Yaşayan İnsan Hazinesi” ilan edilmiştir.