PERVANE, Sinan Pervane

(d. 1866 / ö. 1941)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Sinan olan âşığın mahlası Pervane’dir. Malatya’nın Hekimhan ilçesine bağlı Güzelyurt mahallesinde, 1866 yılında doğmuştur. Öğrenim görmemiştir. Genç yaşta şiir söylemeye başlamış, zamanla kendini kabul ettirip yörenin en sevilen âşıklarından biri olmuştur. Çocukluğu çobanlıkla geçen âşık, genç yaşta iç güveyisi olarak evlenmiştir. Geçim sıkıntısının yükünü hayatı boyunca omuzlarında taşıyan âşık, çalışmak için sık sık Çukurova’ya gitmiştir. Pervane, oğlu Cafer’in ölüm acısına dayanamayıp 1941 yılında vefat etmiştir (Kazancı vd. 1993: 149).

Pervane’nin eldeki şiirleri genellikle 11 heceli koşma biçiminde söylenmiştir. Bu şiirlerde hece vezni yer yer aksamakla birlikte, genel olarak âşığın başarılı olduğu görülmektedir. Ahengin oluşturulması için tam ve yarım kafiye kullanımı ağırlıktadır. Ayrıca bu noktada redife de devamlı surette başvurulmaktadır. Şiirlerinde aşk, güzellik gibi tüm âşıkların işlediği temaların yer aldığı görülür. Tasavvufla ilgisi olduğu belirtilen Pervane’nin (Kazancı vd. 1993: 149) eldeki şiirlerinde doğrudan tasavvufi remizlere pek rastlanmamakla birlikte, Hz. Muhammed (sav) için söylediği koşma şeklindeki iki güzellemede dinî motiflerin yoğun biçimde kullanıldığı görülmekte olup âşığın Sünni bir çizgide olduğu anlaşılmaktadır. "Gönül" başlığıyla yayımlanan bir şiirinde de tasavvufî bakımdan ele almaya çok müsait olan bu kavramı dahi oldukça dünyevî ve âşık edebiyatı kalıplarına bağlı bir üslupta işlemiştir. Yaşlılık devri şiirlerinde yalnızlıktan ve vücutça zayıf düşmekten şikâyet eden âşık, toplumsal sıkıntılar noktasında da duyarlıdır. Yöresinde yaşanan kıtlık, adaletsizlik gibi sorunları ele alan şiirler söylemiştir.

Kaynakça

Kazancı, Osman, Mehmet Yardımcı (1993). Hekimhan Folkloru ve Hekimhanlı Halk Şairleri. Malatya: Açıksöz Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜROL PEHLİVAN
Yayın Tarihi: 08.04.2019
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SEFİLÎ RIZA, Mehmet Rıza Ünlüd. 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Mustafa Gündüz Göktürkd. 1914 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HULUSİ, Ömerd. 1869 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4SÂNÎ, Sânî Efendid. 1866 - ö. 1935Doğum YılıGörüntüle
5KEMAL/HAFIZ MİKDAT, Mikdatd. 01.01.1866 - ö. 01.01.1941Doğum YılıGörüntüle
6Abdülhalim Memduhd. 1866 - ö. 21 Temmuz 1905Doğum YılıGörüntüle
7KEMAL/HAFIZ MİKDAT, Mikdatd. 01.01.1866 - ö. 01.01.1941Ölüm YılıGörüntüle
8MUSTAFA, Mustafa Altınkaynakd. 1868 - ö. 1941Ölüm YılıGörüntüle
9HÜSEYN SALHANOVd. 1890 - ö. 1941Ölüm YılıGörüntüle
10MİHMANÎ, Muhittin Cuyad. 1935 - ö. 2006MeslekGörüntüle
11MEHMET, Mehmet Demirtaşd. 1922 - ö. ?MeslekGörüntüle
12KARAVELLİ KADİR, Kadir İsmayılovd. 1893 - ö. 1982MeslekGörüntüle
13DERTLİ CELAL, Kul Celal, Mursaloğlu Haydar Celald. 1895 - ö. 1921Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NAZİF, Nazif Aktaşd. 06.02.1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15OZAN ŞAFAK, Şafak Altund. 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16GENCELİ BABAYEVd. 1967 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17HESEN MÜLKÜLÜd. 1904 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18BÂNÛ, Cevheriye Banud. 1862-1864? - ö. 1914-1916?Madde AdıGörüntüle