Madde Detay
Ruhi Naci Sağdıç
(d. 1895 / ö. 1958)
Şair, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Balıkesir-Edremit'te doğmuştur. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı muhacirlerinden babası Kasım Naci Efendi, İstanbul, Bursa ve Balıkesir’de çeşitli idari görevlerde bulunmuştur. İlköğrenimini Edremit’te tamamlayan Ruhi Naci, Karesi İdadisi'nden sonra İstanbul’da Darülfünun'un Hukuk ve İlahiyat kısımlarına kaydolmuştur. I. Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine 1915'te okulunu yarıda bırakarak askere yazılmıştır. Üç yıllık askerlikten sonra Edremit’te Askerlik Şubesi’nde tanıştığı Kaymakam Köprülülü Hamdi Bey’le Edremit Körfezinin İtalyanlara bırakılacağı söylentisi üzerine bir miting düzenlemişlerdir. Aynı civardaki Yunan işgaline karşı direniş hareketini başlatanlar arasında yer almış, Kuvayı Milliye Katib-i Umumisi görevini üstlenmiştir. 1923-1924 yıllarında yazdığı anılarında, Kuvayı Milliye adının ilk Ayvalık cephesinde kullanıldığı ve ilk “Kuvayı Milliye” klişesinin burada bastırıldığı, sonra bu adın Anadolu’ya yayıldığı anlatılmaktadır (Sağdıç 2005: 81-82). Ruhi Naci, Karesi Meclis-i Umumi azalığı da yapmıştır.
Çocukluk arkadaşı İ. H. Sevük, Ruhi Naci’nin babası Naci Efendi’nin divan tarzında manzumeler yazan bir şair olduğunu, oğlunun yeni tarzda yazmakla beraber babasından aldığı feyizle divan şiiri vadisini de bırakmadığını belirtmiştir (Sevük 1951). Edremit ve Balıkesir’de bir sanat ve edebiyat ortamı oluşturan Ruhi Naci’nin Mustafa Seyit Sutüven ve Sabahattin Ali’nin yetişmelerinde de katkısı olmuştur. Balıkesir’de yayımlanan Dilek, Irmak ve çıkarıcıları arasında yer aldığı Çağlayan'da şiirler ve yazıları yayımlanmıştır, Çığır, Mihrap gibi dergilerde de yazan şair, İzmir’deki esaret günlerini Mevlevî dergâhlarında gizlenerek geçirmiş, Fanî Dede mahlâsıyla tasavvufî şiirler yazmıştır (Sağdıç 2005: 155). Aynı mahlasla İzmir’de Sadâ-yı Hak, Islahat, Ahenk ve Balıkesir’de Zafer-i Millî gazetelerinde şiirler yayımlamıştır.
Mehmet Akif, Neyzen Tevfik, Hasan Basri Çantay'ların meclislerinde bulunan Ruhi Naci, TBMM Başkanlığına Akif’le ilgili eleştirilere cevap olarak bir dilekçe göndermiş ve “Akif’in Baş Ucunda” adlı bir de şiir yazmıştır (Çantay 1966: 270). Ayrıca Sebilürreşad'la Yeni Sabah'da hatıra ve portre türünde birçok yazıları yayımlanmıştır. Yazdıkları çoğunlukla dergi ve gazete sayfalarında kalmıştır.
Kaynakça
Çantay, Hasan Basri (1966). Âkifnâme, İstanbul 1966, 259-270.
Duymaz, Ali (2007). “Sağdıç Ruhi Naci”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, Cilt: 7, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 437.
Sağdıç, Ozan (2005). Yirminci Yüzyıl Denen O Mazi / 1 Birinci Savaştan İkincisine, İstanbul: Dünya Yayıncılık.
Sevük, İsmail Habib (1951). “Yurdun Güzelliklerinden: Akçay ve Sutüven”, Cumhuriyet, 27(9578), 2 Nisan: s. 2.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1999). Karesi Meşâhiri, Haz. Mehmet Sarı-Ahmet Karaman, Balıkesir: Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. ALİ DUYMAZYayın Tarihi: 31.12.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 31.12.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Hatıra | Vilayet Matbaası / Karesi (Balıkesir) | 1341 (1925) | Şiir |
| Millî Şiir Ahengi | Ahmet Sait Matbaası / İstanbul | 1941 | İnceleme |
| Kuvayı Milliyede Edremit Körfezi: Edremit-Burhaniye-Ayvalık | Dokuzeylül Gazetesi Yayınları, Çelikler Matbaası / Edremit | 1983 | Hatıra |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Orhan Ülkülü | d. 1922 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Bey | d. 1868 - ö. 1917 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Yıldırım İshak Kurt | d. 22 Nisan 1971 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | Ahmet Hidayet Reel | d. 1895 - ö. 1971 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | Hakkı Süha Gezgin | d. 1895 - ö. 7 Kasım 1963 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | YUNİS İBRAHİMOV | d. 1895 - ö. 1974 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycü | d. 1895 - ö. 31.01.1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | ŞEYH CÜNEYD | d. 1893 - ö. 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | Nezihe Muhittin | d. 1889 - ö. 10 Şubat 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Sabri Esat Siyavuşgil | d. 1906 - ö. 6 Ekim 1968 | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Şerif Aktaş | d. 5 Şubat 1945 - ö. 10 Haziran 2013 | Meslek | Görüntüle |
| 12 | Fatma İrfan Serhan | d. 9 Ocak 1915 - ö. 18 Ağustos 1992 | Meslek | Görüntüle |
| 13 | Şakir (Ayaşlı) | d. 1871 - ö. 18 Haziran 1917 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | Ziya (Trabzon) | d. 1858 - ö. 28 Ocak 1921 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | Abidin Daver | d. 1886 - ö. 8 Şubat 1954 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | Enver Naci Gökşen | d. 1916 - ö. 14 Ocak 1986 | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | Mustafa Ruhi Şirin | d. 2 Ocak 1955 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | RÛHî, Rûhuddîn Rûhî Çelebi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |