Madde Detay

Abdullah b. Mustafa aslen Elbistanlıdır. Elbistan’ın Yemliha-zâdeler sanıyla meşhur olan ailesindendir. Künyesi Abdullah b. Şâkir b. Mustafa Elbistanî Yemliha-zâde’dir. Mütebahhir bir âlim ve aynı zamanda şair bir zat olan Abdullah b. Mustafâ Elbistânî şiirlerinde Tevfîk ve Şâkir mahlaslarını kullandı. Bu sebeple bazı kaynaklarda Yemliha-zâde Hoca Abdullah Şâkir Efendi/Tevfîkî adıyla da anılmaktadır (Özalp 2012: 235).

Kütüphanalerde, Yemliha-zâde Abdullah b. Şâkir b. Mustafa Elbistanî adına kayıtlı biri Türkçe diğeri Arapça olmak üzere iki yazma eser bulunmaktadır.

1. Hilyetü’ş-Şerîfe ve’n-Na’tu’s-Seyyime:  Türkçe manzum-mensur bir hilyedir. Hilye, başta Hz Muhammed olmak üzere on beş peygamber ile dört halife ve bazı ashab-ı güzinin hilyelerinden müteşekkildir. Toplam 24 varaktan müteşekkil olan eserin yazımı 1210-1795 tarihinde Kilis İbrahim Efendi Medresesinde tamamlanmıştır. Kaynaklarda hilye, Yemliha-zâde Abdullah b. Şâkir b. Mustafa Elbistanî adına kayıtlıdır. Hilyenin Yemliha-zâde Abdullah b. Şâkir b. Mustafa Elbistanî’ye ait olup olmadığı hususu kesin olarak bilinmemektedir. Bu bağlamda Abdullah b. Şâkir b. Mustafa Elbistanî’nin müellif mi yoksa müstensih mi olduğu araştırılmalıdır. Hilyenin yazma nüshası Milli Kütüphane TY 3559’da bulunmaktadır (Özalp 2012: 235-339).

2. Şerh-i Beyt/Risâlet-i Hilyeti’ş-Şerîfe: Arapça olan eser, Hz Peygamber ve dört büyük halifenin hilyelerinden müteşekkildir. 21 varaktan oluşan eserin yazma nüshası Milli Kütüphane Yz. A 139’da bulunmaktadır (Özalp 2012: 239).

Âlim bir şair olan Yemliha-zâde Abdullah b. Şâkir b. Mustafa Elbistanî’nin kütüphanelerde adına kayıtlı olan eserlerden Hz. Peygambere engin muhabbetinin olduğu görülmektedir.

Abdullah b. Mustafâ Elbistânî (1210). Hilyetü’ş-Şerîfe ve’n-Na’tu’s-Seyyime. Milli Kütüphane. TY Nu.: 3559.

Abdullah b. Mustafâ Elbistânî (yty). Şerh-i Beyt/Risâlet-i Hilyeti’ş-Şerîfe. Milli Kütüphane. Yz. A Nu.: 139.

Erdoğan, Mehtap (2007). "Hâkim Mehmed Efendi’nin Manzum Hilyesi". C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi XII/1: 317-358.

Erdoğan, Mehtap (2008). "Müellifi Belli Olmayan Mensur-Manzum Bir Hilye", C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi XII/1: 333-347.

Ertemur, Ahmet (1998). Abdullah b. Şâkir b. Mustafa Elbistanî Yemlihâ-zâde, Hilyetü’ş-Şerîfe ve’n-Na’tu’s-Seyyime Adlı Hilyesi. Lisans Tezi. Ankara: AÜİF. 

Özalp, Ömer Hakan (2012). Tarihe Adanmış Bir Ömür Ord. Prof. Mükremin Halil Yinanç. İstanbul: Özgü Yay.

Özkafa, Fatih (2012). "Hilye-i Şerife’nin Dinî, Edebî ve Estetik Boyutları". Turkish Studies-İnternationall Periodical For The Languages, Literatre and History of Turkish or Turkic 7/3: 2041-2053.

www.yazmalar.gov.tr (10.07.2014).

Hilyetü’ş-Şerîfe ve’n-Na’tu’s-Seyyime’den

Duâ ve Münâcât Li-Câmi’i’l-Hilyeti’ş-Şerîfeti Abdullah Bin Mustafa El-Elbistânî Setera’llahü Uyûbehümâ Yevme’l-cezâi

Vasfının olmayıcak pâyânı

Özre hâcet mi kalur Hâkânî

Kimse maksûd-ı İlahîyi göre

Medh ü na’t itmede vâlâ-gühere

Garazım bu ki anun izzetine

Hilyesin ketb idenin zilletine

Bakmayup tîzce geçe tîr gibi

Çekmeyüp nâmını şemşîr gibi

İşbu tahrîrde hatâ olsa eger

Kalem-i afv u atâlar çekeler

Güft-gûdan budur elbet matlûb

Bir duâ eyleyeler ehl-i kulûb

Yâ İlahî bizi ihsânından

Yarlıga cümle-i gufrânından

Âsiyüz cürmümüze çün had yok

Lîk lutfını umarlar dahi çok

Rahmetinden bizi mahrûm itme

Rûz-ı mahşerde magmûm itme

Ol Resûlün şeref-i hürmetine

Lâyık eyle kulunı hizmetine

Bin salavat ile selâm olsun ana

Dahi âline vü ashâbına tâ

Şâkirâ (Be Tevfîk) oldı tamâm işbu kelâm

Bin iki yüz onda târihi tamâm (Fî Recep 1210/1795)

(Hilyetü’ş-Şerîfe ve’n-Na’tu’s-Seyyime. Milli Kütüphane. TY Nu. 3559. v. 24b.)