ŞİKÂRÎ

(d. ?/? - ö. 992/1584)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

 Asıl adı Ahmed olan Şikârî’nin dedesi Acemî Kasım Paşa, babası ise Diyarbakır defterdarı ve sonradan mirliva olan Hasan Bey’dir. Mora Beyi olan babası Hasan Bey, Çaldıran savaşında şehit olmuştur. Şikârî, babasına nispetle Hasan Begzâde Ahmed Şikârî olarak tanınmıştır. Âşık Çelebi, Şikârî’yi Mustafa Paşa ve Ahmed Paşa’nın, Kınâlızâde Hasan Çelebi de Şemsi Paşa’nın akrabası olarak gösterir. Şikârî, dünyaya meyletmeyen ve daima ahiret âlemini düşünen, uzlet köşesine çekilmeyi tercih etmiş biri olarak tanınmıştır. Derviş yaratılışı ve temiz kalpli bir insan olan Şikârî, Yusuf u Züleyhâ kıssasını bitirmek üzere iken  992 / 1584’te vefat etmiştir. Kâmûsu’l-A’lâm’da vefat tarihi yanlış olarak  912 /  1506 gösterilmiş, ismi de Haydar Şikârî olarak kaydedilmiştir (Şemseddin Sâmî 1894: 2864).

Kınalızâde Hasan Çelebi, şairin Yûsuf u Züleyhâsının daha o dönemde kaybolduğunu ve mihr ü vefa gibi sadece isminin kaldığını belirtir. Şikârî’nin, Karamannâme, Kitâb-ı Karamâniyye, Kitâb-ı Tevârih-i Karamâniyye adlarıyla bilinen, Karaman tarihi ile ilgili bir eser kaleme aldığı bazı kaynaklarda geçmektedir. Bu iddia, eserin mukaddime bölümünde geçen “Eger bilmek dilersen bu gubârı / Ayaklar toprağı yani Şikârî” beytinden hareketle yapılmaya çalışılan kimlik tespitine dayanmaktadır. Ayrıca o dönemde tezkirelerde adı geçen üç Şikârî’den ismi Ahmed olarak zikredilen tek şahsiyetin Diyarbakırlı Şikârî olması bu eserin ona nispet edilmesi sonucunu doğurmuştur (Yıldız, 2011).

Kaynaklar, koşudaki, ata binmedeki, ok ve kılıç kullanmadaki, avcılıkta akranları arasındaki maharetine, savaşçılığını nazara vererek şairin Şikârî mahlası aldığına dikkat çekmektedirler. Şiiri, mahlası gibi seri, tatlı, levendane ve âşıkânedir.

Kaynakça

Koman, Mesut (1946). Şikari’nin Karamanoğulları Tarihi. Konya.

Kılıç, Filiz (2010). Meşâirü'ş-Şuara, İnceleme-Metin. Gazi Üniversitesi. Doktora Tezi. Ankara. 801-802.

Mehmed Süreyya (1996). Sicill-i Osmânî. hzl. Akbayar, Nuri-Kahraman, Seyit Ali C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yay. 1601.

Müstakimzade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü. Ankara. 276b.

Şemsettin Sami (1306/1894). Kâmusu’l-A’lâm, C. IV. İstanbul. Mihran Matbaası. 2864.

Sungurhan, Aysun. Kınalızade Hasan Çelebi-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr.

(http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219122/h/tsmetina.pdf). 426.

 “Şikari” (2007). hzl. Yazı Kurulu. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 8. Ankara. 113.

Tuman, Nail (2001). “Şikari”. Tuhfe-i Nâilî. C. II. hzl. Kurnaz, Cemal-Tatçı, Mustafa. Ankara: Bizim Büro Yayınları. 492-493.

Yıldız, Sara Nur (2011).“Şikârî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 39, Istanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını. 162-163.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUK
Yayın Tarihi: 05.01.2014
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Degüldür şa’şa’a mihriyle âh-ı pür-şerârumdur

Zebûn olmış sipihrün tevseni oklı şikârumdur

(Sungurhan, Aysun. Kınalızade Hasan Çelebi-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr.

(http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219122/h/tsmetina.pdf) 426.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MUSTAFÂ, Şeyh Mustafâ Çelebi, Diyarbakırlıd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
2Bekir Sıtkı Ocakd. 1885 - ö. 11 Ocak 1936Doğum YeriGörüntüle
3FÂZIL, Hâmid-zâde/Câmidî-zâde Mehmed Fâzıld. 1835 - ö. 1897Doğum YeriGörüntüle
4MUSTAFÂ, Şeyh Mustafâ Çelebi, Diyarbakırlıd. ? - ö. 19. yy.Doğum YılıGörüntüle
5Bekir Sıtkı Ocakd. 1885 - ö. 11 Ocak 1936Doğum YılıGörüntüle
6FÂZIL, Hâmid-zâde/Câmidî-zâde Mehmed Fâzıld. 1835 - ö. 1897Doğum YılıGörüntüle
7MUSTAFÂ, Şeyh Mustafâ Çelebi, Diyarbakırlıd. ? - ö. 19. yy.Ölüm YılıGörüntüle
8Bekir Sıtkı Ocakd. 1885 - ö. 11 Ocak 1936Ölüm YılıGörüntüle
9FÂZIL, Hâmid-zâde/Câmidî-zâde Mehmed Fâzıld. 1835 - ö. 1897Ölüm YılıGörüntüle
10MUSTAFÂ, Şeyh Mustafâ Çelebi, Diyarbakırlıd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Bekir Sıtkı Ocakd. 1885 - ö. 11 Ocak 1936Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12FÂZIL, Hâmid-zâde/Câmidî-zâde Mehmed Fâzıld. 1835 - ö. 1897Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13MUSTAFÂ, Şeyh Mustafâ Çelebi, Diyarbakırlıd. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
14Bekir Sıtkı Ocakd. 1885 - ö. 11 Ocak 1936Madde AdıGörüntüle
15FÂZIL, Hâmid-zâde/Câmidî-zâde Mehmed Fâzıld. 1835 - ö. 1897Madde AdıGörüntüle