TAHSİN, Tahsin Efendi

(d. 1878 / ö. 1957)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tahsin Efendi, 1878 yılında Ermenek’te (Karaman) dünyaya gelmiştir. Mahlâsı Âşık/Âşık Tahsin'dir. Müftîzâdeler lakabıyla meşhur olan bir aileye mensuptur. Babası Müderris Saîd Efendi'dir. Tahsin Efendi önce Ermenek Rüştiyesi'nde okumuş, daha sonra medrese tahsili yapmıştır. Konya Meclis-i Umumî ve Encümen-i Vilayet Üyeliklerinde bulunmuş, Konya’ya yerleşmiştir. Heceyle şiirleri vardır. 1957 yılında Konya'da vefat etmiştir (Kayaokay 2019: 23-47).

Ermenekli Hasan Tahsin Efendi (Görgülü), Ermenekli Kel Şair adıyla anılan Hasan Rüştü ile hem anne, hem de baba tarafından akrabadır. Yazı ve şiirlerini yayımlatmadan önce Hasan Rüştü Bey’e okur, yayınlanması için onun tavsiye ve eleştirilerini alırdı. Sık sık saz ve söz meclislerine katılan Hasan Tahsin’in, 16 dörtlükten oluşan Divlek Destanı meşhurdur (Ergun ve Uğur 1926: 13-14; Yeniterzi 2001: 147-149; Ayva 2005: 275-276). Günlük ve hoşuna giden olaylar için destan yazmakla meşhur olmuştur. Özellikle; 1935, 1936 ve 1937 yıllarında Cumhuriyet’in yıldönümleri için yazmış olduğu destanlar meşhurdur. Yine, Berber Hasan Usta’yı övdüğü 38 dörtlükten oluşan Berber Destanı oldukça ünlüdür (Ergun ve Uğur 1926: 13-14; Yakıcı 1994: 199-200; Yeniterzi 2001: 147-149; Odabaşı 1999: 65-71; Ayva 2005: 275-276). Hasan Tahsin’in Manzûme-i Harb adlı 39 bendden oluşan, I. Dünya savaşı yıllarında, 1915-1916 tarihleri arasında kaleme alınmış, savaş ve kahramanlık konulu bir şiiri vardır. Türkü formundaki bu şiir de hecenin 11'li kalıbı ile yazılmıştır. Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı sırasındaki durumunu sade ve akıcı bir dille dile getirmektedir. İlyas Kayaokay bu şiiri ilk defa gün ışığına çıkarmış ve tahlil etmiştir (Kayaokay 2019: 23-47).

Kaynakça

Ayva, Aziz (2005). Konya Âşıklık Geleneği ve Âşık Ataroğlu Hayatı, Sanatı, Şiirleri ve Şiirlerinin Tahlili. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 

Ergun, Sadeddin Nüzhet, Mehmet Ferid Uğur (1926). Konya Vilâyeti Halkiyat ve Harsiyatı. Konya: Konya Vilâyet Matbaası.

Kayaokay, İlyas (2019). "Ermenekli Âşık hasan Tahsin'in Bilinmeyen Bir Eseri: manzume-i Harb". Oğuz Türkçesi Araştırmaları Dergisi. 1: 23-47.

Odabaşı, A. Sefa (1999). “Ermenekli Hasan Tahsin Görgülü ve Berber Destanı”. Konya, Folklor ve Halk Edebiyatı Kongresi / 23-25 Ekim 1998 Konya. 65-71.

Yakıcı, Ali (1994). “Başlangıcından 20. Yüzyıla Kadar Konya’da Âşıklık Geleneği”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi / Yeni Dönem, 2, Bahar. 177-201.

Yeniterzi, Emine (2001). “Tanzimat’tan Cumhuriyet’in İlk Yıllarına Kadar Konyalı Şair ve Yazarlar”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 10, Konya. 77-159.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA
Yayın Tarihi: 22.04.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CELÂL, Yegân-zâde Celâl Efendid. ? - ö. 1611Doğum YeriGörüntüle
2MEHMET/AĞLAYAN ÂŞIK, Mehmet Çetind. 01.02.1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3BAHRÎ, Mehmed Bahrî Efendi /Kara Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4NİDÂÎ, Alid. 1878 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
5KERİM MUSAYEVd. 1878 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Kemalettin Şükrü Orbayd. 1878 - ö. 27 Nisan 1940Doğum YılıGörüntüle
7KOCA, Koca Kurban Oğlu Kuliyevd. 1896/1900 - ö. 1942/1957Ölüm YılıGörüntüle
8ABDÜŞŞEKÜR DİNÇERd. 1901-1902 - ö. 12.10.1957Ölüm YılıGörüntüle
9Sadri Maksudi Arsald. 5 Ağustos 1879 - ö. 20 Şubat 1957Ölüm YılıGörüntüle
10MURTAZA YALÇINd. 03.01.1954 - ö. 12.03.1999MeslekGörüntüle
11ŞEYHOĞLU/DERUNÎ, Abdullah Şenold. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
12MÜSLEYİN SERÇEd. 1919 - ö. ?MeslekGörüntüle
13İHSAN, İhsan Şaşard. 1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MUSTAFA GÜLÜMd. 1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İDRİS, İdris Likoğlud. 1949 - ö. 1991Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16FINDIKLI, Mustafa Fındıklıd. 10.05.1964 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ARAP, Arab Kandahlıd. 1850 - ö. 1937Madde AdıGörüntüle
18DEVAMÎ, Ali, Sillelid. 1862 - ö. 1913Madde AdıGörüntüle