Madde Detay

Asıl adı İsmail olan Tâ'ib, İstanbul'da doğdu. Ahîzâde Derviş İsmâ'il olarak anılmıştır (Kurnaz 2001: 123). Galata Mevlevihanesi şeyhlerinden Gavsî Dede’nin küçük kardeşidir (Genç 2000: 76). Salih Dede ve Arzî Dede'nin Galata şeyhliği zamanında Tâ'ib de aşçıbaşı oldu (Genç 2000: 76; Kurnaz 2001: 123). Nüktedan bir zattır. Fâsih, Sâ'ib ve Hemdemî dedelerle arkadaş olup, birbirlerinin şiirlerine nazire söylemişlerdir (Genç 2000: 76). O zamanlar yeni rediflerle şiirler yazan Fasîh Dede başta olmak üzere Sâkıb Dede’nin “ney” redifli gazeline nazire yazmıştır (Genç 2000: 76). Tâ'ib, 1126/1714 tarihinde İstanbul'da ölmüş ve Mesnevi şarihi İsmâ'il Rusûhî Ankaravî'nin yanına gömülmüştür (Genç 2000: 76). Nesîb Dede vefatına "Vâsıl oldı Kabe-i tahkîka İsmail Dede" mısrasını tarih düşürmüştür (Genç 2000: 79).

Gâlib Dede’ye, Derviş Tâ'ib’i Sefine-i Nefîse’de Sâkıb Dede hazretleri niçin anmamış diye sorulduğunda, "Sefine-i Mevleviye tezkiretü’l-evliyâ olup tezkiretü’ş-şuarâ degildir" diye cevap verdiği rivayet edilir (Genç 2000: 79). Divan tertip etmediğine dair kaynaklarda bir bilgi yoktur.

Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuara-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 

Kurnaz, Cemal ve M. Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî- . Ankara: Bizim Büro Yay.

Gazel

Hâlet-fezâ-yı râhat-ı dildür hevâ-yı ney

Uşşâk anunla oldı esîr-i nevâ-yı ney 

Zevk-i visâl-i yâri tefekkür edenlere

Sihr-i helâl hâldür el-Hak sadâ-yı ney

Ser-pâ-bürehne sînesini çâk ider

Remz-i niyâz-ı derd-i dil oldı edâ-yı ney

Âşık ne yerde olsa anı tekyegâh eder

Olmuş kemâl-i vecd ile hû hû safâ-yı ney

Evsâf-ı zikri hakla bilenler semâ eder

Feryâd u nâleden neyimiş müddeâ-yı ney

Râh-ı fakrda lâzım olan bilse neydügin

Derd-i derûna âteş-i sûziş fezâ-yı ney

Yaksa sahîfe-i dile dâg-ı firâkunı

Muhtâc olur mu gayrı devâya şifâ-yı ney

Tâib hevâ-yı nefse uyup eyleme cedel

Sıgmaz derûn-ı münkire feyz-i hevâ-yı ney 

(Genç, İlhan (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şuara-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 79.)