TELLİ SUNA/NECEFÎ/BACI, Suna Gölpek

(d. 1956 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Suna Gölpek, 1956 yılında Eskişehir'in Alpu ilçesine bağlı Sarıkavak köyünde Elif ve Sadık Gölpek'in kızları olarak dünyaya gelmiştir. Gölpek, çocukluğunu Sarıkavak köyünde geçirir. İlköğrenime köyünde başlar, lise hayatını ise Eskişehir Süleyman Çakır Kız Meslek Lisesinde tamamlar. 17 yaşında iki çocuklu biriyle evlendirilmek istenen Suna Gölpek, dayısının oğlu Sadık Gölpek ile kaçarak Seyitgazi ilçesine yerleşir. Evli ve üç çocuk annesidir. Aleviliğin egemen olduğu bir çevrede yetişen Gölpek, Hacı Bektaş-ı Velî çizgisinde ilerler. Kendisi ile yapılmış bir röportajda Hızır Abdal Ocağına bağlılığını belirtir. Eskişehir Şairler Derneği üyesidir ve aynı zamanda Doğançayır Hacı Bektaş-ı Velî Sosyal Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkan Yardımcısıdır. Suna Gölpek Seyitgazi Doğançayır'da yaşamaktadır (www.ayhanaydin.info; www.youtube.com)

İlkokul yıllarında şiir yazmaya başlar. Şiire çocuk yaşta başlayan Gölpek, cem ve dedeler vasıtasıyla yolunu çizer. Şiirlerinde öncelikle Hacı Bektaş-ı Velî olmak üzere Yunus Emre ve Pir Sultan Abdal'dan da etkilendiği anlaşılır. Kemane çalan Dede Durak Bakır ve bağlama çalan Dede Hüseyin Bakır'dan da etkilenmiştir. Okuma tarzı konusunda kendisine örnek aldığı isimler Abidin Arı, İsmahan Arı ve akrabaları Feleknaz Akçe'dir. Hem irticalen hem de hazırlanarak şiirlerini söyler. Âşıklık sanatına hevesi bağlama icracısı olan Dede Hüseyin'den ileri gelir (Özarslan 2011: 183-184). Şiirlerinde halk sevgisi, hak arayışı ve aşk onu etkileyen ve besleyen temel konulardır. Ona göre ozanlık Hak vergisi ve yeteneğin birleşimidir. Babasının arzusuyla Suna mahlasını kullanmaya başlar. 2003 yılından sonra ise Dede Ali Şar tarafından kendisine Necefî mahlası verilir. Şiirlerinde Telli Suna ve Necefî mahlaslarını kullanır. Telli Suna zaman zaman da Bacı mahlasını da şiirlerine ekler. Telli Suna aşure ile badelenir. Koşma, güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt ve tasavvuf edebiyatı geleneğinden de nefes ve ilahi türünde şiirler yazmış ve söylemiştir (Özarslan 2011: 183-184). Kitap ve kaset çalışmaları devam eden âşık, televizyon programlarına katılmaktadır. Afyon Kocatepe Üniversitesi tarafından hazırlanmış bir belgeseli bulunur. 500'ün üzerinde şiiri bulunan âşık, Sevilay Çınar'ın Yirminci Yüzyılın İkinci Yarısında Türkiye'de Kadın Âşıklar başlıklı doktora çalışmasında yer almaktadır. Telli Suna'nın Bekleyiş (1993), Özleyiş (1997), Söyleyiş (2000), Gökyüzüm (2000) ve Doğduğum Köy Sarıkavak (2012) adlı şiir kitapları vardır.

Kaynakça

Çınar, Sevilay (2008). Yirminci Yüzyılın İkinci Yarısında Türkiye'de Kadın Âşıklar. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

http://ayhanaydin.info/soylesiler/ozanlar/158-suna-golpek [erişim tarihi: 10.06.2019].

https://www.youtube.com/watch?v=qrNq585Zx8k [erişim tarihi: 10.06.2019].

Özarslan, Metin (2016).“Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneğinde Kadın Âşıklar Üzerine Bazı Düşünceler”. Tarihi Değiştiren Toplumu Dönüştüren Kadınlar Sempozyumu, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. 167-187.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: KÜBRA MERVE TAŞ
Yayın Tarihi: 19.08.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
BekleyişOnur Yayıncılık / Ankara1993Şiir
ÖzleyişEtam Yayınevi / Eskişehir1997Şiir
SöyleyişSakarya Ofset / Eskişehir2000Şiir
GökyüzümSakarya Ofset / Eskişehir2000Şiir
Doğduğum Köy SarıkavakGrafik Ofset / Eskişehir2012Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SEYFİ KILIÇd. 1864 - ö. 1954Doğum YeriGörüntüle
2SEVİL HIDIROVAd. 04.05.1973 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3EDHEM ASLANOĞLU EREBOVd. 1912 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4AŞİRÎ, Aşir Kayabaşıd. 1956 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5POLATOĞLU, Yusuf Polatd. 28.10.1956 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6EZGİNÎ, Öztürk Karald. 1956 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7MEHMET, Mehmet Kurnazd. 1929 - ö. 05.02.2018MeslekGörüntüle
8KUL MUSTAFA/MUSTAFA, Mustafa Sayılırd. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
9NURHANİ, Nuri Kayad. 16.06.1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
10HALİL, Halil Akgözd. 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11DORUKOĞLU, Hüseyin Gündoğard. 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12EYÜP, Eyüp Çetind. 1937 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13CANSALA/GÜLCAN, Gülcan Salad. 1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ABDULLAH YURTSEVERd. 1920 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ADİL, Adil Yamand. 1938 - ö. ?Madde AdıGörüntüle