Madde Detay
YÜMNî, Mehmed Sâlih
(d. ?/? - ö. 1073-74/1663)
Divan Şairi, Tezkire Yazarı
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Hakkında bilinenler çok azdır. Asıl adı Mehmed Sâlih'tir. Babası Mustafa Efendi aslen Tosyalı olup İstanbul'a yerleşmiş ve devrin kazaskerlerden Azmîzâde Mustafa Efendi'nin hizmetinde bulunmuş, bu sebeple Azmîzâde Mustafası diye şöhret bulmuştur. Annesi, Şeyh Mehmed Efendi'nin oğlu ulemadan Sinanüddin Yusuf Efendi'nin kızıdır. Ağabeyi Rıfkî Mehmed Efendi II. Mustafa devri bilginlerinden olup Rıfkî mahlasıyla şiirler de yazmıştır. Mehmed Sâlih Efendi de ağabeyi gibi erken yaşlardan itibaren ilim yoluna girdi, tahsilini bitirip Şeyhülislam Bahâyî Efendi'den mülazemet almıştır. Kadılık mesleğine girdi, Zağra'da Kili kazası muvakkiti iken vefat etti.
Mehmed Sâlih Efendi asıl şöhretini tezkiresi ile sağlamıştır. 1621'den itibaren zamanının şairlerinin kısa hal tercümelerini vermiş, şiirlerinden örnekler almıştır. Hal tercümelerinin kısa tutulması ile Fâizî'nin Zübdetü'l-eş‘âr'ını andırır. Zaten tezkire Fâizî'nin zeyli mahiyetindedir. 1662'de tamamlanan eserde 29 şair yer alır. Şeyhî, müellifin ölümüyle yarım kalan tezkirenin müsveddelerini gördüğünü söyler. Eser 1905'te Ali Emirî Efendi tarafından temize çekilmiş, böylece bugün elimde bulunan tezkire meydana gelmiştir (Millet Ktp., Ali Emiri, Tarih, 780.)
İlim ve marifetle meşhur olan Mehmed Sâlih'in mürettep divanı olmamakla beraber devrin şiir mecmualarında bazı şiirlerine rastlanır. Şiirlerinde Yümnî mahlasını kullandı. Şiirleri sanat gücü bakımından vasattır.
Kaynakça
Beliğ. Nuhbetü’l-Asâr li Zeyli Zübdeti’l-Eş'âr. İÜ Ktp. No. 1182. yk 118b.
Erdem, Sadık (1988). “Mehmed Sâlih Yümnî Tezkire-i Şuarâ-yı Yümnî (inceleme-tenkidli metin-indeks)”. Türk Dünyası Araştırmaları. (55): 85.
Erdem, Sadık (hzl.) (2013). Tezkire-i Şuarâ-i Yümnî (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeksli Tıpkıbasım). Ankara: TTK Yay.
İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (1999). Son Asır Türk Şairleri. Ankara: AKM Başkanlığı Yay. C. I. s. 5.
İpekten, Haluk (1988). Türk Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe Şuarâ Tezkireleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi. s.115, 116.
Karahan, A (1997). “Tezkire”. İA. 12/2. Eskişehir: MEB Yay. s. 226-230.
Müstakîmzade. Mecelletü’n-Nisâb. Süleymaniye Ktp. Halet Efendi. No. 628. yk 446.
Olgun, Tâhirü’l-Mevlevî Tahir (1973). Edebiyat Lugatı. İstanbul: Enderun. s. 174.
Şeyhî. Vekâyi-i Fuzalâ. İÜ Ktp. TY. 81. s. 816
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. MURAT ALİ KARAVELİOĞLUYayın Tarihi: 17.09.2014Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Mahabbet tahrîridür bunda hîç dürr ü güher yokdur
Çalışma yok yere ey dil sana andan çıkar yokdur
Arz eyle cebheni bilip eksikligin tamâm
Devr-i felekde dâiresin gözlesin kamer
O kâküller ki dâmân-ı izâr-ı yâre düşmüşdür
Ki gûyâ sâye-i sünbül gül-i gülzâra düşmüşdür
(Erdem, Sadık (hzl.) (2013). Tezkire-i Şuarâ-i Yümnî (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeksli Tıpkıbasım). Ankara: TTK Yay. 21.)
***
Adı Süleymân'dır. Sâbıkan Silâh-dâr kâtibi olmuşdur. Mısr Paşası olan Eyyûb Paşa'nın akribâsındandır.İstanbul'dandır. Seray'dan çıkmadır. hersek havâlisinden olup 1088/ 1677 senesinde vefat eylediği Tezkire-i Safâyî'de muharrerdir.
Bu derd-i 'ışkı kâbil-i dermân sanur gören
Bir böyle kâr-ı müşkili âsân sanur gören
Diñlemez oldı nagme-i cân-bahş-ı 'andelîb
Şimdi gurâbı murg-ı hoş-elhân sanur gören
halk- zamâne şöyle galat-bîn oldu kim
Mürde çerâgı şem-i fîrûzân sanır gören
Hayfâ Mezâkî pîleverân-ı zamâneyi
Kıymet-şinâs-ı gevher-i 'irfân sanur gören
(Erdem, Sadık (hzl.) (2013). Tezkire-i Şuarâ-i Yümnî (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeksli Tıpkıbasım). Ankara: TTK Yay.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 17.09.2014Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Mahabbet tahrîridür bunda hîç dürr ü güher yokdur
Çalışma yok yere ey dil sana andan çıkar yokdur
Arz eyle cebheni bilip eksikligin tamâm
Devr-i felekde dâiresin gözlesin kamer
O kâküller ki dâmân-ı izâr-ı yâre düşmüşdür
Ki gûyâ sâye-i sünbül gül-i gülzâra düşmüşdür
(Erdem, Sadık (hzl.) (2013). Tezkire-i Şuarâ-i Yümnî (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeksli Tıpkıbasım). Ankara: TTK Yay. 21.)
***
Adı Süleymân'dır. Sâbıkan Silâh-dâr kâtibi olmuşdur. Mısr Paşası olan Eyyûb Paşa'nın akribâsındandır.İstanbul'dandır. Seray'dan çıkmadır. hersek havâlisinden olup 1088/ 1677 senesinde vefat eylediği Tezkire-i Safâyî'de muharrerdir.
Bu derd-i 'ışkı kâbil-i dermân sanur gören
Bir böyle kâr-ı müşkili âsân sanur gören
Diñlemez oldı nagme-i cân-bahş-ı 'andelîb
Şimdi gurâbı murg-ı hoş-elhân sanur gören
halk- zamâne şöyle galat-bîn oldu kim
Mürde çerâgı şem-i fîrûzân sanır gören
Hayfâ Mezâkî pîleverân-ı zamâneyi
Kıymet-şinâs-ı gevher-i 'irfân sanur gören
(Erdem, Sadık (hzl.) (2013). Tezkire-i Şuarâ-i Yümnî (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeksli Tıpkıbasım). Ankara: TTK Yay.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Mahabbet tahrîridür bunda hîç dürr ü güher yokdur
Çalışma yok yere ey dil sana andan çıkar yokdur
Arz eyle cebheni bilip eksikligin tamâm
Devr-i felekde dâiresin gözlesin kamer
O kâküller ki dâmân-ı izâr-ı yâre düşmüşdür
Ki gûyâ sâye-i sünbül gül-i gülzâra düşmüşdür
(Erdem, Sadık (hzl.) (2013). Tezkire-i Şuarâ-i Yümnî (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeksli Tıpkıbasım). Ankara: TTK Yay. 21.)
***
Adı Süleymân'dır. Sâbıkan Silâh-dâr kâtibi olmuşdur. Mısr Paşası olan Eyyûb Paşa'nın akribâsındandır.İstanbul'dandır. Seray'dan çıkmadır. hersek havâlisinden olup 1088/ 1677 senesinde vefat eylediği Tezkire-i Safâyî'de muharrerdir.
Bu derd-i 'ışkı kâbil-i dermân sanur gören
Bir böyle kâr-ı müşkili âsân sanur gören
Diñlemez oldı nagme-i cân-bahş-ı 'andelîb
Şimdi gurâbı murg-ı hoş-elhân sanur gören
halk- zamâne şöyle galat-bîn oldu kim
Mürde çerâgı şem-i fîrûzân sanır gören
Hayfâ Mezâkî pîleverân-ı zamâneyi
Kıymet-şinâs-ı gevher-i 'irfân sanur gören
(Erdem, Sadık (hzl.) (2013). Tezkire-i Şuarâ-i Yümnî (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeksli Tıpkıbasım). Ankara: TTK Yay.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Mahabbet tahrîridür bunda hîç dürr ü güher yokdur
Çalışma yok yere ey dil sana andan çıkar yokdur
Arz eyle cebheni bilip eksikligin tamâm
Devr-i felekde dâiresin gözlesin kamer
O kâküller ki dâmân-ı izâr-ı yâre düşmüşdür
Ki gûyâ sâye-i sünbül gül-i gülzâra düşmüşdür
(Erdem, Sadık (hzl.) (2013). Tezkire-i Şuarâ-i Yümnî (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeksli Tıpkıbasım). Ankara: TTK Yay. 21.)
***
Adı Süleymân'dır. Sâbıkan Silâh-dâr kâtibi olmuşdur. Mısr Paşası olan Eyyûb Paşa'nın akribâsındandır.İstanbul'dandır. Seray'dan çıkmadır. hersek havâlisinden olup 1088/ 1677 senesinde vefat eylediği Tezkire-i Safâyî'de muharrerdir.
Bu derd-i 'ışkı kâbil-i dermân sanur gören
Bir böyle kâr-ı müşkili âsân sanur gören
Diñlemez oldı nagme-i cân-bahş-ı 'andelîb
Şimdi gurâbı murg-ı hoş-elhân sanur gören
halk- zamâne şöyle galat-bîn oldu kim
Mürde çerâgı şem-i fîrûzân sanır gören
Hayfâ Mezâkî pîleverân-ı zamâneyi
Kıymet-şinâs-ı gevher-i 'irfân sanur gören
(Erdem, Sadık (hzl.) (2013). Tezkire-i Şuarâ-i Yümnî (İnceleme-Tenkidli Metin-İndeksli Tıpkıbasım). Ankara: TTK Yay.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | BEDRÎ, Şeyh Mahmûd Bedreddin Efendi | d. ? - ö. 1773-74 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ÂLÎ, Beyzâde Derviş Mustafa Âlî Efendi | d. ? - ö. 1574\\\'ten sonra | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Ümit Deniz | d. 1922 - ö. 14 Mayıs 1975 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | BEDRÎ, Şeyh Mahmûd Bedreddin Efendi | d. ? - ö. 1773-74 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÂLÎ, Beyzâde Derviş Mustafa Âlî Efendi | d. ? - ö. 1574\\\'ten sonra | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Ümit Deniz | d. 1922 - ö. 14 Mayıs 1975 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | BEDRÎ, Şeyh Mahmûd Bedreddin Efendi | d. ? - ö. 1773-74 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ÂLÎ, Beyzâde Derviş Mustafa Âlî Efendi | d. ? - ö. 1574\\\'ten sonra | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Ümit Deniz | d. 1922 - ö. 14 Mayıs 1975 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | BEDRÎ, Şeyh Mahmûd Bedreddin Efendi | d. ? - ö. 1773-74 | Meslek | Görüntüle |
11 | ÂLÎ, Beyzâde Derviş Mustafa Âlî Efendi | d. ? - ö. 1574\\\'ten sonra | Meslek | Görüntüle |
12 | Ümit Deniz | d. 1922 - ö. 14 Mayıs 1975 | Meslek | Görüntüle |
13 | BEDRÎ, Şeyh Mahmûd Bedreddin Efendi | d. ? - ö. 1773-74 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ÂLÎ, Beyzâde Derviş Mustafa Âlî Efendi | d. ? - ö. 1574\\\'ten sonra | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ümit Deniz | d. 1922 - ö. 14 Mayıs 1975 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | BEDRÎ, Şeyh Mahmûd Bedreddin Efendi | d. ? - ö. 1773-74 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ÂLÎ, Beyzâde Derviş Mustafa Âlî Efendi | d. ? - ö. 1574\\\'ten sonra | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Ümit Deniz | d. 1922 - ö. 14 Mayıs 1975 | Madde Adı | Görüntüle |