Madde Detay
ZEKİ, Zeki Yıldırım
(d. 1958 / ö. -)
âşık, memur
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Zeki Yıldırım 1958'de Malatya’nın Hekimhan ilçesine bağlı Yukarısazlıca köyünde doğmuştur. İlkokul eğitimini köyünde tamamladıktan sonra ortaokul ve liseyi dışarıdan bitirmiştir. 1975 yılında köyünden ayrılarak Ankara’ya yerleşmiştir. Evli ve iki çocuk babasıdır. 1977 yılında Başbakanlık’a memur olarak girmiş ve bu kurumdan emekli olmuştur (Canseven 2011: 517).
Zeki Yıldırım'ın şairliğe ilgi duymasında dilsiz kaval ve bağlama çalan babasının etkisi olmuştur. Yıldırım, şiir yazmaya 1977-1978 yıllarında başlar. "Mektup Gelmedi" adlı şiiri askerliği sırasında yazar (Özerol 2013: 9). Şiirlerinde Zeki ve Âşık Zeki mahlasını kullanmıştır (Bebek 2015: 200). Yıldırım'ın üstat kabul ettiği ve örnek aldığı ustalar Ali Kızıltuğ, Hasan Erdoğan, Ali Baştuğ ve özellikle kendisini en çok etkileyen Abdullah Papur’dur (Canseven 2011: 517). Sahne aldığı bir düğünde Ali Kızıltuğ ile tanışır ve Kızıltuğ’un tavsiyesi ile Halk Ozanları Kültür Derneğine üye olur ve burada Yozgatlı Kaplani, Çorumlu Âşık Arabi Demir, Gürünlü Âşık Gülhani ve Sivaslı Ozan Rehberi Ali Metin gibi değerli birçok halk ozanıyla tanışır. Ozan Kaplani, Yıldırım'ın şairliğini şu şekilde değerlendirir: “Sen tarlayı çok güzel sürüyorsun, ekiyorsun, biçiyorsun ama ekinin suyunu tam denginde veremiyorsun.” Yıldırım da bu sebepten dolayı söylediği ilk şiirlerin şekil özellikleri bakımından zayıf olduğunu düşünür (Canseven 2011: 517). "Güzel Malatyam" yayımlanan ilk şiiridir (Özerol 2013: 10). TRT sanatçılarından Saim Çağlayan, âşığı 1986-1990 yılları arasında Makina Kimya Türk Halk Müziği Korosu'nda yetiştirir. 1995’te 35 eseriyle Kültür Bakanlığına başvurur. Kültür Bakanlığının saz ve ses mülakatından geçerek Halk Şairliği Belgesi'ni alır. Haşkoop Halk Aşıkları Antolojisi (1992), Anadolu Kültürü ve Ozanlarımız (1995), Ozanlar Vakfı Şiir Antolojisi (2002) kitaplarında şiir ve yazı dizileri yayımlanır. Dört albüm çıkarır ve bu albümlerinde sadece kendi eserlerini seslendirir. Âşık, şiirlerini genellikle hecenin 8’li ve 11’li kalıbıyla söyler. Şiirlerinin konularını aşk, doğa güzellikleri, tasavvufi konular ve toplumu derinden etkileyen olaylar oluşturur.
Kaynakça
Bebek, Güngör (2015). Hekimhanlı Şairler. Ankara: Sage Yay.
Canseven, Yusuf (2011). “Zeki Yıldırım (Malatyalı Âşık Zeki Yıldırım, Âşık Zeki/ Zeki)". Yaşayan Halk Şairleri Sazın ve Sözün Sultanları. C.V. Ed. Fatma Ahsen Turan, Ezgi Bolçay. Ankara: Gazi Kitabevi. 517.
Özerol, Süleyman (2013). Malatyalı Âşık Zeki Yıldırım, Yaşamı, Sanatı, Şiirleri. Ankara: Kuloğlu Matbaası.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: GAMZE BULGANYayın Tarihi: 01.04.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 01.04.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | İlkan San | d. 22 Kasım 1941 - ö. 20 Ekim 2008 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SABRÎ, Hüseyin Sabrî | d. ? - ö. 19. yy. | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ESİRÎ, Mehmet | d. 1843 - ö. 1913 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MAHKUMÎ/CAN İLHAN, Ümit Can İlhan | d. 1958 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | BURHANÎ, Burhan Diken | d. 02.02.1958 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Mahmut Şenol | d. 23 Kasım 1958 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | TAYYARÎ, Zeki Tipi | d. 1949 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Hüseyin Toprak | d. 25 Aralık 1942 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | OZAN CÖMERT/DAVUT, Davut Cömert | d. 04.04.1961 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | KURŞUNÎ/NOKSANÎ/TEVHİDÎ/AVCI HACI DELİ YÜCEL BEY, Yücel Uğur Kılıçyaldır | d. 13.07.1946 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | ÇAĞLAYAN, Mevlüt Çağlayan | d. 1964 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | RAHMİ, Rahmi Polat | d. 03.02.1956 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | ZEKÎ, Refîk Efendi-zâde Mehmed Zekî Dede | d. 1821 - ö. 1882-83 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | KAYNARÎ, Mustafa | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | SÜLEYMAN/ÂŞIK DAYI, Süleyman Yaşar | d. 1962 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |