Edip Ali Bakı

Edip Ali İbnülmümtaz, Edip A. Gökpınar, E. Ali Gökpınar, Edip Ali, Edip Ali Gökpınar
(d. 1896 / ö. 1958)
Şair, Yazar, Folklor Araştırmacısı, Eğitimci
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Edip Ali, 1896’da Karaman'a bağlı Niğde sancağının Nevşehir kazasında doğdu. Nevşehir’de Abdulkadiroğulları olarak bilinen bir sülaleye mensuptur. İlk ve orta tahsilini Nevşehir’de, lise eğitimini Niğde ve İstanbul’da yaptı. Askerliğini I. Dünya Savaşı’nın son döneminde tercüman olarak Bükreş’te yaptı. Dönüşte Nevriye Hanımla evlendi. Evliliğinden bir oğlu oldu. Aynı yıl Fransızca öğretmeni olarak Niğde’ye atandı. Buradan Konya’ya tayini çıktı. Kısa bir süre Eskişehir’de çalıştı ve 1931’de Afyon Lisesi felsefe öğretmenliğine atandı. Hayatının sonuna kadar burada kaldı. 1958'de Afyon'da ölen Bakı’nın kabri Kocatepe (Asri)  Mezarlığı'ndadır.(Şengül-Sarı-Gür 2017:19-20).

Başlarda “Edip Ali İbnülmümtaz" ismini kullanan yazar, Edip Âli Bakı’nın yanında “Edip Â. Gökpınar, E. Âli Gökpınar, E. Â. Gökpınar, Edip Âli, Edip Âli Gökpınar,”ı da kullandı. Şiirlerinde daha çok “Edip”e yer verdi. Basılmış 12 eseri bulunmaktadır. Entelektüel kimliğinin oluşması İstanbul’daki öğrencilik yıllarına uzanır. Araştırıcı ve girişken yapısı bu yıllarda değişik çevrelere girmesine sebep olur. Akpınar. (Niğde), Babalık, Yeni Fikir (Konya) Taşpınar (Afyonkarahisar) gibi gazete ve dergilerde bir kısmını sonradan kitap haline getirdiği birçok yazısı yayımlanır (Şengül-Sarı-Gür 2017:27) . İlk ve tek şiir kitabı, gençlik yıllarına ait şiirlerinden oluşan Beş Kızlar'dır. Şiirleri tesir bakımından kısmen Yahya Kemal’i dil, üslûp ve konu bakımından ise Mehmet Emin, Ziya Gökalp ve Faruk Nafız’’i çağrıştırır. Bu eserini 1927’de basılan Fıkralar izler. Sanat, tarih, edebiyat, folklor üzerine araştırmalar yapan Edip Ali, bunların önemli bir kısmını bir dönem yayın sorumluluğunu üstlendiği Taşpınar'da yayımlar. Yazmalar yönünden çok zengin Gedik Ahmet Paşa Kütüphanesinde'ki araştırmalarıyla unutulmaya yüz tutmuş değerlerin ortaya çıkmasını sağlar. (Şengül-Sarı-Gür 2017:28-29) .

Kaynakça

Şengül, Abdullah- Sarı; Mehmet- Gür, Murat (2017). Bir Cumhuriyet Entelektüeli: Edip Ali Bakı Hayatı-Sanat-Eserleri. Kayseri: Kimlik Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ABDULLAH ŞENGÜL
Yayın Tarihi: 29.12.2017
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Beş Kızlar- / Niğde1924Şiir
Küçük FıkralarVilayet Matbaası / Konya1927Derleme
Afyon’da Bir Şair AilesiUzluk Basımevi / Ankara1942Araştırma
Cıloğlu Deli Bekir (Harabî)Doğan Basımevi / Ankara1945Araştırma
XVIII – XIX. Yüzyıl Afyon Şairlerinden M. FevziAfyon Halkevi Yayınları / Afyon1945Araştırma
Eski Bir Türk Halk Hekimi: Karacaahmet ve Delileri Tedavi YurduMillî Mecmua Basımevi / İstanbul1947Araştırma
Tarihin Dışında Kalan Değerlerimiz: Afyon’daki Sinan PaşaMillî Mecmua Basımevi / İstanbul1947Araştırma
XV. Yüzyıl Konya – Karaman Şairlerinden Aynî (Hayatı, Şiirleri ve Karamanoğulları Son Devrine Ait Toplu BilgilerCHP Yayınları / Ankara1949Araştırma
Namık Kemal Afyon’daC.H.P. Halkevleri Yayınları, Milli Kültür Araştırmaları XI / Ankara1949Araştırma
Göçmenlerimiz? / Ankara1951Araştırma
Afyonkarahisar’da XVII, XVIII’inci Asırlarda Meçhul Halk TarihindenYeni Matbaa, / Ankara1951Araştırma
Mısırlıoğlu Abdurrahim Karahisari (Onbeşinci Asır Ahlâk ve Tasavvuf Şairi)Yeni Matbaa / Afyon1953Araştırma

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ALİ CELALETTİN ULUSOYd. 25.02.1922 - ö. 18.04.1990Doğum YeriGörüntüle
2ALİ BAKİ, Ali Baki Güld. 1897 - ö. 24.12.1956Doğum YeriGörüntüle
3Abdullah Rıza Ergüvend. Ekim 1925 - ö. 16 Ağustos 2001Doğum YeriGörüntüle
4İKRAMÎ (ÇERÇİ/KARACAOĞLAN), Mehmet Gündoğand. 1896 - ö. 1954Doğum YılıGörüntüle
5M. Şevki Yazmand. 1896 - ö. 1974Doğum YılıGörüntüle
6İsmail Safa Semenderoğlud. 1896 - ö. 03 Nisan 1948Doğum YılıGörüntüle
7HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Ölüm YılıGörüntüle
8Ruhi Naci Sağdıçd. 1895 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
9ŞEYH CÜNEYDd. 1893 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
10Gülsüm Işıldard. 19 Ekim 1949 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Ali Ekrem Bolayırd. 02 Ağustos 1867 - ö. 27 Ağustos 1937MeslekGörüntüle
12Atilla Birkiyed. 29 Mayıs 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Teodor Kasapd. 10 Kasım 1835 - ö. 5 Haziran 1897Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Bursalı Mehmet Tahird. 22 Kasım 1861 - ö. 28 Ekim 1925Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Hüseyin Danişd. 1870 - ö. 1943Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Edip Ayeld. 23 Ağustos 1894 - ö. 17 Ocak 1957Madde AdıGörüntüle
17HÂLETÎ, Seyyid Mehmed Hâletî Efendi bin Şeyh Ali Sufûtî Efendi bin Şeyh Ahmed Hayâlî Efendi bin Şeyh Seyyid İbrâhîm Gülşenîd. 1552 - ö. 1581Madde AdıGörüntüle
18REMZÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1838Madde AdıGörüntüle