ÇEŞMÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

19. yüzyılda yaşayan ve asıl adı bilinmeyen Çeşmî, Kastamonuludur. Doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir. Yoksul ve perişan bir hayat sürdüğü ve gezgin bir âşık olduğu bilinmektedir (Şenel 1995: 49). Çeşmî, saz çalan âşıklar arasında yetişti. Rivayete göre bir gün saz şairleri kendisine mahlas vermek için Fuzulî’nin Divanı’ndan beyit açarlar; “Defter-i a’mâlimin hattı hatandır siyâh / Kan döker çeşmim hayal ettikçe hevl-i mahşeri" beyti çıkar. O günden sonra Çeşmî mahlasıyla şiirler söyler (Tan 1985: 95). Güçlü bir saz şairidir. Şairin, örneği verilen cinaslı koşması onun şiir kudretini gösterir (Yücel 1993: 72). 

Kaynakça

Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası.

Şenel, Süleyman (1995). "Kastamonu Halk Şairleri Üzerine". Türkiye İş Bankası Kültür ve Sanat Dergisi. 27.

Tan, Nail (1985). "Kastamonu Halk Şairleri". Halk Kültürü Dergisi. 2.

Yücel, Neslihan (1993). Kastamonu'da Âşıklık Geleneği ve Kastamonu'da Yetişen Âşıklar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÜLŞAH YÜKSEL HALICI
Yayın Tarihi: 27.10.2013
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Derd-i dilim arttı, yarımın derdim,

Seksende, doksanda, yüzde seyreyle!

Gonca güllerini yârımın derdim,

Gerdanda, dudakta yüzde seyreyle!

 

Sen gelince yıkılırmış yar dedim,

Al hançeri, ur sinemi yar dedim,

Yeter cevr ü cefa etme, yâr dedim,

Cism ü bedenimi yüz de seyreyle!

 

Çeşmiya! Bin gazel yazdım divane,

El bağladım yâra durdum divane,

Dedi: Var yıkıl git behey divane,

Aşkın deryasında yüz de seyreyle!

 

Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası. 395.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂRİF, Ârif Mehmed Efendid. ? - ö. 1 Mart 1813Doğum YeriGörüntüle
2SENÂYÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ZA’ÎFÎ, Mehmedd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ÂRİF, Ârif Mehmed Efendid. ? - ö. 1 Mart 1813Doğum YılıGörüntüle
5SENÂYÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ZA’ÎFÎ, Mehmedd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ÂRİF, Ârif Mehmed Efendid. ? - ö. 1 Mart 1813Ölüm YılıGörüntüle
8SENÂYÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9ZA’ÎFÎ, Mehmedd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10ÂRİF, Ârif Mehmed Efendid. ? - ö. 1 Mart 1813Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SENÂYÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ZA’ÎFÎ, Mehmedd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ÂRİF, Ârif Mehmed Efendid. ? - ö. 1 Mart 1813Madde AdıGörüntüle
14SENÂYÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ZA’ÎFÎ, Mehmedd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle