Abdülaziz Halis Çıkıntaş

Hâlis
(d. 1867 / ö. 6 Şubat 1935)
Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl Adı Abdülaziz’dir. Şiirlerinde Hâlis mahlasını kullandı. Diyarbakır’da doğdu. Abdülhamid Niyazi Çıkıntaş’ın küçük kardeşidir. Diyarbakır ve İstanbul’daki kesintili öğrenim yıllarının ardından 1890-1909 yılları arasında muhtelif kaza ve sancaklarda nâiplik görevlerinde bulundu. 31 Mart Vak’ası’nı müteakip, Erganimadeni sancağı nâibiyken İttihatçılar tarafından irtica suçlamasıyla önce Rodos’a, ardından Sinop’a sürüldü. 1914’te Birinci Dünya Savaşı nedeniyle çıkarılan genel aftan yararlanarak önce İstanbul’a, sonra Diyarbakır’a gitti. İttihatçıların iktidardan düşmesiyle, abisinin siyasi nüfuzundan yararlanarak sırasıyla Savur, Çermik ve Derik kaymakam vekilliği görevlerine tayin edildi. Malatya Asliye Mahkemesi üyeliği görevinden 1927’de emekli oldu. 6 Şubat 1935'te vefat eden şair, Mardinkapı mezarlığına defnedildi.

HâltercümesindeTürkçe ve Arapçaya hâkim olduğunu, Kürtçeyi ise Türkçeye mealen manzum çeviriler yapacak kadar bildiğini belirten Çıkıntaş, Tuhfetü’l-Kuds adında basılmamış bir eseri bulunduğundan da söz eder. Daha çok hicviyyeleri ile tanınan şairin, şiir ve inşâ alanında takdire şayan bir yeteneğe ve dil becerisine sahip olduğu kaynaklar tarafından aktarılmaktadır (Beysanoğlu 1997: 242). Dîvânçe’si ve Mem u Zîn tercümesi bulunmaktadır. Şevket Beysanoğlu (1997: 242), Çıkıntaş’ın tercümesinin Türkçe’de yapılmış ikinci Mem u Zîn tercümesi olduğunu elindeki kaynaklara dayandırarak belirtir. 131 sahife ve 58 bahisten oluşan tercümenin mukaddimesinde kaynak eserin yazarı, konusu ve tercüme usulü hakkında bilgiler verilmiştir.

Kaynakça

Beysanoğlu, Şevket (2003). Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi. Diyarbakır: Diyarbakır B.B. Yay.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. Ankara: San Matbaası.

Işık, İhsan (2013). Diyarbakır Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Elvan Yayınları.

Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, C. 3. Ankara: Elvan Yay.

Şanlı, Bilal (2013). Osmanlı Dönemi Diyarbakırlı Divân Şairleri. Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KARADENİZ
Yayın Tarihi: 29.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dîvânçe- / --Şiir
Mem u Zîn Tercümesi- / -1906Çeviri
Tuhfetü'l-Kuds- / --Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İSMAİL, İsmail Çelebid. 1611 - ö. 1679Doğum YeriGörüntüle
2SELÂMÎ, Selâmî Efendid. ? - ö. 1669Doğum YeriGörüntüle
3Mehmed Paşad. ? - ö. 1574Doğum YeriGörüntüle
4FAKİR/FAKİRÎ, Cafer Serimd. 1867 - ö. 1932Doğum YılıGörüntüle
5Tevfik Fikretd. 24 Aralık 1867 - ö. 19 Ağustos 1915Doğum YılıGörüntüle
6CEMÂL, Yûsuf Cemâl Molla Beyd. 1867 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7YESARÎ, Ahmetd. 1867 - ö. 1934/1935Ölüm YılıGörüntüle
8SÂKİNE HATUN, Sakine Bacıd. 1840 - ö. 1935?Ölüm YılıGörüntüle
9SIRRI BABA, Hüseyind. 1865 - ö. 1935Ölüm YılıGörüntüle
10Filiz Çelik Doğrud. 18 Kasım 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Yaşar Kemald. Ekim 1923 - ö. 28 Şubat 2015MeslekGörüntüle
12Sevgi Soysald. 30 Eylül 1936 - ö. 22 Kasım 1976MeslekGörüntüle
13Kadircan Kaflıd. 1889 - ö. 1969Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Recaizade Mahmut Ekremd. 1 Mart 1847 - ö. 31 Ocak 1914Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Faruk Nafiz Çamlıbeld. 18 Mayıs 1898 - ö. 8 Kasım 1973Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DÖNMEZ/DERDİÇOK, Halis Dönmezd. 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17MU’ÎDÎ, Mu’îd-zâde Mehmed Mu’îdî Ef. b. Şam Müftüsü Maraşlı Mehmed Ef. b. Mu’îd-zâde Abdülaziz Ef b. Abdurrahman Ef. b. Yusuf Ef. b. Bektûtd. ? - ö. 1584Madde AdıGörüntüle
18HALİS, Halil Erdemd. 15.06.1937 - ö. 12.08.2012Madde AdıGörüntüle