FAHRİ ÇAVUŞ, Fahri Yazıcı

(d. 1900 / ö. 1966)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Fahri Yazıcı olan âşık 1900'de Erzurum’un Narman’ın ilçesine bağlı Samikale köyünde doğmuştur (Vural 2012: 286). Sümmanî’nin ortanca oğlu olan Fahri Çavuş, ağabeyi Şevki Çavuş ile birlikte babası Âşık Sümmanî’den tevarüs yoluyla âşıklığa yönelmiştir (Özarslan 2001: 115). Çavuşluk lakabı kendisine Erzurum-Erzincan arasındaki yol inşaat ve tünelinde çalışmak üzere işçi ve personelden sorumlu olarak görevlendirilmesiyle halk tarafından verilmiştir (Sömen 2011: 5). Fahri Çavuş, gelenek içinde daha çok hikâye anlatıcı olarak bilinen ve musannif âşık olmaktan ziyade usta malı şiirler söyleyen bir hikâye anlatıcısıdır. Hakkında hikâye anlatıcılığının dışında fazla bilgi olmayan Fahri Çavuş, oğlu Âşık Nusret Torunî’ye ustalık etmiş ve onu yetiştirmiştir. Bu yönüyle Fahri Çavuş, babası Âşık Sümmanî’den oğlu Âşık Nusret Torunî'ye, torunu Âşık Köksal Yazıcı'ya ve torununun oğlu Oktay Yazıcı'ya kadar beşinci kuşaktaki âşık kolunun ikinci bağıdır. 1966'da Samikale köyünde vefat eden Fahri Çavuş’un mezarı, babası Âşık Sümmanî’nin türbesinin içindedir.

Gelenek içinde daha çok hikâye anlatıcılığıyla temayüz etmiş olan Fahri Çavuş da ağabeyi Şevki Çavuş gibi Erzurum'un merkezi, ilçe ve köylerinde canlı olarak devam eden halk hikâyesi anlatma geleneği içinde hikâyeler anlatan Hâfız Mahmut Ağa, Daphan köyünden Kâzım Ağa ve Sefer Usta (Özkıran 1979: 33), Âşık Sümmanî’nin oğlu Şevki Çavuş, Tortum’da Varçenli Hacı Mehmet, Rabatlı Rasim Ağa, Çamlıyamaçlı Muharrem Usta ve Kazerisli Şavki Çavuş gibi meşhur ehl-i dil hikâyeciler arasında yer almıştır (Özarslan 2001: 81). Fahri Çavuş köy civarından fazla ayrılmamış, kısa seyahatlerle civar köy ve ilçelerde gezmiş, babası Âşık Sümmanî’nin şiirlerini söylemenin yanında hikâye anlatıcı olarak temayüz etmiştir. Bu seyahatlerinde yöre âşıklarıyla da aynı meclislerde bulunmuştur (Özarslan 2001).

Kaynakça

Özarslan, Metin (2001). Erzurum Âşıklık Geleneği. Ankara: Akçağ Yay.

Özkıran, Dündar (1979). Erzurum’da Kış Geceleri Yapılan Eğlenceler. Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.

Sömen, Onur (2011). Âşık Nusret Toruni’nin Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Vural, Temel (2012). Sümmânî'den Günümüze Oltu Havzası Şairleri. Ankara: Bizim Büro Basımevi Yayın Dağıtım.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. METİN ÖZARSLAN
Yayın Tarihi: 05.03.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sırrı Akatayd. 1916 - ö. 1982Doğum YeriGörüntüle
2SIDKÎ, Osman Efendid. ? - ö. 1822Doğum YeriGörüntüle
3HAKKI, Erzurumlu İbrahim Hakkıd. 1703 - ö. 1780Doğum YeriGörüntüle
4Hamdi Üçokd. 1900 - ö. 30 Nisan 1979Doğum YılıGörüntüle
5KUDDUSÎ, Kuddusi Ozand. 1900 - ö. 01.01.1956Doğum YılıGörüntüle
6EMÎRÎ/DİKMEN, Ferit Dikmend. 1900 - ö. 23.02.1973Doğum YılıGörüntüle
7ARAPOĞLU, Mustafa Öztürkd. 1901 - ö. 1966Ölüm YılıGörüntüle
8CEVİZ ELİd. ? - ö. 1966Ölüm YılıGörüntüle
9KORKULUK, Ömer Bald. 1916 - ö. 1966Ölüm YılıGörüntüle
10MUSTAFA, Mustafa Karakuşd. 1929 - ö. 20.04.1978Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11BEKİR/KUL BEKİR, Bekir Yiğitd. 1920 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12RECEP KIZILKAYAd. 1952 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13VELİ METİNd. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14MEMİŞ, Memiş Karadağd. 1902 - ö. 1982Madde AdıGörüntüle
15ESERÎ/SALTAN, İbrahim Saltand. 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle