Madde Detay

Latifî, Kınalızâde, Riyâzî ve Beyânî’nin Filibeli olduğu konusunda ittifak ettiği Fânî, Ahdî’ye göre Alacahisarlı’dır. Asıl adı İsa’dır ve İsa Hoca lakabıyla tanınır. Arapça ve Farsça’yı çok iyi bilirdi. Başarılı bir hattattı. Halvetî şeyhlerinden Zarifî Hasan Efendi’ye intisap etti. Uzun süre yanında kalarak tasavvufi sülûkunu tamamladı. Bu sebeple Derviş Fânî olarak da bilinir. 957/1550’de Irak ve İran’a seyahatler yaptı ve Bağdat’ta Ahdî ile tanışıp dost oldu (Solmaz 2005: 477-478). Tezkire yazarı Latifî’nin hocalarındandır.

Latifî’ye göre gençliğinde Meylî’yi, yaşlanınca Fânî’yi mahlas olarak kullandı. Kaynaklarda doğum ve ölüm tarihleri verilmemesine rağmen Latifî’nin pîr-i fâni olıcak zamân-ı sinne i’tibâr idüp ifadesinden yaşlı denebilecek kadar yaşadığı ve 1550’de Irak ve İran’a gittiği bilindiğine göre bu tarihten sonra vefat ettiği söylenebilir.

Latifî, şiire heveslenenler için Fânî’nin verdiği sekiz öğüdü yazar. Bu nasihatlerde başarılı şair nasıl olunur, iyi şiir nasıl yazılır, örnek beyitlerle uzun uzun anlatılır (Canım 2000: 417-421; İsen 1999: 166-167).

Fânî, Latifî ve Ahdî’ye göre iyi bir şairdir. Kınalızâde Hasan Çelebi ve Beyânî şiirlerini başarılı bulmazken Latifî’nin hocası olmasından dolayı şiirini övdüğünü söylerler. Kaside, gazel ve mesnevileri vardır. Hayat hikâyesini Belâ-zâde isimli kitabında kaleme almıştır.

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-şu’arâ ve Tabsıratu’n-nuzemâ. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1998). Sehî Bey Tezkiresi Heşt Behişt. Ankara: Akçağ Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Öztürk, Ali (2003). XVI. Yüzyıl Halvetî Şiirinde Din ve Tasavvuf. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.

Öztürk, Ali (2005). "Halvetiyye Tarikatına Mensup XVI. Yüzyıl Divan Şairleri Üzerine Bir İnceleme". Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi (15): 225-252.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı. Ankara: AKM Yay.

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şuarâ. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade- hasan-celebi---tezkiretussuara.html [erişim tarihi 02.09.2013]

Gazel

Devr-i la’lünde senün mey-hâra bir ben bir habâb

Baş açuk yalın ayak âvâre bir ben bir habâb 

Sâf-dil sâfî derûnuz eylerüz âyînevâr 

Pâk çeşmiyle nazar dîdâra bir ben bir habâb 

Kâ’inâtı hîçe satmış dehri almaz ‘aynına

Var mıdur dirlerse Fânîzâde bir ben bir habâb 

Beyit

Mutribâ vakt-i tarabdur ele al dahi defi

Sâkiyâ câmı getür meclisün oldur şerefi

(Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şuarâ. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade- hasan-celebi---tezkiretussuara.html. [erişim tarihi 02.09.2013]. 152.)