Madde Detay
LÜZÛMÎ, Besnili
(d. 1218/1802 - ö. 1283/1867)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1218/1802'de Adıyaman'ın Besni İlçesi'nde doğmuştur. Urfa, Halep, Diyarbakır medreselerinde eğitim görmüş; daha sonra müderrislik ve müftülük yapmıştır. Bugün "Lüzûmîzâde" olarak bilinen Lüzûmî'nin torunları "Uslu" soyadını taşımakta ve torunlarından bazıları hâlen Besni'de ikamet etmektedir. Besnili Lüzûmî Efendi 1283/1867 tarihinde vefat etmiştir. Kabri Adıyaman'ın Besni İlçesi'ne bağlı Sülüklü Dere'dedir.
Lüzûmî'nin tek eseri Dîvân'ıdır. Bu eserin kaybolduğu sanılıyordu. Dîvân'ın en son eski Malatya Milletvekili Fevzî Efendi'ye intikal ettiği ve ortadan kaybolduğu rivayet edilse de işin aslı başkadır. Zira, Dîvân'ın Millî Kütüphane'ye yanlış kaydedilmesinden dolayı yıllardır kaybolduğu hükmü oluşmuştur. Dîvân yanlışlıkla Diyarbakılı Lüzûmî Ahmed isimli bir şair adına kaydedilerek ciddi bir hata yapılmıştır.
Lüzûmî'nin Dîvân'ının büyük bölümü gazellerden müteşekkildir ve bu gazellerin çoğunluğu liriktir. Özellikle aşk ve sevgiliyle ilgili şiirlerle şair, lirizmin zirvesine çıkar. Lüzûmî aşkı, hüznü, acıyı, ayrılığı çok samimi ve içten terennüm etmiştir.
Kaynakça
Bilgin, M. Şemsettin. (2010). Adıyamanlı Şairler. Adıyaman: Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Yay.
Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi.
Komisyon. (1987). Bütün Yönleriyle Besni. Besni: Besni Kaymakamlığı Yay.
Lüzûmî. Dîvân. Millî Kütüphane 06 Mil Yz A 5380/2 Arşiv Numaralı Yazma Eser.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: MAŞALLAH KIZILTAŞYayın Tarihi: 14.11.2014Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Geçdi gönlüm dil-rübâ al aşkını ver gönlümü
Görmedim senden vefâ al aşkını ver gönlümü
Bunca yıllar âteş-i hicrâna yanmışken yine
Etme ey zâlim cefâ al aşkını ver gönlümü
Sen ki benden yâd ile etdin ise cânânelik
Ben de buldum âşinâ al aşkını ver gönlümü
Cevr sen kes meyl ben lutfun bana lâzım degil
Fasl olup tâ bir yana al aşkını ver gönlümü
Âşıka rahm eyleyüp üftâde kadrin bilmedin
Bî-vefâsın bî-vefâ al aşkını ver gönlümü
Su gibi çıkdın Lüzûmî'nin gözünden ey sanem
Ba'd-ez-în yâ hû sana al aşkını ver gönlümü
(Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi. 186.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 14.11.2014Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Geçdi gönlüm dil-rübâ al aşkını ver gönlümü
Görmedim senden vefâ al aşkını ver gönlümü
Bunca yıllar âteş-i hicrâna yanmışken yine
Etme ey zâlim cefâ al aşkını ver gönlümü
Sen ki benden yâd ile etdin ise cânânelik
Ben de buldum âşinâ al aşkını ver gönlümü
Cevr sen kes meyl ben lutfun bana lâzım degil
Fasl olup tâ bir yana al aşkını ver gönlümü
Âşıka rahm eyleyüp üftâde kadrin bilmedin
Bî-vefâsın bî-vefâ al aşkını ver gönlümü
Su gibi çıkdın Lüzûmî'nin gözünden ey sanem
Ba'd-ez-în yâ hû sana al aşkını ver gönlümü
(Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi. 186.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Geçdi gönlüm dil-rübâ al aşkını ver gönlümü
Görmedim senden vefâ al aşkını ver gönlümü
Bunca yıllar âteş-i hicrâna yanmışken yine
Etme ey zâlim cefâ al aşkını ver gönlümü
Sen ki benden yâd ile etdin ise cânânelik
Ben de buldum âşinâ al aşkını ver gönlümü
Cevr sen kes meyl ben lutfun bana lâzım degil
Fasl olup tâ bir yana al aşkını ver gönlümü
Âşıka rahm eyleyüp üftâde kadrin bilmedin
Bî-vefâsın bî-vefâ al aşkını ver gönlümü
Su gibi çıkdın Lüzûmî'nin gözünden ey sanem
Ba'd-ez-în yâ hû sana al aşkını ver gönlümü
(Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi. 186.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Geçdi gönlüm dil-rübâ al aşkını ver gönlümü
Görmedim senden vefâ al aşkını ver gönlümü
Bunca yıllar âteş-i hicrâna yanmışken yine
Etme ey zâlim cefâ al aşkını ver gönlümü
Sen ki benden yâd ile etdin ise cânânelik
Ben de buldum âşinâ al aşkını ver gönlümü
Cevr sen kes meyl ben lutfun bana lâzım degil
Fasl olup tâ bir yana al aşkını ver gönlümü
Âşıka rahm eyleyüp üftâde kadrin bilmedin
Bî-vefâsın bî-vefâ al aşkını ver gönlümü
Su gibi çıkdın Lüzûmî'nin gözünden ey sanem
Ba'd-ez-în yâ hû sana al aşkını ver gönlümü
(Kızıltaş, Maşallah. (2014). Besnili Lüzûmî Dîvânı Tahlil-Transkripsiyonlu Metin-Dizin. Yüksek Lisans Tezi. Bingöl: Bingöl Üniversitesi. 186.)
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Hasan Erkek | d. 01 Mayıs 1970 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | MEHMED DERVİŞ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Mehmet Özger | d. 06 Nisan 1977 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | YÜMNÎ, Süleymân Yümnî Efendi | d. 1802-03 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | Mirza Kâzım Bey | d. 1802 - ö. 27 Kasım 1870 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendi | d. 1802 - ö. 1884 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | FÂ'İZ, Mahmûd Paşa | d. 1824 - ö. 1867 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | FEYZULLÂH, El-hâc Feyzullâh Eyyûbî | d. ? - ö. 1867 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | HÂMÎ BEY | d. ? - ö. 1867 ds. | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Rif'at, Rif'atî-zâde Mustafa Efendi | d. ? - ö. 1784-85 | Meslek | Görüntüle |
| 11 | FEHMÎ, Çukacı-zâde İbrahim Fehmî Efendi | d. ? - ö. 1775-76 | Meslek | Görüntüle |
| 12 | PERTEVÎ | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 13 | MUHLİS, Es'ad Muhlis Paşa | d. 1780 - ö. 1851 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | HAKKÎ, Şeyh İsmail Hakkı Zühdi Efendi | d. 1862 - ö. 1913 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | HATÎB | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | CEMÂLÎ, Şeyh Cemâleddîn İshâk Efendi | d. ? - ö. 1526-27 | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | ŞÂNÎ, Tarak-zâde Salih Şânî Efendi | d. ? - ö. 1602-03 | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | ÂRİFÎ, İshak-zâde Mehmed Ârif Efendi | d. 1653-54 - ö. Haziran-Temmuz 1709 | Madde Adı | Görüntüle |