Madde Detay

Asıl adı Bekir Umut olan Âşık Mesleki, 1848'de Sivas'ın Kangal ilçesine bağlı Kertme (Şenyurt) köyünde dünyaya gelmiştir. Bazı kaynaklarda ismi, Umut Bekir olarak da geçer. Pek çok âşığın yetiştiği yöre olan Kangal’da bilinen ailelerden olan Muratoğlu sülalesindendir. Muratoğlu sülalesi yöredeki âşıkların çoğunun yetiştiği ailelerden birisi olarak bilinir. Babası, Halil Ağa adında yoksul bir çiftçidir. Kaynaklarda annesinin adıyla eğitim ve öğretim hayattı hakkında herhangi bir bilgi mevcut değildir. Babası o daha çok küçükken ölmüş, annesi onu yoksulluk içinde zorluklarla büyütmüştür. Genç yaşlarda Fatma adında bir kızı sever, ancak babası Fatma’yı kendisine vermeyince kızı kaçırmak zorunda kalır. Birkaç yıl sonra karısı Fatma, soğuk algınlığından bir kış günü vefat eder. Eşi genç yaşta ölen Âşık Mesleki’nin Fatma adındaki ilk eşinden üç çocuğu dünyaya gelir. İlerleyen yıllarda tekrar evlenen âşık, yetim kalan çocuklarına bu süreçte komşularının da yardımıyla sahip çıkmıştır. Âşık Mesleki, 1939 yılındaki kıtlık sırasında dünyaya geldiği köy olan Kertme (Şenyurt) köyünde vefat etmiş ve bu köyde toprağa verilmiştir (Güney 1953; www.edebiyatvesanatakademisi.com).

Âşık Mesleki, çocuk yaşlarda köylerinde bulunan ve dışarıdan köylerine gidip gelen âşıklardan etkilenerek âşıklığa ve şiir yazmaya merak sarar. Gençlik yıllarında köy odalarına gidip gelen ozanları izlemeye başlar. Köy odalarında âşıkların pek çok şiirini dinler ve onların anlattıkları halk hikâyelerinin oldukça etkisinde kalır. Bu sayede yörenin önemli âşıklarını tanıma fırsatını da bulan Âşık Mesleki, âşıklık geleneğine olan hevesi sayesinde yörede tanınmaya başlar. Sivas’ın Kangal ilçesine bağlı Deliktaş köyüne giderek bu köyden Ruhsati ile tanışan Mesleki, yörenin önemli âşıklarından olan Âşık Ruhsati’nin dikkatini çekmeyi başarır. Âşık Ruhsati onun sesini beğenir ve bu yetim delikanlıyı yetiştirmek görevini üstlenmeye karar verir. Bu olay, Mesleki’nin hayatında bir dönüm noktası olur (Güney 1953; www.edebiyatvesanatakademisi.com; www.ozanlar.biz). Deliktaşlı Ruhsati (1835-1911), artık Mesleki’nin ustası olur ve uzun yıllar âşıklık geleneğinin iki temsilcisi olarak birlikte köy köy dolaşmaya başlamışlardır. Kendisine “Mesleki” mahlası da bu süreçte ustası Âşık Ruhsati tarafından verilir. Âşık Mesleki, Ruhsati ile birlikte köy köy dolaştığı bu yıllarda, ustasının da sayesinde kendini tanıtmaya ve yetiştirmeye başlar. Bağlama çalmayı ve âşıklık geleneğine ilişkin bilgileri ustası Ruhsati’den öğrenir. Âşık Mesleki, “Ruhsati Kolu” şairlerinin en önemli temsilcilerinden birisi olarak tanınır ve Ruhsati’nin bizzat yetiştirdiği bir ozan olarak Ruhsati Kolu’nun teşekkül etmesinde önemli rol oynar. Kendisi de birçok âşığın yetişmesine katkı sağlar ve gayret gösterir, özellikle Âşık Noksani’nin yetişmesinde önemli katkıları olur. Mesleki, şiirlerinde ustası Âşık Ruhsati gibi toplumsal sorunlar ve sosyal hayat ile ilgili konulara değinmeye gayret etmişse de, daha ziyade ölüm, mutsuzluk, aşk ve sevda konularını işler. Âşık Mesleki’nin şiirlerinin büyük bir bölümü Eflatun Cem Güney tarafından Âşık Mesleki, Hayatı ve Şiirleri adıyla kitaplaştırılarak 1953'te yayımlar (Güney 1953: 2 - 96; www.edebiyatvesanatakademisi.com; www.ozanlar.biz).