NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FÂ'İK BEY, Hacı Fâ'ik Beyd. 1831 - ö. 1891Doğum YeriGörüntüle
2NİGÎNÎ, Mehmed (Mühürdâr) Çelebid. ? - ö. 18 Aralık 1721Doğum YeriGörüntüle
3VÂSIF, Mehmed Emînd. ? - ö. 1724-25Doğum YeriGörüntüle
4RÛZÎ, Mehmed Emind. 1839 - ö. 1899Doğum YılıGörüntüle
5BÂDÎ, RÂCİH, Ahmedd. 1839 - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
6NÂKÂMd. 1839 - ö. 1906Doğum YılıGörüntüle
7SEDÂD ALİ BEY, Cevdet Paşa-zâded. 1857 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
8VÂFÎd. ? - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
9FÂ’İK, Sâlih Fâ'ik Beyd. 1825-26 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10Rüştü Şardağd. 1917 - ö. 27 Kasım 1994MeslekGörüntüle
11GARİP/İNCE, Sabit İnced. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Toktogul Satılganovd. 1864 - ö. 1933MeslekGörüntüle
13BEKTAŞ BABAd. 1833 - ö. 1891Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14RİNDÎ/KÂMİLÎ/KAMİL, İsmail Kamild. ? - ö. 1882Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İHRÂKÎ, Alid. ? - ö. 1913-1917Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KUDSÎ, Abdullah Efendid. ? - ö. 1718Madde AdıGörüntüle
17NİGÂRÎ, Seyyid Mîr Hamzad. 1805 - ö. 1886Madde AdıGörüntüle
18ATAYÎ, Şeyh-zâde Atayîd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle