NÛRÎ, Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendi

(d. Safer 1029/Ocak/Şubat 1620 - ö. 21 Muharrem 1100/15 Kasım 1688)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balat şeyhi ismiyle meşhur olan Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendi 1029 Safer/1619-1620 yılı Ocak- Şubat ayında İstanbul’da doğdu. Eyüp türbedarı Abdulhâlık Efendi’nin torunu, Koca Mustafa Paşa Tekyesi şeyhi Seyyid Mehmed Emin Efendi’nin oğludur. Balat’da Ferruh Kethuda Tekyesi şeyhi şair Vahyî ve Mehmed Emin Efendi’nin babasıdır. Hüsn-i hatta sülüs ve nesih yazıya ilgi duyan Hasan Nurî Efendi, babasının arkadaşlarından Yusuf Sinan Efendi’nin oğlu Kadı Abdülkerim Efendi’den hüsnühat dersleri aldı. Müderris olup Koca Mustafa Paşa şeyhi Necmeddin Hasan Efendi’nin kız kardeşiyle evlendi. Hasan Nurî Efendi, babası 1029/1619- 1620 yılında hacda vefat ettiğinde şeyhlik makamına geçen kız kardeşinin oğlu Kirameddin Efendi’ye bağlanarak Halvetîlik yoluna girdi. Aklî ve naklî ilimlerde eğitimini tamamladıktan sonra Şeyh Kirameddin Efendi yerine şeyhlik makamına geçti. 1074/1663-1664 yılında Balat’ta Ferruh Kethuda Tekyesi şeyhi oldu. Bu vazifede iken vebaya yakalandı. 21 Muharrem 1100/15 Kasım 1688 tarihinde yetmiş yaşında iken vefat etti. Vefatına “magni” (1100) kelimesi tarih düşürülmüştür. Kabri Eyüp’te Yavdud denen yerdedir.

Sağlam bir imla ve güzel bir yazıya sahip olduğu, kendi hattıyla birçok eser yazdığı nakledilir. Nûrî mahlasını kullanan Hasan Nurî Efendi’nin güzel ilahileri, hoş sözleri ve tasavvufî şiirleri vardır.

Kaynakça

Aktan, Ali, vd. (hzl.) (1995). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetu’l-Âsâr Min Fevâ’idi’i-Eş’âr). İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III -Şeyhi Mehmed Efendi. İstanbul: Çağrı Yay.

Şemseddin Sami (1996). Kamusu’l-a’lâm. Ankara: Kaşgar Neşriyat.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HÜSEYİN GÖNEL
Yayın Tarihi: 18.12.2014
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Senün esrârını keşf ide bir dil
O dili zü’l-fikâr ile iki dil

Rûy-ı pâkinde ol siyeh hâl
Hîç olmaz söz itmeden hâl

(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 1104.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NEDÎM, Mahmûd Nedîm Paşad. 1818 - ö. 1883Doğum YeriGörüntüle
2Özlem Tansald. 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3TÂBİ'Î, FEYZÎ, Alî Tâbi'î Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4TECELLÎ, Abdülkadir Zülfikar Efendid. 1620-21? - ö. 1688-89Doğum YılıGörüntüle
5FÂ'İZÎ, Sa'dî-zâde Mahdûmu Es-Seyyid Abdullah Efendid. 1620-21 - ö. 1667-68Doğum YılıGörüntüle
6HİRKATÎ, Muhammed Emin Hocamkulud. 1620 - ö. 1670Doğum YılıGörüntüle
7ABDÜLKERİM CELVETÎd. ? - ö. 1688Ölüm YılıGörüntüle
8NİKÂTÎ, Ahmedd. ? - ö. 1688-89Ölüm YılıGörüntüle
9FEYZÎd. ? - ö. 1688-9Ölüm YılıGörüntüle
10İBN-İ İSA, İlyas Saruhanîd. 1496-1497 - ö. 1553-1554MeslekGörüntüle
11ŞÂHÎ, Mîr Şâhî, Mîr Akmelik, Akmelik bin Melik Cemâleddîn-i Fîrûzkûhîd. 1370-71 - 1380-81 ? - ö. 1453MeslekGörüntüle
12YA‘KÛB, Şeyh Ya‘kûb Efendid. ? - ö. 1642-1643MeslekGörüntüle
13KÂTİBÎ, Mustafad. ? - ö. 1667-1668Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HAMDÎ, Ahmed Hamdî Çelebid. 1620-21 - ö. 1703-04Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15VARVARÎ, Ali Paşad. ? - ö. 1647Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SIDKÎ, Diyarbakırlıd. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
17NÛRÎ, Diyarbakırlı Osmân Nûrî Paşad. 1803 - ö. 1856Madde AdıGörüntüle
18GENCÎ, Genc Abdald. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle