SÛZÎ, Mehmed

(d. 1262/1846 - ö. 1330/1912)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed'dir. Şiirlerinde Sûzî mahlasını kullanmıştır. 1262/1846 yılında Harput'ta doğmuştur. Harput'un Meydan Mahallesi’nden Mühürcü oğullarından Ali adında bir kişinin oğludur. İlköğrenimini Harput’ta tamamlamıştır. Daha sonra askerî okula girmek amacıyla babasıyla birlikte İstanbul'a giderken babasının Yozgat'ta ölmesi üzerine Sungurlu'ya gelmiş ve yerleşmiştir. Geçimini sağlamak için bir yandan kokulu yağ ve mis satarken diğer yandan da müderris Ömer Efendi'nin Arapça ve Bebek Hoca diye anılan Hacı Mehmed Efendi'nin Farsça derslerini takip etmiştir. Öğrenimini bitirince Yozgat'ın Salmanlı bucağının maliye sandık eminliğine atanmıştır. İki yıl bu görevde kalan Sûzî, Sungurlu şer’iye mahkemesi kâtipliğine atanması sebebiyle Sungurlu'ya dönmüştür. Bir süre sonra bu mahkemenin başkâtibi olmuş ve bu görevinde uzun süre çalışmıştır. Çevresinde sevilen bir kişi olarak yaşayan Sûzî, özellikle dönemin kaymakamı Çapanzade Edîb Bey’in her zaman ilgi ve desteğini görmüştür. Sûzî, 1330/1912 yılında vefat etmiştir (Ercan 1991: 229).

Sûzî’nin şiirleri bastırılmamıştır, fakat el yazması küçük bir Dîvân'ı vardır (Ercan 1991: 229).

Divan edebiyatı nazım şekilleriyle şiirler yazmıştır. Şiirlerinde didaktik konulardan çok kendine özgü bir lirizm içinde aşk, sevda, sevgili, vuslat, ayrılık, mey ve bezm- konularını işleyen Sûzî’nin düşünce ve duyguları tasavvufun mecazlı terimleriyle örtülü değildir.

Kaynakça

Ercan, Abdullah (1991). XIV. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler. İstanbul: Teknografik Matbaacılık.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. ZEYNEP SAFİYE BAKİ
Yayın Tarihi: 31.12.2014
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Sen getirdin başıma bilmez idim sevdâ-yı aşk

Nakş-ı hüsnünden okudum anladım mânâ-yı aşk

Yanmadan kandîl-i aşka lafz-ı aşk etmek çi sûd

Dersini Mecnûn’dan al anla nedir sahrâ-yı aşk

Cânını pervâne veş âteşlere yakmak gerek

Anladım mürşid-i aşktan böyledir fetvâ-yı aşk

Bahr-i aşka dal yürü dürdâne istersen eğer

Bir nazar kıl bahr-i bî-pâyân imiş deryâ-yı aşk

Nefha-i Îsâ dürür aşk mürd-i dil ihyâsına

Kande olsa zer gibi hâlis eder kimyâ-yı aşk

Bezm-i irfan içre Sûzî mûterîf ol cehlini

Hal için ister bir özge mârifet dâvâ-yı aşk (Ercan 1991: 229-231)

(Ercan, Abdullah (1991). XIV. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler. İstanbul: Teknografik Matbaacılık. 229-231.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂSIM, Çeribaşı-zâde Mustafa Âsım Efendid. 1858 - ö. 1919Doğum YeriGörüntüle
2CİHANGİRÎ, Hasan Burhaneddin Efendid. 1563 - ö. 1663Doğum YeriGörüntüle
3NA'ÎMÎ, Ömerd. 1801-02 - ö. 1882Doğum YeriGörüntüle
4RÜŞDÎ, Antakyalıd. 1846-47 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5FEHÎM, Mustafa Fehîm Efendid. 1846 - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
6Ali (Direktör)d. 1846 - ö. 3 Şubat 1899Doğum YılıGörüntüle
7İFFET, Hatice İffet Hanımd. 1854 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
8KÂMÎ, Hüseyin Kâmî Beyd. ? - ö. 1912-14Ölüm YılıGörüntüle
9AHKAR, İsmâil Zühdî Beyd. ? - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
10NA'ÎM, Ahmed Na'îm Efendid. ? - ö. 1831-32MeslekGörüntüle
11ZÜHDÎ, Hasan Zühdî Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12ADLÎ, Süleyman-zâde Mehmed Efendid. ? - ö. 1743-44MeslekGörüntüle
13BAHRÎ, Köprüvî Yûsuf Bahrî bin Mehmedd. 1750 - ö. 1829Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14VEFÂYÎ, Tiranlı Hacı Edhem Beyd. ? - ö. 1859 öncesiAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SA'ÎD, Mehmed Sa'îd Bey, Enderunlud. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16REF’ETd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17NİGÂHÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18KEMÂLÎ, Ca’fer Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle