Hakkı Tarık Us

(d. 1889 / ö. 21 Ekim 1956)
Gazeteci, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı İsmail Hakkı olup Hacı Hasan Hulusi Efendi ile Sıdıka Hanım’ın oğlu olarak Manisa Gördes’te doğdu. İlk ve orta öğrenimini burada tamamladı. 1900’de Gördes’e kaymakam olarak atanan Şair Eşref tarafından şiirleri beğenilince bunları İzmir ve İstanbul gazetelerine göndererek basın hayatına ilk adımını attı. 1906’da Gördes Belediyesi’nde sandık eminliği ve Evkaf Komisyonu kâtipliği görevine getirildi. Ağabeyi Mehmet Asım’ın isteğiyle İstanbul’a giderek Hukuk Fakültesi’ne kaydoldu ve ağabeyinin yardımıyla Tanin’de çalışmaya başladı. Tercüman-ı Hakikat ve Tasvir-i Efkâr’da da çalışan Hakkı Tarık, 1911’de Hukuk Fakültesi’ni bitirince İttihat ve Terakki tarafından Hakikat gazetesini yönetmesi için Eskişehir’e gönderildi. Bir yıl kaldığı Eskişehir’den Hakikat’i Anadolu’da çıkan en etkili gazetelerden biri haline getirmiş olarak İstanbul’a döndü. Tedavi için İsviçre’ye gitmesi gereken ağabeyi Mehmet Asım’ın Dârülmuallimîn-i Âliye’deki derslerini üstlendi. Kısa süren bu görevinin ardından İstanbul Sultanisi’ne Türkçe öğretmeni olarak atandı ve burada 1923’te milletvekili seçilinceye kadar çalıştı. Bu görevinin yanında İstanbul Mercan Lisesi ve Galatasaray Lisesi’nde de öğretmenlik yaptı.

Hakkı Tarık, 1917’de Ahmet Emin Yalman ve Mehmet Asım Us’un çıkarmaya başladığı Vakit gazetesinde siyasi ve edebi konularda yazılar yazmıştır. Muallimler Cemiyeti, Matbuat Cemiyeti, Türk Basın Birliği ve Türk Dil Kurumu başkanlıklarında bulunmuştur. Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte 1923-1936 arasında dört dönem Giresun milletvekilliği yapmıştır. 1943’te yazı hayatında elli yılını dolduran yazarlar için düzenlediği jübilenin ardından 1944’te Ahmed Midhat Efendi için de bir jübile düzenlemiştir. Kitap, dergi ve gazete gibi çeşitli kaynaklardan oluşan koleksiyonu bugün Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri, O. Koloğlu (1996). Gazeteci Bir Aile Mehmet Asım, Hakkı Tarık, Hasan Rasim Us’lar. Ankara: ÇGD Yayınları.

ERSOY, Tuğba (2011). Vakit Gazetesinde Edebî Ve Kültürel Hareketlilik. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Işık, İhsan (2004). “US, Hakkı Tarık”. Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. C. 3.Ankara: Elvan Yayınları. 1836.

Us, Asım(2012). Gördüklerim Duyduklarım Duygularım. hzl. İ. Dervişoğlu . İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Uysal, Zeynep (1991). Us Kardeşler ve Vakit Gazetesi. İstanbul: İstanbul Basın Kurumu Tesisleri Yayını.

(1998) “US, Hakkı Tarık”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. VIII. İstanbul: Dergah Yay. 462 .

(2001) “US, Hakkı Tarık”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. II. İstanbul: YKY Yay. 1027.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. AYŞE AŞIR
Yayın Tarihi: 23.10.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Meclis-i Mebusan IVakıt Gazete Matbaa / İstanbul1940Derleme
50 Yıl (Son Asır Türk Muharrirlerinin Jübile Merasimi Hatırası)- / İstanbul1943Derleme
CHP Kurultay Üyelerine Bu Toplantıda Düşen Büyük Vazifeler? / ?1947Diğer
Ahmed Mithat Efendi ile Şair Fıtnat HanımVakıt Matbaası / İstanbul1948Mektup
İzmit Körfezinde Bir Gezinti? / İstanbul1952Diğer
İstanbul Fethinin 500. Yıldönümünde FatihVakıt Matbaası / İstanbul1953Diğer
Meclisi Mebusan IIVakıt Matbaası / İstanbul1954Derleme
Bir Jübilenin İntibâları: Ahmed Midhat’ı AnıyoruzVakıt Matbaası / İstanbul1955Derleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Fevzi Yetkind. 10 Kasım 1983 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SERÎ’Î, Hasan Serî’î Çelebid. ? - ö. 1607Doğum YeriGörüntüle
3Hüsnan Şekerd. 23 Temmuz 1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ALİ HAKİ EDNA/HARHARİ/FİGANÎ/HİCRANÎ/EDNAÎ/GULAMÎ/VİSALÎ/GEDAÎ, Ali Doğand. 1889 - ö. 1961Doğum YılıGörüntüle
5Faik Şemsettin Benlioğlud. 1889 - ö. 1949Doğum YılıGörüntüle
6İbrahim Alâettin Gövsad. 1889 - ö. 29 Ekim 1949Doğum YılıGörüntüle
7Ahmet Talat Onayd. 1885 - ö. 22 Eylül 1956Ölüm YılıGörüntüle
8Reşat Nuri Güntekind. 26 Kasım 1889 - ö. 7 Aralık 1956Ölüm YılıGörüntüle
9Halil İbrahim Akçamd. 1885 - ö. 5 Eylül 1956Ölüm YılıGörüntüle
10Yalçın Pekşend. 6 Ağustos 1940 - ö. -MeslekGörüntüle
11Hakkı Özkand. 1926 - ö. 5 Şubat 1999MeslekGörüntüle
12Tekin Gönençd. 08 Mart 1933 - ö. 17 Mayıs 2020MeslekGörüntüle
13Hüseyin Rahmi Gürpınard. 17 Ağustos 1864 - ö. 8 Mart 1944Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hüsnü Açıksözd. 1896 - ö. 27 Ağustos 1939Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Kemalettin Şükrü Orbayd. 1878 - ö. 27 Nisan 1940Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mehmet Celald. 1867 - ö. 25 Ocak 1912Madde AdıGörüntüle
17İsmail Hakkı Paşad. 1839-40 - ö. 18 Ocak 1913Madde AdıGörüntüle
18İsmail Hakkı (Alişanzade)d. 1871 - ö. 13 Mart 1944Madde AdıGörüntüle