AHMED, Şâmî-zâde Üsküdârî Ahmed Efendi

(d. ?/? - ö. 1151/1738-39)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

 İstanbul’un Zeyrek-zâde Mahallesi’nde Altıay Çeşmesi yakınında doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Ahmed’dir. Şâmî-zâde Üsküdârî Ahmed Efendi olarak tanındı. Adını mahlas olarak kullandı. Sâlim Tezkiresi (İnce 2005: 203)’ne göre Sâ’ib, Kelîm ve Selîm Efendi’den edebiyata dair dersler aldı. Medrese öğrenimi gördü. Muharrem 1132/Kasım-Aralık 1719’da Yenişehirli Abdullah Efendi’den mülâzım oldu. Üsküdar’a geçerek mahkeme kâtipliği yaptı. Burada başkâtipliğe kadar yükseldi. Kırk akçelik medresede müderrisliğe başladı. Daha sonra müderrislik görevine çeşitli medreselerde devam etti. Diyarbakır’da kadılık görevinde iken 1151/1738-39 yılında vefat etti.

Kaynaklarda (Erdem 1994: 27; Çapan 2005: 94), şiir ve inşası ile ahlâkının güzelliği bakımlarından övülmüştür. Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Fakat Râmiz (Erdem 1994: 27), Sâlim (İnce 2005: 203-204), Safâyî (Çapan 2005: 94-95) tezkirelerinde şiirlerinden örnekler yer almaktadır.

Kaynakça

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî, İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 94-95.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 27.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936-1945). “Ahmed (Üsküdarlı, Şâmîzade)”. Türk Şairleri. C. 1. İstanbul: Bozkurt Matbaası. 359-360.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 202-204.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.  17.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 15.

Mermer, Ahmed (2002). “Ahmed”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: AKM Yay. 153. 

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. Burdur: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 05.05.2014]. 22-23.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). “Ahmed Şamizâde”. C. 1. İstanbul: Dergâh Yay. 75. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 08.05.2014
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Nazm

Sâgar-ı sahbâ-yı dest-i sâkî-i gül-rûdan al

Rûyı âl ammâ ki la‘li gonce-i hoş-bûdan al

 

Çek kenâr-ı bûseye işretde ol nev-resteyi

Bâde-i gül-fâma nukli tâze şeftâlûdan al

 

Sûret-i âyîne-i âlem-nümâdır aks eden

Sîne-i billûrını gör hikmet-i Ristodan al

 

Dikkat eyle vasf iderken mû-miyân-ı dil-beri

Eyleme teksîr-i ma‘nâ nükteyi bir mûdan al

 

Gûyiyâ setr eylemiş gül-gûn şafak-tâb-ı mehi

Âl ü âlânı eyâ meh-pâre lutf it rûdan al

 

İnkişâf-ı hüsn-i eşyâ zıddına mevkûfdur

Hûy-ı nîki vaz‘-ı nâ-hem-vâre-i bed-hûdan al

 

Bezm-i meyde anla ey sûfî girân-cân oldıgın

Eyleme vâbeste-i tasrîh çîn ebrûdan al

(Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 27.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞERÎF, Mehmed Efendi b. İmâm Seyfullah Efendid. ? - ö. 1758-59Doğum YeriGörüntüle
2İSMÂİL DEDE EFENDİ, Hammâmî-zâded. 1778 - ö. 1846Doğum YeriGörüntüle
3Çağatay Yaşmutd. 23 Kasım 1968 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ŞERÎF, Mehmed Efendi b. İmâm Seyfullah Efendid. ? - ö. 1758-59Doğum YılıGörüntüle
5İSMÂİL DEDE EFENDİ, Hammâmî-zâded. 1778 - ö. 1846Doğum YılıGörüntüle
6Çağatay Yaşmutd. 23 Kasım 1968 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ŞERÎF, Mehmed Efendi b. İmâm Seyfullah Efendid. ? - ö. 1758-59Ölüm YılıGörüntüle
8İSMÂİL DEDE EFENDİ, Hammâmî-zâded. 1778 - ö. 1846Ölüm YılıGörüntüle
9Çağatay Yaşmutd. 23 Kasım 1968 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10ŞERÎF, Mehmed Efendi b. İmâm Seyfullah Efendid. ? - ö. 1758-59MeslekGörüntüle
11İSMÂİL DEDE EFENDİ, Hammâmî-zâded. 1778 - ö. 1846MeslekGörüntüle
12Çağatay Yaşmutd. 23 Kasım 1968 - ö. ?MeslekGörüntüle
13ŞERÎF, Mehmed Efendi b. İmâm Seyfullah Efendid. ? - ö. 1758-59Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İSMÂİL DEDE EFENDİ, Hammâmî-zâded. 1778 - ö. 1846Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Çağatay Yaşmutd. 23 Kasım 1968 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ŞERÎF, Mehmed Efendi b. İmâm Seyfullah Efendid. ? - ö. 1758-59Madde AdıGörüntüle
17İSMÂİL DEDE EFENDİ, Hammâmî-zâded. 1778 - ö. 1846Madde AdıGörüntüle
18Çağatay Yaşmutd. 23 Kasım 1968 - ö. ?Madde AdıGörüntüle