Hayriye Melek Hunc

(d. 1896 / ö. 25 Ekim 1963)
Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balıkesir Manyas'da doğdu.1864’teki Büyük Çerkes sürgününde Kafkasya’nın Soçi yöresinden sürülen Xunge adlı bir Vubıh ailesinin kızıdır. Annesi Vubıhların Çizemuğ, babası ise Hunca ailesindendir. (Berzeg 1995:125; Papapha 2015).

Notre Dame de Sion Fransız Lisesin'i bitirdi. Mehâsin, Musavver Kadın, Türk Yurdu, Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti’nin Türkçe-Adıgece yayımlanan Qhuaze (Rehber) gazetesi gibi çeşitli dergi ve gazetelerde yazı ve şiirleri yayımlandı. Kurucusu olduğu ve başkanlığını yaptığı Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti’nin yayını Diyane’nin başyazarlığını yürüttü. Şimali Kafkas Cemiyeti’nde çalışmalar yaptı (Berzeg 1995:125-126; Işık 2006: 1739; Tural 2004: 69; Mutlu 2012:3-6).

1919’da sürgündeki Kafkasyalıların sosyo-kültürel yaşamına önemli katkıları bulunan Met Yusuf İzzet Paşa’yla, onun ölümünden sonra 1931’de Prof. Aytek Namitok'la evlendi. Karacaahmet mezarlığına defnedildi (Papapha 2015).

Hayriye Melek Hunc, Türkiye’nin ilk kadın romancılarından biridir (Papapha 2015). Romantik bir yazar olan Hunc, roman türünde iki eser yazar. İlk romanı Zühre-i Elem’de annesini küçük yaşta kaybeden Beria’nın sevgi ihtiyacı içinde geçen ruhsal olgunlaşma süreci anlatılır. Vatan aşkıyla Ahmet ile Zeynep’in romantik aşkının iç içe geçtiği Zeynep’te ise 1919’da Mısırlıların İngiliz sömürgeciliğine karşı başlattığı halk ayaklanmasında yaşanan aşk hikâyesi anlatılır.

Baskın, Bir Hikâye-i Harp, Çırpınışlar, Bir Hatıra, Firar Hayriye Melek Hunc’un çeşitli dergilerde tespit edilen hikâyelerinden bazılarıdır. Romanlarında kadın karakterleri ön plana çıkaran yazarın hikâye ve mensur şiirlerinde de var olma mücadelesi, kırılganlığı, aşkları ve hassasiyetleri ile kadınları anlattığı, kadın merkezli eserler verdiği görülür.

Kaynakça

Berzeg, Sefer E. (1995). “Hayriye Melek Hunc”. Kafkas Diasporası’nda Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü. Samsun: Nart Yayıncılık. 125-126.

Işık, İhsan. (2006). “Hunc, Hayriye Melek”. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi Cilt 4. Ankara: Elvan Yayınları. 1739.

Hürmen, Fatma Rezan (Yay. Haz.). (2000). Münevver Bir Türk Hanımı Ressam Naciye Neyyal’ın Mutlakiyet, Meşrutiyet ve Cumhuriyet Hatıraları. İstanbul: Pınar Yayınları. s. 216-234; 431-436.

Mutlu, Betül. (2012). Asi ve Duygulu Bir Ses Hayriye Melek Hunç. Ankara: Ürün Yayınları.

Papapha, Mahinur Tuna. (12 Ocak 2015). Hayriye Melek Hunc. http://www.abhazhaber.com/yazi/191/hayriye-melek-hunc#.Wldvha7iaUk. Erişim Tarihi: 11 Ocak 2018.

Tural, Sadık (Ed.). (2004). “Hunc, Hayriye Melek”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi Cilt 5. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını. 69.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. AYDAN ENER SU
Yayın Tarihi: 14.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Zühre-i Elem- / İstanbul1910Roman
Zeynep- / İstanbul1926Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Nursen Karasd. 20 Mart 1938 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Cemal Şakard. 02 Şubat 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3İbrahim Ayaşlıd. 1931 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4M. Şevki Yazmand. 1896 - ö. 1974Doğum YılıGörüntüle
5Mehmet Halit Bayrıd. 8 Şubat 1896 - ö. 27 Ekim 1958Doğum YılıGörüntüle
6SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Doğum YılıGörüntüle
7Nazım Hikmet Rand. 20 Kasım 1901 - ö. 3 Haziran 1963Ölüm YılıGörüntüle
8ARIK OZAN, Mustafa Ârif Arıkd. 1925 - ö. 23.09.1963Ölüm YılıGörüntüle
9FERYADÎ, İsmail Hakkı Arasd. 1889 - ö. 1963Ölüm YılıGörüntüle
10Mehmet Cevat Yıldırımd. 01 Ocak 1979 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Osman Üçerd. 1940 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Nemat Kelimbetovd. 4 Nisan 1937 - ö. 14 Aralık 2010MeslekGörüntüle
13Yaşar Nezihed. 1880 - ö. 5 Kasım 1971Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Müfide Ferit Tekd. 29 Nisan 1892 - ö. 24 Mart 1971Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Şevket Arıd. 1888 - ö. 9 Ekim 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HAYRİYE ALTUNOĞLUd. 1932 - ö. 06.06.1994Madde AdıGörüntüle
17MELEK TEMELd. 02.03.1968 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Melek Çed. 01 Ocak 1966 - ö. ?Madde AdıGörüntüle