LÜTFÎ, Lutfullâh Efendi (Tatar Lutfî)

(d. ?/? - ö. 1115/1703)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Vekayiü’l-Fudalâ (Özcan 1989: 471) ve Sicill-i Osmanî’ye (Akbayar 1986: 902) göre ismi Abdüllatif 'tir. Kırım’da, Bahçesaray yakınlarındaki Tavla kasabasında doğdu. Gençliğinde İstanbul’a gelerek tahsil gördü. Önce mülazım oldu. Sonra kadı olarak Rumeli’de görev yaptı ve mesleğinde seçkin bir yer edindi. Kaynaklarda verilen bilgiye göre Kırım’da kımız içmeye alışkın olan Lütfî, İstanbul’da bunun yokluğunu çekmiş, yerine şarap içmeye başlamış, zaman içinde alışkanlığı artarak meyhaneden çıkmaz olmuş, bu gibi uygunsuz davranışları yüzünden memuriyetten azledilmiştir. Kasımpaşa’da yaşadığı sırada, Galata’dan sarhoş olarak evine dönerken çıkan bir kavgada, Kanlıgözlü adlı mevkide öldürülmüştür. Mezarı Kasımpaşa’dadır. Safâyî Efendi’nin tezkiresinde ölümüne düşürülen şu tarih yer alır:

İki melek geldi târîhin dedi

Cennet-i Adn ola Lütfî’ye makarr (Çapan 2005: 530-31)

Hoş sohbet biri olarak tanınan Lütfî’nin şiirleri ve kullandığı hayaller beğenilmiştir. Ayrıca Arabî ve Farisî ilimlerde de başarılıdır.

 

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Sicill-i Osmânî, Mehmed Süreyya. C.3. İstanbul:Tarih Vakfı Yay.902.

Arslan, Mehmet (1994). Mehmed Sirâceddin: Mecma’-ı Şu’arâ ve Tezkire-i Üdebâ. Sivas. 52-54.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi: Tezkire-i Safâyî, Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-Eş’âr, İnceleme, Metin, İndeks. Ankara: AMY Yay. 530-33.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-şu’arâ, Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 604-05.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.883-84.

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-i Numaniyye ve Zeyilleri, Vekayiü’l-Fudalâ II-III. Şeyhî Mehmed Efendi. C. 4. İstanbul: Çağrı Yay. 471.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. FATMA BÜYÜKKARCI YILMAZ
Yayın Tarihi: 02.04.2014
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Mef’ûlü mefâ’îlü mefâ’îlü fe’ûlün

Kîn saklama kalbinde ki insâf değildir

Neylerler o âyîneyi kim sâf değildir

 

Gösterme gözün yaşın o sîmîn-tene zîrâ

Bilmez güherin kadrini sarrâf değildir

 

Keşf eyle kitâb-ı dili kim görmege lâyık

Âlemde hemân nüsha-i Keşşâf değildir

 

Sarf etsem eger yoluna ey pâdişeh-i hüsn

Gencîne-i cân u dili isrâf değildir

 

Allâh bilir muhteşem-i tab’ını Lütfî

Vassâf-ı zamâne der isem lâf değildir

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi: Tezkire-i Safâyî, Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-eş’âr, İnceleme, Metin, İndeks. Ankara: AKM Yay. 531.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1LÂYIH, Hâfız Mehmedd. ? - ö. 1748Doğum YeriGörüntüle
2RIZÂ, Mehmed Efendid. ? - ö. 1756-57Doğum YeriGörüntüle
3ÂŞIK ÖMERd. 1621? - ö. 1707Doğum YeriGörüntüle
4LÂYIH, Hâfız Mehmedd. ? - ö. 1748Doğum YılıGörüntüle
5RIZÂ, Mehmed Efendid. ? - ö. 1756-57Doğum YılıGörüntüle
6ÂŞIK ÖMERd. 1621? - ö. 1707Doğum YılıGörüntüle
7LÂYIH, Hâfız Mehmedd. ? - ö. 1748Ölüm YılıGörüntüle
8RIZÂ, Mehmed Efendid. ? - ö. 1756-57Ölüm YılıGörüntüle
9ÂŞIK ÖMERd. 1621? - ö. 1707Ölüm YılıGörüntüle
10LÂYIH, Hâfız Mehmedd. ? - ö. 1748MeslekGörüntüle
11RIZÂ, Mehmed Efendid. ? - ö. 1756-57MeslekGörüntüle
12ÂŞIK ÖMERd. 1621? - ö. 1707MeslekGörüntüle
13LÂYIH, Hâfız Mehmedd. ? - ö. 1748Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14RIZÂ, Mehmed Efendid. ? - ö. 1756-57Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÂŞIK ÖMERd. 1621? - ö. 1707Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16LÂYIH, Hâfız Mehmedd. ? - ö. 1748Madde AdıGörüntüle
17RIZÂ, Mehmed Efendid. ? - ö. 1756-57Madde AdıGörüntüle
18ÂŞIK ÖMERd. 1621? - ö. 1707Madde AdıGörüntüle