NİGÂHÎ

(d. ?/? - ö. 940/1533/34)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bazı kaynaklara göre Aydınlı, bazılarına göre İstanbulludur. Tahsilini tamamlama fırsatını bulamayarak kâtip oldu. Sultan Divanî (Divane Mehmed Çelebi) İstanbul’a geldiğinde ona intisap ederek Mevlevî oldu. Sonradan abdâllara katılarak Melâmîlik yoluna giren şair 940/1533/34’de öldü. Kaynaklarda sıkıntılı bir ömür sürdüğü de kayıtlıdır. Sehî Bey, şair hakkında sadece “hoş-tab’dur” demekle yetinir. Latîfî Nigâhî’nin kendini beğenen, gururlu bir kimse olduğunu, “kibir uğursuzdur” sözüne uygun olarak zamanla dimağına halel gelip kaşlarını ve kirpiklerini kesmek suretiyle Kalenderîlere karıştığını, hatta “Hattın tırâş iderse ta’n itmenüz Nigâhî / Ehl-i kalemse n’ola dîvâne-râ kalem nîst” diyerek kendi hâlini ortaya koyduğunu söyler. Latîfî şiirlerinin az olmasına ve zor bulunmasına rağmen şairliğindeki incelikle tanındığını ifade etmektedir. Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde iki, Pervâne Bey Mecmuası’nda üç şiiri bulunmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Ali Enver (1309). Semâ’-Hâne-i Edeb. İstanbul: Âlem Matbaası.

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ. Ankara: AKM Yay.

Genç, İlhan (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994).  Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]

Köksal, M. Fatih (2006). “Nigâhî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 613.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

“Nigâhî” (1990). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 55.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No. 406, vr. 356a, 550b, 582a.

Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul: Matbaa-i Âmidî.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 09.09.2013
Güncelleme Tarihi: 30.10.2020

Eserlerinden Örnekler

 Rişte-i cân ola her târı eger pîrehenüñ

 Ditreye üstüñe tâ olmaya âzürde tenüñ

 Kilk-i kudret ki yazarken rakam-ı ruhlaruñı

 Noktadur kim varak-ı hüsnüñe tammış dehenüñ

 Ne revâ ben ayaguñ öpemezin bâd-ı sabâ

 Gire koynına seher sen nâzük bedenüñ

 Kûh-ı mihnetde gehî tîşe gehî seng-i sitem

 Veh ki başına neler geldi görüñ Kûh-ken’üñ

 Husrev-i mülk-i sühen eyleye tahsîn baña

 Ey Nigâhî eger işitse bu nazm-ı hasenüñ

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli NazmîMecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013])


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RE'YÎ, (Sarı) Re'yî Çelebid. ? - ö. 1579-80Doğum YeriGörüntüle
2REFÎ’, Enderunlu Hacı Ahmed Efendid. ? - ö. 1749-50Doğum YeriGörüntüle
3MUSTAFA EFENDİ, Bostan-zâded. 1498 - ö. 1570Doğum YeriGörüntüle
4RE'YÎ, (Sarı) Re'yî Çelebid. ? - ö. 1579-80Doğum YılıGörüntüle
5REFÎ’, Enderunlu Hacı Ahmed Efendid. ? - ö. 1749-50Doğum YılıGörüntüle
6MUSTAFA EFENDİ, Bostan-zâded. 1498 - ö. 1570Doğum YılıGörüntüle
7RE'YÎ, (Sarı) Re'yî Çelebid. ? - ö. 1579-80Ölüm YılıGörüntüle
8REFÎ’, Enderunlu Hacı Ahmed Efendid. ? - ö. 1749-50Ölüm YılıGörüntüle
9MUSTAFA EFENDİ, Bostan-zâded. 1498 - ö. 1570Ölüm YılıGörüntüle
10RE'YÎ, (Sarı) Re'yî Çelebid. ? - ö. 1579-80MeslekGörüntüle
11REFÎ’, Enderunlu Hacı Ahmed Efendid. ? - ö. 1749-50MeslekGörüntüle
12MUSTAFA EFENDİ, Bostan-zâded. 1498 - ö. 1570MeslekGörüntüle
13RE'YÎ, (Sarı) Re'yî Çelebid. ? - ö. 1579-80Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14REFÎ’, Enderunlu Hacı Ahmed Efendid. ? - ö. 1749-50Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MUSTAFA EFENDİ, Bostan-zâded. 1498 - ö. 1570Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16RE'YÎ, (Sarı) Re'yî Çelebid. ? - ö. 1579-80Madde AdıGörüntüle
17REFÎ’, Enderunlu Hacı Ahmed Efendid. ? - ö. 1749-50Madde AdıGörüntüle
18MUSTAFA EFENDİ, Bostan-zâded. 1498 - ö. 1570Madde AdıGörüntüle