SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1YILDIRIM HİKMETÎ, Ali Demircand. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2BÜRYAN ANA, Ayşed. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SIHHATÎ, Abdüllatif Efendid. ? - ö. 1692-93Doğum YeriGörüntüle
4HASAN/NEBİOĞLU/NEBİOĞLU HASAN, Hasan Ertuğruld. 1902 - ö. 1988Doğum YılıGörüntüle
5Nurettin Kalkandelend. 1902 - ö. 21 Aralık 1974Doğum YılıGörüntüle
6Kemal Talat Karacad. 1902 - ö. 1944Doğum YılıGörüntüle
7MUSA KARAÇÖPd. 1881 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
8ACZÎ, İbrahim Aczî Kendid. 1883 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
9ETHEM, İbrahim Ethem Arıkand. 1892 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10KUL AHMET, Ahmet Aykutd. 1967 - ö. ?MeslekGörüntüle
11KIRAÇ ATA/KASIMOĞLU/İKRAMî, Ekrem Kıraçd. 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
12NEDİM, Nedim Abbaszaded. 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
13RİNDÎ/KARAŞEMS, Ahmet Günerend. 1908 - ö. 20.12.1960Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14YEDİHARF, Hasan Hüseyin Şahind. 1884 - ö. 1938Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HASGÜL, Rıza Hasgüld. 1932 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VÂİZ, Vâiz-i Kazvînî, Muhammed Refî’, Refî’eddîn, Mollâ Refî’d. ? - ö. 1678-79 ?Madde AdıGörüntüle
17ŞEREF, Mütevellî-zâde Süleyman Ş. Efendid. ? - ö. 1698Madde AdıGörüntüle
18CEMÂLÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle