SÜLEYMAN ERDOĞMUŞ

(d. 1924 / ö. 11.09.2013)
âşık, işçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Süleyman Erdoğmuş, Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Ortaköy’de 1924'te doğmuştur (Kırcı ve Gözükızıl vd. 1992: 126). İlkokula başlar ancak çok istemesine rağmen geçim sıkıntısı nedeniyle tamamlayamaz. Babasıyla birlikte Adana’ya çalışmaya gider. 1947'ye kadar Adana’ya gidip gelerek çeşitli yerlerde işçi olarak çalışır. 1947'de evlenen âşığın biri kız, üç evladı vardır. 1964'te geçim sıkıntısı iyice artınca ailesiyle birlikte Ankara’ya gelir (Demirel 2011: 427). Ankara'da muhtelif işlerde çalışan âşık, 1984'te emekli olur. 11 Eylül 2013 tarihinde vefat eden Erdoğmuş, vasiyeti üzerine memleketi Sivas Ortaköy’e defnedilir.

Daha küçük yaşlarda gurbetin ve hasretliğin ne olduğunu öğrenen Erdoğmuş, yaşadıklarından etkilenerek şiir yazmaya başlar. Şiir yazmaya başlamadan önce Âşık Garip, Kerem ile Aslı gibi halk hikâyelerini ve Karacaoğlan’ın şiirlerini okur. Ustası yoktur, ancak köyünün büyüklerinden Salih Sağanak, şiir yazmasına destek olmuştur. Şiirlerinde mahlas olarak bazen adını bazen de soyadını kullanır. Rüya gören, ama bade içmeyen Süleyman Erdoğmuş, rüyasında Hz. Peygamberi, Hz. Hasan ile Hüseyin’i, Hz. Muhammed’in eşini ve Celal Abbas’ı gördüğünü söyler (Demirel 2011: 427).

Erdoğmuş’un bir şiirinde yer alan “Şiir çeşmesinden içtim suyumu”, “Erdoğmuş der şiir benim canımdır. Damarda dolaşan kızıl kanımdır” dizeleri şiir yazmaya olan isteğini ve bağlılığını anlatır. Doğan Kaya, Erdoğmuş’un şiir tekniğinin sağlam olduğunu özellikle vurgular (2009: 186). Erdoğmuş, şiirlerini genellikle yaşadıklarından etkilenerek yazar. Şiirlerinin konularını gurbet, memleket özlemi, tabiat, vatan, bayrak sevgisi, Atatürk’e olan sevgi sevda, ayrılık, ölüm ve haksızlıklar oluşturur. İlk yazdığı şiirlerinin bulunduğu defteri ablasına verir, acak defteri ablasının yanlışlıkla yaktığını söyler. Kızı İsmihan Erdoğmuş da âşıklık geleneği içinde yetişmiş, şiirleri olan bir âşıktır. Erdoğmuş, 2005'te Gönül Bahçem adındaki şiir kitabını yayımlar.

Kaynakça

Demirel, Mehtap (2011). “Süleyman Erdoğmuş”. Yaşayan Halk Şairleri Sazın ve Sözün Sultanları. C. VII. Ed: Fatma Ahsen Turan, Özlem Ünalan. Ankara: Gazi Kitabevi. 427-439.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. C. V. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.

Özhan, Mevlüt, Emine Kırcı vd (1992). Yaşayan Halk Ozanları Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. FATMA AHSEN TURAN
Yayın Tarihi: 06.01.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Gönül BahçemGenç Ofset / Ankara2005Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DERDİMEND, Fatma Oflazd. 1895 - ö. 09.11.1980Doğum YeriGörüntüle
2BAHRİ HASAN, Hasan Günerid. 1914 - ö. 1984Doğum YeriGörüntüle
3İBRAHİM DOĞANd. 1936 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015Doğum YılıGörüntüle
5SÜLEYMAN, Süleyman Yıldırımd. 1924 - ö. 1999Doğum YılıGörüntüle
6Necdet Ökmend. 1924 - ö. 17 Mayıs 1995Doğum YılıGörüntüle
7Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015Ölüm YılıGörüntüle
8SÜLEYMAN, Süleyman Yıldırımd. 1924 - ö. 1999Ölüm YılıGörüntüle
9Necdet Ökmend. 1924 - ö. 17 Mayıs 1995Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015MeslekGörüntüle
11SÜLEYMAN, Süleyman Yıldırımd. 1924 - ö. 1999MeslekGörüntüle
12Necdet Ökmend. 1924 - ö. 17 Mayıs 1995MeslekGörüntüle
13Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SÜLEYMAN, Süleyman Yıldırımd. 1924 - ö. 1999Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Necdet Ökmend. 1924 - ö. 17 Mayıs 1995Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ahmet Miskioğlud. 9 Kasım 1924 - ö. 25 Ağustos 2015Madde AdıGörüntüle
17SÜLEYMAN, Süleyman Yıldırımd. 1924 - ö. 1999Madde AdıGörüntüle
18Necdet Ökmend. 1924 - ö. 17 Mayıs 1995Madde AdıGörüntüle