Madde Detay
HÂBİL
(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Şuara tezkirelerinde yer bulamayan
şairlerdendir. Hâbil’in
varlığından nazire mecmualarında geçen gazelleri sayesinde haberdar
olunmaktadır. Biri Ömer bin Mezîd’in Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’inde
(Canpolat 1995: 62), diğeri ise Eğirdirli
Hacı Kemâl’in Câmiʽu’n-Nezâ’ir’inde (Ertek Morkoç 2003: 647) olmak üzere iki gazeline rastlanmaktadır. Hâbil’in
Ahmedî’ye (ö. 1410’dan sonra?) nazire yazdığına ve m. 1436-1437 yıllarında
telif edilen Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’de yer aldığına bakılırsa 15. yüzyıl
şairi olduğu söylenebilir. Câmiʽu’n-Nezâ’ir’de geçen gazelinde “Şeh Murad” adlı bir
zatı övmesine nazaran II. Murad Han (ö. 1451) devri şairlerinden olduğu tahmin
edilmektedir. Şairin Farsça
bildiği ve iyi bir eğitim gördüğü Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’de geçen
Türkçe-Farsça mülemma gazelinden anlaşılmaktadır.
Kaynakça
Canpolat,
Mustafa (1995). Mecmû’atü’n-Nezâ’ir
Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ertek Morkoç, Yasemin (2003). Eğridirli
Hacı Kemal’in Câmiü’n-Nezâir’i (Metin ve Mecmua Geleneği Üzerine Bir İnceleme).
Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. CENK AÇIKGÖZYayın Tarihi: Güncelleme Tarihi: 20.10.2022Eserlerinden Örnekler
Nazîre-i
Hâbil
Ser-i
zülf-i siyâhet-râ me-kun zencîr eyâ meh-rû
Ki
men dîvâne-i ʽaklam bi-ʽışk-ı ʽanberîn gîsû
Yüzüñ
ʽışkında bu göñlüm olupdur vâlih ü hayrân
Anuñ-çün
eydürem her dem ki lâ maksûde illâ hû
Dem-i
ʽÎsî niz ez vaslet hayât-ı câvidân yâbed
Ki
tûyî seyyid-i hûbân eyâ şâh-ı Muhammed-hû
Münevver
kılsa âfâkı yañaguñ şemʽi tañ mı kim
Sabâ
zülfüñden irgürdi Hıtây iline ʽanber-bû
Hadîs-i
nazm-ı dendânet be-çı nisbet kunem iy cân
Ya
laʽl-i hokka-i derset ya dürc-i gûher-i lü’lü’
Meger
kim bir hayâl itmiş boyuñ serv-i revânından
Ki
şekker-bâr olup her dem çemende raks urur kargu
Dil-i
Hâbil ki hayrân şud zi çeşm-i mest-i tû hˇâhed
Ki
câneş-râ dehed kurbân be-ʽışk-ı ân kemân-ebrû
(Canpolat,
Mustafa (1995). Mecmû’atü’n-Nezâ’ir Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: Türk
Dil Kurumu Yayınları. 62.)
Yayın Tarihi: Güncelleme Tarihi: 20.10.2022Eserlerinden Örnekler
Nazîre-i
Hâbil
Ser-i
zülf-i siyâhet-râ me-kun zencîr eyâ meh-rû
Ki
men dîvâne-i ʽaklam bi-ʽışk-ı ʽanberîn gîsû
Yüzüñ
ʽışkında bu göñlüm olupdur vâlih ü hayrân
Anuñ-çün
eydürem her dem ki lâ maksûde illâ hû
Dem-i
ʽÎsî niz ez vaslet hayât-ı câvidân yâbed
Ki
tûyî seyyid-i hûbân eyâ şâh-ı Muhammed-hû
Münevver
kılsa âfâkı yañaguñ şemʽi tañ mı kim
Sabâ
zülfüñden irgürdi Hıtây iline ʽanber-bû
Hadîs-i
nazm-ı dendânet be-çı nisbet kunem iy cân
Ya
laʽl-i hokka-i derset ya dürc-i gûher-i lü’lü’
Meger
kim bir hayâl itmiş boyuñ serv-i revânından
Ki
şekker-bâr olup her dem çemende raks urur kargu
Dil-i
Hâbil ki hayrân şud zi çeşm-i mest-i tû hˇâhed
Ki
câneş-râ dehed kurbân be-ʽışk-ı ân kemân-ebrû
(Canpolat,
Mustafa (1995). Mecmû’atü’n-Nezâ’ir Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: Türk
Dil Kurumu Yayınları. 62.)
Güncelleme Tarihi: 20.10.2022Eserlerinden Örnekler
Nazîre-i
Hâbil
Ser-i
zülf-i siyâhet-râ me-kun zencîr eyâ meh-rû
Ki
men dîvâne-i ʽaklam bi-ʽışk-ı ʽanberîn gîsû
Yüzüñ
ʽışkında bu göñlüm olupdur vâlih ü hayrân
Anuñ-çün
eydürem her dem ki lâ maksûde illâ hû
Dem-i
ʽÎsî niz ez vaslet hayât-ı câvidân yâbed
Ki
tûyî seyyid-i hûbân eyâ şâh-ı Muhammed-hû
Münevver
kılsa âfâkı yañaguñ şemʽi tañ mı kim
Sabâ
zülfüñden irgürdi Hıtây iline ʽanber-bû
Hadîs-i
nazm-ı dendânet be-çı nisbet kunem iy cân
Ya
laʽl-i hokka-i derset ya dürc-i gûher-i lü’lü’
Meger
kim bir hayâl itmiş boyuñ serv-i revânından
Ki
şekker-bâr olup her dem çemende raks urur kargu
Dil-i
Hâbil ki hayrân şud zi çeşm-i mest-i tû hˇâhed
Ki
câneş-râ dehed kurbân be-ʽışk-ı ân kemân-ebrû
(Canpolat,
Mustafa (1995). Mecmû’atü’n-Nezâ’ir Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: Türk
Dil Kurumu Yayınları. 62.)
Eserlerinden Örnekler
Nazîre-i
Hâbil
Ser-i
zülf-i siyâhet-râ me-kun zencîr eyâ meh-rû
Ki
men dîvâne-i ʽaklam bi-ʽışk-ı ʽanberîn gîsû
Yüzüñ
ʽışkında bu göñlüm olupdur vâlih ü hayrân
Anuñ-çün
eydürem her dem ki lâ maksûde illâ hû
Dem-i
ʽÎsî niz ez vaslet hayât-ı câvidân yâbed
Ki
tûyî seyyid-i hûbân eyâ şâh-ı Muhammed-hû
Münevver
kılsa âfâkı yañaguñ şemʽi tañ mı kim
Sabâ
zülfüñden irgürdi Hıtây iline ʽanber-bû
Hadîs-i
nazm-ı dendânet be-çı nisbet kunem iy cân
Ya
laʽl-i hokka-i derset ya dürc-i gûher-i lü’lü’
Meger
kim bir hayâl itmiş boyuñ serv-i revânından
Ki
şekker-bâr olup her dem çemende raks urur kargu
Dil-i
Hâbil ki hayrân şud zi çeşm-i mest-i tû hˇâhed
Ki
câneş-râ dehed kurbân be-ʽışk-ı ân kemân-ebrû
(Canpolat,
Mustafa (1995). Mecmû’atü’n-Nezâ’ir Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: Türk
Dil Kurumu Yayınları. 62.)