SALTUK, Ahmet Yurt

(d. 01.08.1934 / ö. 09.07.2021)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmet Yurt, 01.08.1934’te Tunceli’nin Ovacık ilçesinde doğmuştur. Yurt, 1938 olaylarında ailesi zarar gördüğünden Bilecik’in Gölpazarı ilçesine göç eder. Dokuz yıl burada yaşadıktan sonra 1947’de Tunceli’nin Hozat ilçesine döner ve hayatının geri kalan kısmını burada yaşar. Askerliğini İzmir Bergama’da yapan Yurt, 1951’de Fethiye Hanım’la evlenmiştir. Bu evlilikten sekiz çocuk dünyaya gelmiştir. İlkokul mezunu olan Ahmet Yurt, Osmanlı Türkçesini öğrenmiş ve dolayısıyla tarih bilgisine sahip olmuştur. Alevi-Bektaşi inancına mensup olan Yurt’un engin bilgisi, onun bu inancın dedesi olmasını sağlar. O, yaşadığı dönemde Tunceli’deki Sarı Saltık Ocağı’nın dedeliğini yapar. Yöredeki cem ayinlerini yöneten ve Kuran-ı Kerim’e hâkim olan Yurt, cenaze ve kurban merasimlerini de yönetmiştir. Tunceli’nin sayılı dedelerinden olan Yurt, Alevi-Bektaşi inancı için hayatı boyunca hizmet etmiş ve 09.07.2021’de vefat etmiştir.

Ahmet Yurt, “Saltuk” mahlasıyla saz çalıp şiir söylemiş bir ozandır. Onun “Saltuk” mahlasını almasının sebebi, Sarı Saltık’ın soyundan gelmesidir. O, saz çalıp şiir söylemeyi on üç yaşında öğrenmiştir. Büyüklerinin sazlı-sözlü sanat toplantılarına katılmış ve sanatçı kişiliğinin temelleri burada atılmıştır. Alevi-Bektaşi inancının ibadet ayinlerini Telli Kur’an (saz) denilen müzik aletiyle gerçekleştirmesi de Yurt’un sanatçı kişiliğinin oluşmasını sağlamıştır. Yurt’un kendi şiirlerini yazıp bestelemesi, Âşık Veysel’le tanıştıktan sonra başlamıştır. Yurt; Âşık Davut Sulari, Âşık Daimî, Arif Sağ, Âşık Mahsuni ve Musa Eroğlu gibi ozanlarla da tanışmıştır. Ahmet Yurt ayrıca yönetmenliğini Nezih Ünen’in yaptığı “Anadolu’nun Kayıp Şarkıları” adlı belgeselde Kırıkkaleli Alevi Dedesi Hasan Dede’nin “Eşrefoğlu Al Haberi” adlı eserini yorumlamıştır.

Ahmet Yurt, şiirlerini genellikle dörtlük nazım birimiyle yazmıştır. O, şiirlerinde hece ölçüsünün 7’li, 8’li ve 11’li kalıplarını kullanmıştır. Söz sanatlarını ustalıkla kullanan ozan, şiirlerinde Alevi-Bektaşilik, aşk, sevgi, hasret, gurbet, toplumsal eleştiri gibi konuları işlemiştir. Yurt, şiirlerini iki kitap hâlinde yayımlamıştır. Kitaplar şunlardır: Nefes (2005), Yurt’un 320 şiirinden oluşmaktadır. Bu kitabın ön kapağında bir çiçek resmi, şairin ve eserin adı yer almaktadır. Dostun Bahçesi (2008), Yurt’un 200 şiirinden oluşmaktadır. Eser, Ahmet Yurt’un şiirlerinin ikinci cildi olarak yayımlanmıştır. 

Kaynakça

Ekici, M. Faruk (2017). Tuncelili Halk Şairi Ahmet Yurt Dede (Hayatı, Sanatı ve Şiirleri). Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: Dr. MUHAMMET FARUK EKİCİ
Yayın Tarihi:
Güncelleme Tarihi: 14.09.2022

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
NefesKayhan Matbaası / İstanbul2005Şiir
Dostun BahçesiYazıt Yayıncılık / İstanbul2008Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Handan Öztürkd. 19 Ağustos 1959 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Göktürk Mehmet Uytund. 27 Eylül 1935 - ö. 2 Temmuz 2001Doğum YeriGörüntüle
3Cevahir Bedeld. 1 Ocak 1976 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Handan Öztürkd. 19 Ağustos 1959 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Göktürk Mehmet Uytund. 27 Eylül 1935 - ö. 2 Temmuz 2001Doğum YılıGörüntüle
6Cevahir Bedeld. 1 Ocak 1976 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Handan Öztürkd. 19 Ağustos 1959 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Göktürk Mehmet Uytund. 27 Eylül 1935 - ö. 2 Temmuz 2001Ölüm YılıGörüntüle
9Cevahir Bedeld. 1 Ocak 1976 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Handan Öztürkd. 19 Ağustos 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Göktürk Mehmet Uytund. 27 Eylül 1935 - ö. 2 Temmuz 2001MeslekGörüntüle
12Cevahir Bedeld. 1 Ocak 1976 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Handan Öztürkd. 19 Ağustos 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Göktürk Mehmet Uytund. 27 Eylül 1935 - ö. 2 Temmuz 2001Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Cevahir Bedeld. 1 Ocak 1976 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Handan Öztürkd. 19 Ağustos 1959 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Göktürk Mehmet Uytund. 27 Eylül 1935 - ö. 2 Temmuz 2001Madde AdıGörüntüle
18Cevahir Bedeld. 1 Ocak 1976 - ö. ?Madde AdıGörüntüle