SALTUK, Ahmet Yurt

(d. 01.08.1934 / ö. 09.07.2021)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmet Yurt, 01.08.1934’te Tunceli’nin Ovacık ilçesinde doğmuştur. Yurt, 1938 olaylarında ailesi zarar gördüğünden Bilecik’in Gölpazarı ilçesine göç eder. Dokuz yıl burada yaşadıktan sonra 1947’de Tunceli’nin Hozat ilçesine döner ve hayatının geri kalan kısmını burada yaşar. Askerliğini İzmir Bergama’da yapan Yurt, 1951’de Fethiye Hanım’la evlenmiştir. Bu evlilikten sekiz çocuk dünyaya gelmiştir. İlkokul mezunu olan Ahmet Yurt, Osmanlı Türkçesini öğrenmiş ve dolayısıyla tarih bilgisine sahip olmuştur. Alevi-Bektaşi inancına mensup olan Yurt’un engin bilgisi, onun bu inancın dedesi olmasını sağlar. O, yaşadığı dönemde Tunceli’deki Sarı Saltık Ocağı’nın dedeliğini yapar. Yöredeki cem ayinlerini yöneten ve Kuran-ı Kerim’e hâkim olan Yurt, cenaze ve kurban merasimlerini de yönetmiştir. Tunceli’nin sayılı dedelerinden olan Yurt, Alevi-Bektaşi inancı için hayatı boyunca hizmet etmiş ve 09.07.2021’de vefat etmiştir.

Ahmet Yurt, “Saltuk” mahlasıyla saz çalıp şiir söylemiş bir ozandır. Onun “Saltuk” mahlasını almasının sebebi, Sarı Saltık’ın soyundan gelmesidir. O, saz çalıp şiir söylemeyi on üç yaşında öğrenmiştir. Büyüklerinin sazlı-sözlü sanat toplantılarına katılmış ve sanatçı kişiliğinin temelleri burada atılmıştır. Alevi-Bektaşi inancının ibadet ayinlerini Telli Kur’an (saz) denilen müzik aletiyle gerçekleştirmesi de Yurt’un sanatçı kişiliğinin oluşmasını sağlamıştır. Yurt’un kendi şiirlerini yazıp bestelemesi, Âşık Veysel’le tanıştıktan sonra başlamıştır. Yurt; Âşık Davut Sulari, Âşık Daimî, Arif Sağ, Âşık Mahsuni ve Musa Eroğlu gibi ozanlarla da tanışmıştır. Ahmet Yurt ayrıca yönetmenliğini Nezih Ünen’in yaptığı “Anadolu’nun Kayıp Şarkıları” adlı belgeselde Kırıkkaleli Alevi Dedesi Hasan Dede’nin “Eşrefoğlu Al Haberi” adlı eserini yorumlamıştır.

Ahmet Yurt, şiirlerini genellikle dörtlük nazım birimiyle yazmıştır. O, şiirlerinde hece ölçüsünün 7’li, 8’li ve 11’li kalıplarını kullanmıştır. Söz sanatlarını ustalıkla kullanan ozan, şiirlerinde Alevi-Bektaşilik, aşk, sevgi, hasret, gurbet, toplumsal eleştiri gibi konuları işlemiştir. Yurt, şiirlerini iki kitap hâlinde yayımlamıştır. Kitaplar şunlardır: Nefes (2005), Yurt’un 320 şiirinden oluşmaktadır. Bu kitabın ön kapağında bir çiçek resmi, şairin ve eserin adı yer almaktadır. Dostun Bahçesi (2008), Yurt’un 200 şiirinden oluşmaktadır. Eser, Ahmet Yurt’un şiirlerinin ikinci cildi olarak yayımlanmıştır. 

Kaynakça

Ekici, M. Faruk (2017). Tuncelili Halk Şairi Ahmet Yurt Dede (Hayatı, Sanatı ve Şiirleri). Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: Dr. MUHAMMET FARUK EKİCİ
Yayın Tarihi:
Güncelleme Tarihi: 14.09.2022

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
NefesKayhan Matbaası / İstanbul2005Şiir
Dostun BahçesiYazıt Yayıncılık / İstanbul2008Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Nesim Adayd. 08 Eylül 1968 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ORMANÎ/KELAMÎ/GÜL MEHMET, Mehmet Güld. 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ALİ CEMAL/TUNCELİLİ DERTLİ/SEFİL CEMO, Ali Çetinkayad. 02.02.1941 - ö. 03.01.2016Doğum YeriGörüntüle
4Nesim Adayd. 08 Eylül 1968 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ORMANÎ/KELAMÎ/GÜL MEHMET, Mehmet Güld. 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ALİ CEMAL/TUNCELİLİ DERTLİ/SEFİL CEMO, Ali Çetinkayad. 02.02.1941 - ö. 03.01.2016Doğum YılıGörüntüle
7Nesim Adayd. 08 Eylül 1968 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8ORMANÎ/KELAMÎ/GÜL MEHMET, Mehmet Güld. 1957 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9ALİ CEMAL/TUNCELİLİ DERTLİ/SEFİL CEMO, Ali Çetinkayad. 02.02.1941 - ö. 03.01.2016Ölüm YılıGörüntüle
10Nesim Adayd. 08 Eylül 1968 - ö. ?MeslekGörüntüle
11ORMANÎ/KELAMÎ/GÜL MEHMET, Mehmet Güld. 1957 - ö. ?MeslekGörüntüle
12ALİ CEMAL/TUNCELİLİ DERTLİ/SEFİL CEMO, Ali Çetinkayad. 02.02.1941 - ö. 03.01.2016MeslekGörüntüle
13Nesim Adayd. 08 Eylül 1968 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ORMANÎ/KELAMÎ/GÜL MEHMET, Mehmet Güld. 1957 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ALİ CEMAL/TUNCELİLİ DERTLİ/SEFİL CEMO, Ali Çetinkayad. 02.02.1941 - ö. 03.01.2016Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Nesim Adayd. 08 Eylül 1968 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ORMANÎ/KELAMÎ/GÜL MEHMET, Mehmet Güld. 1957 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ALİ CEMAL/TUNCELİLİ DERTLİ/SEFİL CEMO, Ali Çetinkayad. 02.02.1941 - ö. 03.01.2016Madde AdıGörüntüle