SALTUK, Ahmet Yurt

(d. 01.08.1934 / ö. 09.07.2021)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmet Yurt, 01.08.1934’te Tunceli’nin Ovacık ilçesinde doğmuştur. Yurt, 1938 olaylarında ailesi zarar gördüğünden Bilecik’in Gölpazarı ilçesine göç eder. Dokuz yıl burada yaşadıktan sonra 1947’de Tunceli’nin Hozat ilçesine döner ve hayatının geri kalan kısmını burada yaşar. Askerliğini İzmir Bergama’da yapan Yurt, 1951’de Fethiye Hanım’la evlenmiştir. Bu evlilikten sekiz çocuk dünyaya gelmiştir. İlkokul mezunu olan Ahmet Yurt, Osmanlı Türkçesini öğrenmiş ve dolayısıyla tarih bilgisine sahip olmuştur. Alevi-Bektaşi inancına mensup olan Yurt’un engin bilgisi, onun bu inancın dedesi olmasını sağlar. O, yaşadığı dönemde Tunceli’deki Sarı Saltık Ocağı’nın dedeliğini yapar. Yöredeki cem ayinlerini yöneten ve Kuran-ı Kerim’e hâkim olan Yurt, cenaze ve kurban merasimlerini de yönetmiştir. Tunceli’nin sayılı dedelerinden olan Yurt, Alevi-Bektaşi inancı için hayatı boyunca hizmet etmiş ve 09.07.2021’de vefat etmiştir.

Ahmet Yurt, “Saltuk” mahlasıyla saz çalıp şiir söylemiş bir ozandır. Onun “Saltuk” mahlasını almasının sebebi, Sarı Saltık’ın soyundan gelmesidir. O, saz çalıp şiir söylemeyi on üç yaşında öğrenmiştir. Büyüklerinin sazlı-sözlü sanat toplantılarına katılmış ve sanatçı kişiliğinin temelleri burada atılmıştır. Alevi-Bektaşi inancının ibadet ayinlerini Telli Kur’an (saz) denilen müzik aletiyle gerçekleştirmesi de Yurt’un sanatçı kişiliğinin oluşmasını sağlamıştır. Yurt’un kendi şiirlerini yazıp bestelemesi, Âşık Veysel’le tanıştıktan sonra başlamıştır. Yurt; Âşık Davut Sulari, Âşık Daimî, Arif Sağ, Âşık Mahsuni ve Musa Eroğlu gibi ozanlarla da tanışmıştır. Ahmet Yurt ayrıca yönetmenliğini Nezih Ünen’in yaptığı “Anadolu’nun Kayıp Şarkıları” adlı belgeselde Kırıkkaleli Alevi Dedesi Hasan Dede’nin “Eşrefoğlu Al Haberi” adlı eserini yorumlamıştır.

Ahmet Yurt, şiirlerini genellikle dörtlük nazım birimiyle yazmıştır. O, şiirlerinde hece ölçüsünün 7’li, 8’li ve 11’li kalıplarını kullanmıştır. Söz sanatlarını ustalıkla kullanan ozan, şiirlerinde Alevi-Bektaşilik, aşk, sevgi, hasret, gurbet, toplumsal eleştiri gibi konuları işlemiştir. Yurt, şiirlerini iki kitap hâlinde yayımlamıştır. Kitaplar şunlardır: Nefes (2005), Yurt’un 320 şiirinden oluşmaktadır. Bu kitabın ön kapağında bir çiçek resmi, şairin ve eserin adı yer almaktadır. Dostun Bahçesi (2008), Yurt’un 200 şiirinden oluşmaktadır. Eser, Ahmet Yurt’un şiirlerinin ikinci cildi olarak yayımlanmıştır. 

Kaynakça

Ekici, M. Faruk (2017). Tuncelili Halk Şairi Ahmet Yurt Dede (Hayatı, Sanatı ve Şiirleri). Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: Dr. MUHAMMET FARUK EKİCİ
Yayın Tarihi:
Güncelleme Tarihi: 14.09.2022

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
NefesKayhan Matbaası / İstanbul2005Şiir
Dostun BahçesiYazıt Yayıncılık / İstanbul2008Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İsmet Kemal Karadayıd. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006Doğum YeriGörüntüle
2Dilşa Denizd. 01 Ocak 1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Emir Ali Yağand. 25 Şubat 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İsmet Kemal Karadayıd. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006Doğum YılıGörüntüle
5Dilşa Denizd. 01 Ocak 1964 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Emir Ali Yağand. 25 Şubat 1958 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7İsmet Kemal Karadayıd. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006Ölüm YılıGörüntüle
8Dilşa Denizd. 01 Ocak 1964 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Emir Ali Yağand. 25 Şubat 1958 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10İsmet Kemal Karadayıd. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006MeslekGörüntüle
11Dilşa Denizd. 01 Ocak 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Emir Ali Yağand. 25 Şubat 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
13İsmet Kemal Karadayıd. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Dilşa Denizd. 01 Ocak 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Emir Ali Yağand. 25 Şubat 1958 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İsmet Kemal Karadayıd. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006Madde AdıGörüntüle
17Dilşa Denizd. 01 Ocak 1964 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Emir Ali Yağand. 25 Şubat 1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle