Madde Detay
SALTUK, Ahmet Yurt
(d. 01.08.1934 / ö. 09.07.2021)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Ahmet Yurt, 01.08.1934’te Tunceli’nin Ovacık ilçesinde doğmuştur. Yurt, 1938 olaylarında ailesi zarar gördüğünden Bilecik’in Gölpazarı ilçesine göç eder. Dokuz yıl burada yaşadıktan sonra 1947’de Tunceli’nin Hozat ilçesine döner ve hayatının geri kalan kısmını burada yaşar. Askerliğini İzmir Bergama’da yapan Yurt, 1951’de Fethiye Hanım’la evlenmiştir. Bu evlilikten sekiz çocuk dünyaya gelmiştir. İlkokul mezunu olan Ahmet Yurt, Osmanlı Türkçesini öğrenmiş ve dolayısıyla tarih bilgisine sahip olmuştur. Alevi-Bektaşi inancına mensup olan Yurt’un engin bilgisi, onun bu inancın dedesi olmasını sağlar. O, yaşadığı dönemde Tunceli’deki Sarı Saltık Ocağı’nın dedeliğini yapar. Yöredeki cem ayinlerini yöneten ve Kuran-ı Kerim’e hâkim olan Yurt, cenaze ve kurban merasimlerini de yönetmiştir. Tunceli’nin sayılı dedelerinden olan Yurt, Alevi-Bektaşi inancı için hayatı boyunca hizmet etmiş ve 09.07.2021’de vefat etmiştir.
Ahmet
Yurt, “Saltuk” mahlasıyla saz çalıp şiir söylemiş bir ozandır. Onun “Saltuk”
mahlasını almasının sebebi, Sarı Saltık’ın soyundan gelmesidir. O, saz
çalıp şiir söylemeyi on üç yaşında öğrenmiştir. Büyüklerinin sazlı-sözlü sanat toplantılarına
katılmış ve sanatçı kişiliğinin temelleri burada atılmıştır. Alevi-Bektaşi
inancının ibadet ayinlerini Telli Kur’an (saz) denilen müzik aletiyle
gerçekleştirmesi de Yurt’un sanatçı kişiliğinin oluşmasını sağlamıştır. Yurt’un kendi şiirlerini yazıp bestelemesi, Âşık Veysel’le
tanıştıktan sonra başlamıştır. Yurt; Âşık Davut Sulari, Âşık Daimî, Arif Sağ,
Âşık Mahsuni ve Musa Eroğlu gibi ozanlarla da tanışmıştır. Ahmet Yurt ayrıca yönetmenliğini Nezih Ünen’in yaptığı
“Anadolu’nun Kayıp Şarkıları” adlı belgeselde Kırıkkaleli Alevi Dedesi Hasan
Dede’nin “Eşrefoğlu Al Haberi” adlı eserini yorumlamıştır.
Ahmet
Yurt, şiirlerini genellikle dörtlük nazım birimiyle yazmıştır. O, şiirlerinde
hece ölçüsünün 7’li, 8’li ve 11’li kalıplarını kullanmıştır. Söz sanatlarını
ustalıkla kullanan ozan, şiirlerinde Alevi-Bektaşilik, aşk, sevgi, hasret,
gurbet, toplumsal eleştiri gibi konuları işlemiştir. Yurt, şiirlerini iki kitap
hâlinde yayımlamıştır. Kitaplar şunlardır: Nefes (2005),
Yurt’un 320 şiirinden oluşmaktadır. Bu kitabın ön kapağında bir çiçek resmi,
şairin ve eserin adı yer almaktadır. Dostun Bahçesi (2008), Yurt’un 200 şiirinden oluşmaktadır.
Eser, Ahmet Yurt’un şiirlerinin ikinci cildi olarak yayımlanmıştır.
Kaynakça
Ekici,
M. Faruk (2017). Tuncelili Halk Şairi Ahmet Yurt Dede (Hayatı, Sanatı ve
Şiirleri). Yüksek Lisans Tezi.
Elazığ: Fırat
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: Dr. MUHAMMET FARUK EKİCİYayın Tarihi: Güncelleme Tarihi: 14.09.2022
Yayın Tarihi: Güncelleme Tarihi: 14.09.2022
Güncelleme Tarihi: 14.09.2022
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Nefes | Kayhan Matbaası / İstanbul | 2005 | Şiir |
Dostun Bahçesi | Yazıt Yayıncılık / İstanbul | 2008 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | İsmet Kemal Karadayı | d. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Dilşa Deniz | d. 01 Ocak 1964 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Emir Ali Yağan | d. 25 Şubat 1958 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | İsmet Kemal Karadayı | d. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Dilşa Deniz | d. 01 Ocak 1964 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Emir Ali Yağan | d. 25 Şubat 1958 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | İsmet Kemal Karadayı | d. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Dilşa Deniz | d. 01 Ocak 1964 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Emir Ali Yağan | d. 25 Şubat 1958 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | İsmet Kemal Karadayı | d. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006 | Meslek | Görüntüle |
11 | Dilşa Deniz | d. 01 Ocak 1964 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Emir Ali Yağan | d. 25 Şubat 1958 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | İsmet Kemal Karadayı | d. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Dilşa Deniz | d. 01 Ocak 1964 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Emir Ali Yağan | d. 25 Şubat 1958 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | İsmet Kemal Karadayı | d. 5 Haziran 1927 - ö. 29 Temmuz 2006 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Dilşa Deniz | d. 01 Ocak 1964 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Emir Ali Yağan | d. 25 Şubat 1958 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |