Madde Detay

18. yüzyılda yaşadığı tahmin edilen Abdî Çelebi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Eldeki tek eseri Nev-zuhûr ismini verdiği ve Hz. İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’i kurban etme teşebbüsünü anlattığı 198 beyitten müteşekkil mesnevisidir. Tezkirelerde ve biyografi kaynaklarında “Abdî” mahlaslı altı şair tespit edilmişse de bu şairlere ilişkin Nev-zuhûr isimli bir eser kaydedilmemiştir. Dolayısıyla Nev-zuhûr’un müellifi Abdî Çelebi’nin, Abdî mahlaslı diğer şairlerden ayrı bir kimlik taşıması muhtemeldir. Eserde ebced hesabıyla düşürülen telif tarihinin 1167/1753-54 olması nedeniyle şairin 18. yüzyıl ortalarında hayatta olduğu ve bu tarihten sonra vefat ettiği kesin olarak bilinmektedir.

Nev-zuhûr’dan anlaşıldığına göre Abdî Çelebi dinî bilgilere hâkim bir şair olup aruz kullanımı oldukça güçlüdür. Eser Kutlar Oğuz ve Uğur tarafından yayımlanmıştır (2025).

Abdî Çelebi (1167/1753-54). Kıssa-i İbrâhim ve İsmâ’îl aleyhimü’s-selâm [Nev-zuhûr]. Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Bağışlar Koleksiyonu, 05738-002.

Kutlar Oğuz, F. S. & Uğur, F. (2025). Abdî’nin Hz. İsmail anlatısı: Nev-zuhûr. Turkish Studies - Religion, 20(3), 1239-1272. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.82995

Tutup İbrâhîm koçı kurbân eder

Şükr-i Mevlâ-yı ‘azîmü’ş-şân eder

Geldi ol dem cânib-i Hakdan nidâ

Yâ Halîlî nezrini etdin edâ

Hem dahı ru’yâyı tasdîk eyledin

Bir mu’ammâ idi tahkîk eyledin

Her işin oldı bugün makbûl-i Hak

Çaldın  oğluna rızâm içün bıçak

Secde-i şükr eyledi ol dem Halîl

Hem yüzin sürdi zemîne İsma’îl (Kutlar Oğuz & Uğur, 2025, s. 1266)