Madde Detay

Doğum tarihi bilinmemektedir. Babası, Edirne II. Bayezid Medresesi müderrisliği ve Manisa kadılığı gibi görevlerde bulunmuş olan Küçük Mahmûd Efendi (ö. Recep 999/Mayıs 1591)’dir. Abdullah Efendi, medrese eğitimi görerek 1000/1591-1592’de Şeyhülislâm Zekeriyâ Efendi’den mülâzım oldu. Sonra Mısır’a ve Arabistan’a gitti. Arabistan’da iken Arap âlimleriyle görüştü ve Kâbe’yi ziyaret etti. 1014/1605-1606 yılında Kahire (Mısır)’nin en büyük medresesi olan Şeyhûniye’ye müderris olarak atandı. Safer 1046/Mayıs-Haziran 1607 yılında tutarsız davranışları yüzünden bu görevden alındı ve Arap Hâce yerine Beşiktaş’taki Hayreddin Paşa Medresesi müderrisliğine getirildi. Cemâziyelevvel 1017/Ağustos-Eylül 1608’de Köse Sinan Efendi yerine Dâvud Paşa, Muharrem 1019/Mart-Nisan 1610’da Ebu’s-Suûd-zâde Efendi yerine Mahmûd Paşa, Cemâziyelâhır 1021/Temmuz-Ağustos 1612’de Bî-Endâm Efendi yerine Şah Sultan, Cemâziyelevvel 1023/Haziran-Temmuz 1614’te Şükrü Efendi yerine Mustafa Ağa, Zilhicce 1023/Ocak 1615’te Said Efendi yerine Sahn, Ramazan 1025/Eylül-Ekim 1616’da Recep-zâde yerine Haseki, Rebiyülevvel 1027/Şubat-Mart 1618’de Şah-zâde, Şaban 1028/Temmuz-Ağustos 1619’da Sarı Ali Efendi yerine Süleymaniye medreselerine müderris oldu. 1029 yılı sonlarında (1620) Riyazi Efendi yerine Halep kadısı oldu. 1030/1621’de Minkârî Efendi yerine Kudüs kadılığına getirildi. Aynı yıl içinde (1621) Şam kadısı Riyazi Efendi ile yer değiştirdi. Zilkade 1030/Ekim 1621’de Kerim Çelebi yerine Kahire (Mısır) kadısı oldu. Rebiyülâhır 1031/Şubat-Mart 1622’de görevinden alındı. 1034/1624-1625’te ikinci defa Kahire (Mısır) kadısı oldu ve Rebiyülevvel 1035/Aralık 1625’te azledildi ve kendisine Recep 1039/Şubat-Mart 1630’da Hidayet Efendi yerine Malkara kazası arpalık olarak verildi. Şevval 1041/Nisan-Mayıs 1632’de üçüncü defa Kahire kadılığına getirildi. Bu görevde iken Cemâziyelâhır 1042/Aralık 1632’de vefat etti. Abdullah Efendi öncelikle âlim bir kişiydi. Çok kuvvetli bir hafızaya sahip olmakla birlikte kararsız bir kişilik sergilerdi. Bazen Eflatun kadar akıldı, bazen de Mecnun kadar deli görünürdü.

Abdullah Efendi’nin Kaside-i Bürde Tahmisi ve Arapça kasideleri bulunmaktadır. Kaynaklarda eserlerinden örnek bulunmamaktadır.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. C. 1. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 60-61.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 632.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Nev’îzâde Atâî Hadaiku’l-Hakaik Fî Tekmileti’ş- Şakaik. İstanbul: Çağrı Yay. 55, 750.