Madde Detay
AKARSU, Muhlis Akarsu
(d. 20.02.1948 / ö. 02.07.1993)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Muhlis Akarsu, 20 Şubat 1948 tarihinde Sivas ilinin Kangal ilçesine bağlı Minarekaya köyünde doğmuştur. Annesinin adı Nazife, babasının adı Bayram’dır. Kardeşlerinin isimleri ise; Hanım, Gülperi, Pamuk, Mehmet ve Halis’tir. Çocukluğu Minarekaya köyünde geçen âşık, ilkokulu da köyünde tamamlar. Daha sonra ailesi ile birlikte Malatya’ya göç eder ve burada ortaokula başlar. Maddi imkansızlıklar sebebiyle ortaokul ikinci sınıfta okuldan ayrılır (Zaman 2013: 9-11). Bir Alevi köyü olan Minarekaya’da geçirdiği çocukluk dönemi Muhlis Akarsu’nun sanat hayatının temellerinin atılmasına vesile olur. Köyünde çeşitli sebeplerle yapılan toplantılarda yaşatılan sazlı-sözlü kültür ortamı, âşığın küçük yaştan itibaren sanata ilgisini uyandırır. Akarsu, Malatya’da askerlik görevini tamamlar ve 1970 yılından sonra İstanbul’da yaşamaya başlar (http://muhlisakarsu.org/bio.php). 1972 yılında Muhibe Leyla Çiftlik ile evlenir, bu evliliğinden Pınar, Çınar ve Damla adlarında üç kızı olur (Zaman 2013: 10-12). Küçük yaşlardan itibaren çalıp söyleyen âşık, sanatı ile ilgili önemli çalışmalar yapar. “Su Leyla Leyla” isimli ilk plağını 1970 yılında çıkarır (Zaman 2013: 12). Tek başına çıkardığı albüm ve plakların yanı sıra Pınar Plak adlı yapım şirketini kurarak birçok sanatçının sesini halka duyurmasına yardımcı olur. TRT Ankara Radyosunda bir dönem program yapar. Türkiye ve Avrupa’da birçok etkinliğe katılır (http://muhlisakarsu.org/bio.php). Muhlis Akarsu, 2 Temmuz 1993 tarihinde dördüncüsü düzenlenen; "Pir Sultan Abdal Anma Etkinlikleri" için gittiği Sivas’ta hayatını kaybeder (http://muhlisakarsu.org/bio.php).
Alevi kültürünün içinde doğan ve çocukluk dönemini bu kültür ortamı içerisinde geçiren âşık, küçük yaşlardan itibaren katıldığı sazlı-sözlü ortamların etkisi ile sanat anlayışını şekillendirmiştir. Küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Muhlis Akarsu, önceleri usta malı şiirler okur (Zaman 2013: 9-11). Sanatının ilk yıllarında Davut Sularî, Daimî, Feyzullah Çınar, Mahzunî Şerif gibi isimlerden etkilenir (http://muhlisakarsu.org/bio.php). Çevresinde çok sayıda sanatçı ve âşık bulunan Muhlis Akarsu, yakın arkadaşı Âşık Ummanî ile sık sık görüşür (Coşkun 2016: 28).
Muhlis Akarsu, soyadını mahlas olarak kullanır (Zaman 2013: 24). Sanatını, izinden gittiği ozanlar gibi sevgi temelinde şekillendiren âşık, bir şiirinde; “Sevgi insana yakışır” diyerek sanat anlayışının temelini de ortaya koyar (Zaman 2013: 122). Şiirlerinin tamamını hece ölçüsü ile (7’li ve 8’li şiirleri de bulunmaktadır) ve koşma biçiminde yazar. Şiirlerinde hemen hemen her konuya yer veren âşık, semah ve deyiş türünde şiir örnekleri de verir (Zaman 2013: 72-73).
Şiirlerinde insan sevgisi, eşitlik, sevda, dönemin ve zamanın kötülüğü, adaletsizlikten yakınma, Hz. Ali sevgisi ve gurbet sıkça işlediği konulardır. Ayrıca halk kültürüne ait unsurları da şiirlerinde ustalıkla kullanır. Halk edebiyatı ürünlerinde karşımıza çıkan “neni, neni” gibi kalıp ifadeler de şiirlerinde yer alır (Zaman 2013: 223).
Müzik alanındaki çalışmaları ile de tanınan âşık, Alevi kültürünü geniş kitlelere ulaştıran albümler çıkarır. “Muhabbet” adlı seri şekilde çıkardığı albümlerde, dönemin ünlü isimleri ile birlikte çalışır. “Muhabbet” albümleri sırası ile şu şekildedir: Muhabbet 1- (Musa Eroğlu, Arif Sağ, Muhlis Akarsu), Muhabbet 2- (Musa Eroğlu, Arif Sağ, Muhlis Akarsu), Muhabbet 3- (Musa Eroğlu, Arif Sağ, Muhlis Akarsu, Yavuz Top), Muhabbet 5- (Musa Eroğlu, Arif Sağ, Muhlis Akarsu, Yavuz Top), Muhabbet 6/88- (Musa Eroğlu, Muhlis Akarsu, Yavuz Top), Muhabbet 7- (Musa Eroğlu, Muhlis Akarsu, Yavuz Top) (http://muhlisakarsu.org/album.php).
Kaynakça
Çıblak Coşkun, Nilgün (2016). “Alevi-Bektaşi Geleneğinde Âşık-Zakir İlişkisi:Sivaslı Âşık Ummanî Örneği”. Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi. 14: 19-59.
http://muhlisakarsu.org/album.php [erişim tarihi: 28.12.2018].
http://muhlisakarsu.org/bio.php [erişim tarihi: 28.12.2018].
Zaman, Süleyman (2013). Muhlis Akarsu, Hayatı, Yaşamı, Sanatı, Şiirleri. İstanbul: Can Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: EMİNE NUR ATAYayın Tarihi: 23.06.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 23.06.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | GELENDER NADİR OĞLU ZEYNALOV | d. 1967 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | CİVANÎ, Mustafa Oral | d. 1943 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MURTUZELİ HESENOV | d. 1895 - ö. 1980 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | GELENDER NADİR OĞLU ZEYNALOV | d. 1967 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | CİVANÎ, Mustafa Oral | d. 1943 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MURTUZELİ HESENOV | d. 1895 - ö. 1980 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | GELENDER NADİR OĞLU ZEYNALOV | d. 1967 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | CİVANÎ, Mustafa Oral | d. 1943 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | MURTUZELİ HESENOV | d. 1895 - ö. 1980 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | GELENDER NADİR OĞLU ZEYNALOV | d. 1967 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | CİVANÎ, Mustafa Oral | d. 1943 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | MURTUZELİ HESENOV | d. 1895 - ö. 1980 | Meslek | Görüntüle |
13 | GELENDER NADİR OĞLU ZEYNALOV | d. 1967 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | CİVANÎ, Mustafa Oral | d. 1943 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | MURTUZELİ HESENOV | d. 1895 - ö. 1980 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | GELENDER NADİR OĞLU ZEYNALOV | d. 1967 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | CİVANÎ, Mustafa Oral | d. 1943 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | MURTUZELİ HESENOV | d. 1895 - ö. 1980 | Madde Adı | Görüntüle |