Madde Detay

Âlemî hakkında tezkirelerde herhangi bir kayıt yoktur. Kaynaklara "Alemî Dede" olarak giren şairin mahlasının doğru şekli “İlmî”dir. Âlemî'nin, Milli Kütüphane 06 Mil. Yz. A 2545. vr.2a-6a da kayıtlı Manzûme-i Akâid-i Terceme-i Fıkhu'l-Ekber adlı 150 beyitlik bir manzumesi vardır. Şair, eserinde İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin iman hakkındaki söylediklerini nazma çektiğini söyler (vr.2a). Toplam 14 fasıldan oluşan manzumenin her faslında farklı farklı konular işlenmekte ve her fasıl en az iki beyitten oluşmaktadır. Eserin tek nüshasının istinsah tarihi, 1154 /1741-42 olarak verilmiştir. Nüshanın başındaki (vr. 2a) Arapça "Manzûme-i Esmâü’l-Hüsnâ"nın da şaire ait olması yüksek ihtimaldir. 

Âlemî. Manzûme-i Akâid-i Terceme-i Fıkhu'l-Ekber. Milli Kütüphane. 06 Mil. Yz. A 2545. vr. 2a-6a.

Bursalı Mehmed Tahir (1972). Osmanlı Müellifleri. C.1. İstanbul: Meral Yayınevi. 49. 

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. (1977). "Alemî Dede". C.1. İstanbul: Dergâh Yay.  104. 

Yavuz, A. Fikri-İsmail Özen (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir Efendi. Osmanlı Müellifleri. C.1. İstanbul: Meral Yay. 49.

Fasl

Enbiyâ cümle münezzeh durur aslâ birinün

Dâmen-i ‘ismetine irmedi aslâ isyân

Ne sagâyir ne kebâyir ne kabâyih ne küfür

Sâdır olmadı velî zelle idi anca olan

Muttekîsi vü safîsi vü nebîsi ‘abdi

Hem habîbi vü resûlidir anun fahr-i cihân

Mustafâ Ahmed ü Mahmûd u Muhammed adı

Enbiyâ hayline kadr ile olupdur sultân

Hakk’a şirk eylemedi bir nefes ol Îsâ-dem

Saneme tapmadı ‘ömrinde o şâh-ı zî-şân

Pâkdir zâtı sagâyirle kebâyirden anun

Dâmen-i ismetine irmedi gerd-i noksân

Efdal-i nâs durur ba’de resûl-i ekrem

Sâhib-i fahr-ı cihân hazret-i Sıddîk-i zamân

Ba’dehu hazret-i Fârûk-ı ‘adâlet-pîşe

Hem dahi hazret-i ‘Osmân-ı habîb-i Rahmân

Ba’dehu Haydar-i Kerrâr-ı güzîn-i ebrâr

Şâh-ı Merdân-ı cihân hazret-i şîr-i Yezdân

Cümle ashâba mahabbet kıl ‘adâvet itme

Yâd kıl hayr du’â ile bi-kadri’l-imkân

 (Âlemî. Manzûme-i Akâid-i Terceme-i Fıkhu'l-Ekber.06 Mil. Yz. A 2545. vr. 4a.)